LABIko Aholku Batzordearen Batzorde Teknikoak ohiko bilera egin zuen joan den ostiralean, urriaren 30ean. Horren garapenean, azken egunetako pandemiaren datuak aztertu ziren, bai eta Lehendakariaren urriaren 26ko 36/2020 Dekretuan hartutako neurriak ere. Hori oinarri hartuta, balizko bilakaera-egoerak eta hartu beharreko erantzunak eta neurriak baloratu ziren.
Eztabaida horren ondorioz, Batzordeak hamar gomendioko proposamen bat eman die Gotzone Sagardui Osasun Sailburuari eta Iñigo Urkullu Lehendakariari, LABIren Aholku Batzordeko presidente den aldetik. Gomendio horiek gizarteari helaraztea iradokitzen die. Gomendio horien helburua Lehendakariaren 36/2020 Dekretuan jasotako prebentzio-neurrien eraginkortasuna eta zorroztasuna indartzea da.
LABIren Batzorde Teknikoaren ustez, oso beharrezkoa da gizarteari zuzendutako mezuak azpimarratzen eta indartzen jarraitzea, konpromiso zibikoaren maila handitzeko, gomendio ofizialen eta instituzionalen tresnaren bidez, eta horiek betetzeko beharra azpimarratuz. Gomendioak neurri arauemaileen osagarri bezala hartu behar dira, eta neurri horiek bezain garrantzitsuak bezala.
Jasotako txostena aztertu ondoren, Eusko Jaurlaritzak bere egin ditu LABIren Batzorde Teknikoaren hausnarketak, eta gizarte osoari helarazten dizkio. Eusko Jaurlaritza bilakaera epidemiologikoaren etengabeko jarraipena egiten ari da, eta datorren asteazkenean bere hausnarketak eta proposamenak partekatuko ditu Lurraldearteko Osasun Kontseiluan. Hona hemen gomendioen edukia:
Gizarteari zuzendutako hamar gomendio
Egoera larria da. Urriaren 26ko 36/2020 Dekretuak arauz ezarritako mugez harago, gizarteari hamar gomendio helarazi nahi zaizkio gizarteari, eta gomendio horiek betetzea bereziki sentikorra da prebentzio-neurriak indartzeko eta kutsatzeko arrisku handiena duten testuinguruak murrizteko.
Jarrera indibiduala
- Eskuen garbitasuna, maskara, distantzia soziala eta bizikidetza egonkorreko taldetik kanpoko gizarte-topaketak mugatzea. Ezinbestekoa ez den eta atzeratu daitekeen edozein familia- edo gizarte-jarduera bertan behera uztea edo atzeratzea. Ahal den neurrian, barne-eremuetako gizarte-topaketak bizikidetza-talde egonkorrera mugatzea eta gizarte-elkarreragineko jarduerak ondo aireztatutako espazio irekietan egitea funtsezko prebentzio-neurriak dira, eta pertsona bakoitzaren menpe daude, eta une honetan areagotu egin behar dira. Banakako erantzukizunaren ildo beretik, herritarrei gomendatzen zaie erakundeek aktibatu dituzten APPak erabiltzea kasuen, kutsatzeen eta miaketaren jarraipena errazteko.
- Banakako konpromiso-neurrien artean, garrantzi berezia dute autoisolamenduak eta autoorraste prebentiboak, COVID 19aren infekzioarekin bateragarria den edozein sintoma izanez gero. Sintomarik izanez gero, osasun-zerbitzuari jakinarazi behar zaio. Une horretatik aurrera, eta testa egin arte itxaron gabe, jarrerarik arduratsuena eta gizalegezkoena berehalako autoisolamendua da, eta azken bi egunetan izan ditugun kontaktu estuen zerrenda egitea (autorrastreoa), hala badagokio, mediku-zerbitzuetatik edo miaketa-zerbitzuetatik jasotzen diren oharrak jarraitzeko. Zorroztasun-jarrera bera izan behar da testaren emaitza iritsi bitartean eta emaitza jaso ondoren.
Bilerak
- Familiako edo lagunen bilkurak edo ospakizunak ahalik eta gehien murriztea gomendatzen da. Kasu honetan, kontua ez da bildu daitezkeen pertsonen kopuruaren muga errespetatzea. Autolimitazio arduratsuaren printzipioa aplikatu behar da. Topaketa horiek atzeratzea edo ez egitea da kontua, egoera epidemiologikoa arrisku handikoa den bitartean.
Ostalaritza
- Ostalaritzako espazioak erabiltzea futbol-partidak edo beste edozein kirol-ekitaldi edo bestelako ekitaldi taldean ikusteko, birusa transmititzeko arrisku handiko testuinguru objektiboa da.
- Berriro azpimarratu behar da maskara behar bezala jarrita egon behar dela uneoro taberna, jatetxe edo ostalaritza-establezimendu batean gaudenean. Edaria edo janaria hartzen denean baino ezin da erretiratu. Testuinguru horietan maskara erabiltzean sortzen den erlaxazioa infekziorako arrisku-foku objektibo eta aproposa da.
Kirola
- Kirol-instalazio itxiak arrisku-guneak dira. Prebentzio-neurriak zorroztea gomendatzen da. Bereziki, gimnasioetan eta kiroldegietan aldagelak ez erabiltzea gomendatzen da. Ez da gomendagarria publiko gisa ingurune itxietako lehiaketetara joatea. Gogorarazi eta azpimarratu da kiroldegi, gimnasio eta aldageletako kirola maskararekin egin behar dela, eta gehienez ere sei pertsonako taldeetan antolatu behar dela, ezarritako gutxieneko distantziarekin.
Beste eremu batzuk
- Espazio itxiak etengabe aireztatzea, airea berrituz, prebentzio-neurri eraginkorra da. Edonola ere, hori betetzea gomendatzen dugu, eta, bereziki, sotoetan edo erdisotoetan kokatutako lokaletan edo aireztapen txarra dutenetan. Testuinguru horietan, airea berritzeko aireztapena areagotzeaz gain, distantzia, garbitasuna, gehieneko edukiera eta maskara erabiltzeko prebentzio-neurriak zorroztu eta protokolizatu behar dira.
- Arriskuko eremua dira unibertsitateetako ohiko elkarguneak (korridoreak, atondoak) eta tabernak. Gune horietako egonaldia eta joan-etorria arautzeko protokoloak zorroztea eskatzen da, eta erabiltzaileei gomendatzen zaie prebentzio-neurriak bereziki zaintzea: distantzia, maskara erabiltzea, garbitasuna eta harreman gutxi eta ez oso jarraitua taldeetan.
- Garraio publikoaren erabilerari dagokionez, pilaketak saihestea gomendatzen da, batez ere puntako orduetan. Horretarako, oso komenigarria da garraio-maiztasuna eta unitate-kopurua handitzea ordutegi-tarte horietan.
- Halaber, gomendatzen da hori posible den enpresetan telelana eta ordutegi irristakorrak sustatzea (malgutasuna sarrera- eta irteera-orduetan).
LABIko Aholku Batzordearen Batzorde Teknikoko kideak
- Ana Collazos, Osakidetzako Prebentzio Zerbitzuko Koordinatzaile nagusia.
- Koldo Cambra, Osasun Publikoaren eta Adikzioen Zuzendaritzako osasun-programen arduraduna.
- Enrique Peiró, Osakidetzako Osasun Publikoko eta Pazientearen Segurtasuneko Programen Koordinatzailea.
- Esteban de Manuel, Kronikgune Osasun Zerbitzuen Ikerketa Institutuko zuzendaria.
- Joseba Bidauzarraga, Bizkaiko Osasun Publikoaren eta Adikzioen zuzendariordea.
- Iñaki Gutierrez-Ibarluzea, Berrikuntza, Ikerketa eta Osasuna Euskal Fundazioko (BIOEF) Antolaketa eta Kudeaketa Berrikuntzarako zuzendaria.
- Arantzazu Arrospide, Gipuzkoako AP-ESIen Ikerketa Unitatea Osakidetzan.
- Gustavo Cilla, Donostia Ospitaleko Mikrobiologia Zerbitzuko burua.
- Rosa Pérez, Osakidetzako Zuzendari Nagusia.
- Ibon Etxeberria, Araubide Juridiko, Ekonomiko eta Zerbitzu Orokorretako Zuzendaria (Osasun Saila).
- Sabino Torre, Araubide Juridikoaren Sailburuordea.
- Iñaki Berraondo, Osasun Sailburuordea.
- Jonan Fernandez, Batzordeko Koordinatzailea (Trantsizio Sozialeko eta 2030 Agendako Idazkari Nagusia).
