Euskadin 132.436 pertsona ari ziren lan bila azaroaren amaieran, LANBIDEn erregistratutako datuen arabera; urrian baino 6.035 gutxiago, eta afiliazioa 825 pertsonatan igo da. Langabeziak behera egin duen hirugarren hilabete jarraitua da, % 4,36 gutxiago, eta hilabete honetan azken 15 urteetan izan den jaitsierarik handiena izan da. Urte arteko datuen arabera, 18.659 langabe gehiago daude 2019ko urrian baino. Pandemiaren hasierari dagokionez, langabeak otsaileko itxieran baino 15.197 gehiago dira, eta abuztuan baino 14.014 gutxiago; izan ere, hilabete horretan langabezia urteko daturik altuena izan zen, eta 14.608k aitortua zuten aldi baterako ezintasunagatiko prestazioa, eta DSBEren eskatzaileak % 0,6 igo dira.
Enplegu sailburuorde Elena Pérez Barredoren ustez, azaroko datuak positiboak dira, batez ere pandemiaren hasieran egindako aurreikuspenak kontuan hartzen badira, baina Eusko Jaurlaritzak «tentu handiz» ikusten ditu «pandemiarekin ditugun ziurgabetasunen aurrean».
Lanbideren bulegoetan erregistratutako eskariari dagokionez, langabezia gutxiago jaitsi da emakumeen artean ( % 3,59) eta gizonen artean, berriz, jaitsiera % 5,29koa da. Urteko erlazioan, langabeziaren igoera nabarmen handiagoa da gizonen artean (+% 20,21) emakumeen artean baino (+% 13,47). Hala ere, langabeen % 55,16 emakumeak dira; horrek azaltzen du funtsezkotzat jotzen diren jarduera asko oso feminizatuta daudela, hala nola osasuna edo konfinamenduan irekita geratu zen merkataritza-zatia.
Adinaren arabera, azaroan langabeziaren jaitsiera nabarmenagoa izan da 24 urtetik beherakoen artean, langabezia % 8,74 jaitsi baita, nahiz eta jaitsiera hori tarte guztietan jaitsi den. Urtetik urterako saldoan, 16 eta 24 urte bitartekoen artean (+% 42,56) eta 54 urtetik gorakoen artean izandako langabeziaren igoera nabarmentzen da, nahiz eta kasu horretan igoera apalagoa izan den (+% 8,66). Oraindik lehen lan-esperientzia izan ez dutenen kasuan, % 5,94 jaitsi da.
Hiru lurraldeetan ere behera egin du langabeziak, Araban (-% 8.87), urrian baino 2.139 langabe gutxiago (21.970). Gipuzkoan % 4,21 egin du behera langabeziak, urrian baino 1.547 langabe gutxiago. Bizkaian, urrian baino 2.349 langabe gutxiago daude, hau da, 75.252 langabe gutxiago ( % 3,03 gutxiago). Urteko saldoari dagokionez, portaera okerrena Arabari dagokio, % 17,77ko igoera erlatiboarekin; ondoren, oso gertu, Gipuzkoari ( % 17,33ko igoera) eta Bizkaiari ( % 15,58ko igoera).
Jarduerari dagokionez, azaroan langabeziak behera egin du sektore guztietan, eta bereziki eraikuntzan (-% 5,68), lehen sektorean (-% 5,48), industrian (-% 5,43) eta zerbitzuetan (-% 3,70). Iazko egoerarekin alderatuta, nabarmentzekoa da zerbitzuei ( % 17,31) eta industriari ( % 14,36) lotutako langabeziaren igoera handia. Lehen sektorean, % 11,62 egin du gora, eta eraikuntzan, % 8,67. Lehen lan-esperientziaren zain daudenak % 18,63 gehitu dira. Desagregazio-maila handiagoan, nabarmentzekoa da langabeziak gora egin duela ostatu-zerbitzuetan (16 pertsona gehiago).
Langabezian dauden pertsonen denborari dagokionez, azaroan iraupen luzeko langabezia 2.522 pertsonatan jaitsi da (-% 3,51) eta iraupen laburrekoa 3.513 pertsonatan (-% 5,27). Urteko erreferentzian, iraupen luzeko kolektiboa % 24,34 igo da, eta iraupen laburrekoa, berriz, % 8,77. Lan-merkatuaren gorabeherak gehien kaltetu dituen pertsonak egoera ahulenean daudenak izan dira, beren lan-ezegonkortasunagatik okupazioan sartu-irtenak etengabe eragiten dituztenak, eta horrek eragin zuen joan den hilean iraupen laburreko langabeziaren gorakada handia, eta horrek eragin du azaroan murrizketa handia izatea. Gaur egun, 69.326 langabe daude, % 52,34, iraupen luzeko langabeak.
EAEn 62.541 kontratazio egin dira, eta horietatik 4.727 ( % 7,56) mugagabeak izan dira. Kontratazioa % 15,27 jaitsi da aurreko hilabetearekin alderatuta, eta % 21,9 iazko azaroarekin alderatuta. Aurtengo kontratu guztien metatua 643.992 izan da, aurreko urteko hilabete berean baino % 30,97 txikiagoa. Kontratu mugagabeen kopuru metatua 55.100 da, iaz baino % 29,64 txikiagoa. Mugagabeen tasa % 7,6koa da, 2019ko azarokoa baino 8 hamarren txikiagoa. Lanaldi partzialeko kontratuen tasa % 37,59koa da emakumeen artean eta % 24,81ekoa gizonen artean.
Azken bi indize horiei dagokienez, kronifikazioari eta behin-behinekotasunari dagokienez, Enplegu sailburuordeak kezka agertu du prekarietateak jarraitzen duelako, eta datu hori «txarra» dela esan du, pandemiaren aurretik ere badabiltzalako, egituraz, eta areagotu egin direlako egungo krisiaren ondorio gisa.
Gizarte Segurantzako afiliazioa
Euskadin, batez beste, 959.181 afiliatu daude Gizarte Segurantzan azaroan, hau da, urrian baino 825 gehiago (+% 0,99), baina 2019ko azaroan baino 20.729 gutxiago (-% 2,16), Gizarteratze, Gizarte Segurantza eta Migrazio Ministerioak asteazken honetan jakitera eman dituen datuen arabera. Bizkaian eta Gipuzkoan urrian baino afiliatu gehiago zenbatu dituzte, Bizkaian 1.261 gehiago eta Gipuzkoan 93 langile gehiago. Arabak, aldiz, 529 kotizatzaile gutxiago sartu ditu. Iaz baino 4.611 afiliatu gutxiago daude Araban, 6.747 gutxiago Gipuzkoan eta 9.371 gutxiago Bizkaian.
ABBBe
SEPEren datuen arabera, azaroa ixtean, EAEn 14.608 langile zeuden, eta horietatik 7.811 emakumeak ziren ( % 53,5). Ostalaritzan daude pertsona horien % 45,9, merkataritzan % 13,7 eta industrian % 11,5. Zerbitzu osagarrien (ABLEak) eta arte- eta jolas-zerbitzuen jarduerek ere ABBBEko landunen intzidentzia esanguratsua erakusten dute. Datu hori ez dator bat Eusko Jaurlaritzako Lan Zuzendaritzan azken hiruhilekoan eskatutako espedienteekin, hura izapidetu baitzen.
7.032 espediente; horietatik 5.523 ostalaritza-sektorekoak dira, % 78,5, eta gehienez 25.058 pertsonari eragin diezaiekete. Sailburuordeak azaldu duenez, desberdintasuna honako hau da batez ere: posible diren jarduerak (janaria etxez etxe banatzea, eramateko kafeak, etab.) hasteko, LTE-n dauden langileen desafektazioa.
DSBE
2020ko azaroan, Diru-sarrerak Bermatzeko Errentaren titularren kopurua 332 pertsona gehiago izan da, hau da, % 0,6 gehiago. Guztira, 54.408 titular daude, 2019ko azaroan baino 2.061 gehiago eta pandemiaren hasieran, otsailean baino 2.168 gehiago. DSBE kobratzen duten pertsona guztien % 18,2k lan prekarioa du, % 23,8 pentsioduna da, % 44,7 langabezian dago eta % 13,3 lan-merkatuko bitartekaritzatik kanpo dago. Lan prekarioa duten emakumeak DSBE kobratzen duten emakumeen ia laurdenak dira, % 21,3; gizonen artean, ehuneko hori % 13,9koa da. Langabezia-egoerak prebalentzia handiagoa du gizonen artean; gizon langabeen ehunekoa % 52,7 da, eta egoera berean dauden emakumeena, berriz, % 38,9. Lan-merkatuan parte hartzetik kanpo dauden gizonen ehunekoa % 11,8 da; hala ere, emakume langabeen ehunekoa % 14,4 da. Pentsiodunak emakume guztien % 25,4 dira DSBEan, eta gizon pentsiodunak % 21,5 dira. Hilabete honetan, DSBEren «nominaren» gastu osoa % 0,7 handitu da, 270.931 €, aurreko hileko zenbatekoarekiko. DSBEren nominaren gehieneko kostua 2016ko azaroan izan zen: 42.480.498 €, oraingoa baino 3.740.539 €gehiago.
Nolanahi ere, prekarietate maila altua baieztatzen duten datuen inguruko kezka ere azaldu du sailburuordeak. Sinatutako kontratuen % 91,4k aldi baterakoak izaten jarraitzen du, eta lanaldi partzialeko tasak 37.59an jarraitzen du. Tasa hori emakumeen artean nabarmentzen da, % 50.39ra iristen baita. Hori dela eta, Pérez Barredo sailburuordeak gaineratu duenez, «Lan eta Enplegu Sailaren politikak pandemiaren aurretik lan-merkatuak zituen eta ziurgabetasun garai hauetan areagotu baino egin ez diren gabezia horiek zuzentzera bideratuta daude.»
Gainera, SEPEk emandako datuen arabera, azaroa ixtean 14.608 langile zeuden ABEEren prestazioa aitortuta; horietatik % 45,9 ostalaritza-sektorekoak ziren, % 13,7 merkataritzakoak eta % 11,5 industriakoak.
