Euskal Autonomia Erkidegoan 129.240 pertsona ari ziren lan bila abenduaren amaieran, azaroan baino % 2,41 eta 3.196 gutxiago, LANBIDEn erregistratutako datuen arabera, eta afiliazioa 49 pertsona gutxiago. Langabeziak behera egin duen laugarren hilabetea da, eta azken 15 urteetan izan den bigarren hilabeterik handiena.
2020ko itxierak 2019ko abenduan baino 15.078 pertsona gehiago utzi ditu langabezian, otsailetik 12.001 gehiago. Halaber, 17.210 pertsona gutxiago daude langabezian abuztuaz geroztik (146.450 pertsona). Horrez gain, DSBEa jasotzen duten pertsonen kopurua % 4,4 hazi da, nahiz eta krisialdi hori oso handia izan.
Datu guztiak eskuan, Enpleguko sailburuorde Elena Pérez Barredok uste du ekonomia aurreikuspen guztiek adierazten zutena baino erresistentzia-gaitasun handiagoa erakusten ari dela joan den martxoan lehen alarma-egoera ezarri zenetik, eta, ondoren, sektore ugarik, bereziki ostalaritzak, beren jardueraren mugak edo eragozpenak jasan dituztela.
«Langabeziak behera egitea datu positiboa da beti; izan ere, enplegua aurkitzen duen edo berriro lanean hasten den jendea dagoela adierazten digu. Baina bizi dugun egoeran, eta kontuan hartuta urtea ezagutu dugun BPGren jaitsierarik garrantzitsuenarekin bizi izan dugula, eta baita egoera kritikoaren errealismotik egin ziren aurreikuspen guztiak ere, enpleguan espero baino eragin txikiagoa izan du «, adierazi du.
Hala ere, datu horiek «zuhurtziaz» irakurtzeko beharra azpimarratu du sailburuordeak. «Ez bakarrik enplegua galdu dutenengatik edo aukera aurkitu ez dutenengatik, baizik eta bizi dugun ziurgabetasun-testuinguruagatik. Eusko Jaurlaritzatik ibilbide orri bat ezarri dugu galdutako enplegu hori lehenbailehen berreskuratzeko eta kalitate irizpideekin egiteko, eta 2021ean susperraldi bizia lortzeko oinarria izatea espero dugu, pandemiak eragozten ez badu «, azpimarratu du.
Azaldu duenez, egoeraren salbuespenaren arabera, azaroa 15 urtetan langabeziaren portaera onena izan zuen hilabetea izan bazen, abendua bigarren hobea izan da serie historiko horretan, «Horrek ez du ezkutatzen sektore batzuetan, eta bereziki ostalaritzan, izandako kaltearen sakontasuna, eta egiten diren kontratazioen kalitatearen ahultasuna, batez ere emakumeen eta gazteen artean».
Datuak lurralde, sektore, adin eta generoaren arabera
Lanbideren bulegoetan erregistratutako eskariari dagokionez, langabezia gutxiago jaitsi da gizonen artean ( % 0,81), eta emakumeen artean, berriz, % 3,71 jaitsi da. Urteko erlazioan, langabeziaren igoera nabarmen handiagoa da gizonen artean (+% 15,11) emakumeen artean baino (+% 11,66). Hala ere, langabeen % 54,43 emakumeak dira, eta horrek azaltzen du funtsezkotzat jotzen diren jarduera asko oso feminizatuta daudela, hala nola osasuna edo konfinamenduan irekita geratu zen merkataritza-zatia.
Adinaren arabera, azaroan langabeziaren jaitsiera nabarmenagoa izan da 24 urtetik beherakoen artean, langabezia % 10,12 jaitsi baita, nahiz eta jaitsiera hori tarte guztietan jaitsi den. Urtetik urterako saldoan, 16 eta 24 urte bitartekoen artean (+% 35,91) eta 54 urtetik gorakoen artean langabeziak izandako gorakada nabarmentzen da, nahiz eta kasu horretan igoera apalagoa izan (+% 7,60). Lehen lan-esperientzia izan ez zutenen kasuan, % 6,86 egin du behera.
Hiru lurraldeetan ere behera egin du langabeziak, Bizkaian nabarmenago (-% 2,89), urrian baino 2.172 langabe gutxiago (73.080). Gipuzkoan % 2,22 egin du behera, urrian baino 781 lpertsona gutxiago, eta 34.433 langabe daude. Araban, azaroan baino 243 langabe gutxiago daude, eta 21.727 langabe gutxiago ( % 1,11 gutxiago). Urteko saldoan, portaera okerrena Arabari dagokio, % 16,05eko igoera erlatiboarekin; ondoren, Gipuzkoak % 13,55eko igoera izan du, eta, azkenik, Bizkaiak, % 12,23ko igoera.
Jarduerari dagokionez, abenduan langabeziak gora egin du eraikuntzan ( % 0,56) eta industrian ( % 4,59); lehen sektorean (-% 3,55) eta zerbitzuetan (-% 3,03), berriz, behera egin du. Iazko egoerarekin alderatuta, nabarmentzekoa da zerbitzuekin ( % 14,42) eta industriarekin ( % 11,70) lotutako langabeziaren igoera handia. Lehen sektorean, % 8,17 egin du gora, eta eraikuntzan, % 4,18. Lehen lan-esperientziaren zain daudenak % 14,48 gehitu dira. Banaketa-maila handiagoan, nabarmentzekoa da langabeziak behera egin duela janarien eta edarien sektorean (-733), txikizkako merkataritzan (-731), langileak enplegatzen dituzten etxeetan (-296) eta egoitza-establezimenduetako laguntzan (-248). Aitzitik, gora egin du motordun ibilgailuen fabrikazioan (515 pertsona gehiago) eta metalezko produktuen fabrikazioan (205 pertsona gehiago) dagoen langabeziak.
Langabezia-denbora eta kontratazio-mota
Langabezian dauden pertsonen denborari dagokionez, abenduan behera egin du iraupen luzeko langabeziak 1.810 pertsonatan (-% 2,61) eta iraupen laburrekoak 1.386 pertsonatan (-% 2,20). Urteko erreferentzian, iraupen luzeko kolektiboa % 21,99 igo da, eta iraupen laburrekoa, berriz, % 4,94. Azken hilabeteetan ikusi den bezala. Eta, batez ere, azaroan, lan-merkatuaren gorabeherak gehien kaltetutako pertsonak egoera ahulenean daudenak izan dira, lan-ezegonkortasunagatik okupazioan sartu-irten etengabeak eragiten dituztenak; gaur egun, 67.516 langabe daude, eta % 52,24 iraupen luzekoak dira.
EAEn 59.363 kontratazio egin dira, eta horietatik 4.348 ( % 7,32) mugagabeak izan dira. Kontratazioa % 5,1 jaitsi da aurreko hilabetearekin alderatuta, eta % 21,2 iazko azaroarekin alderatuta. Aurtengo kontratu guztien metatua 703.355 izan da, aurreko urteko hilabete berean baino % 30,23 txikiagoa. Kontratu mugagabeen kopuru metatua 59.448 da, iaz baino % 29,17 txikiagoa. Mugagabeen tasa % 7,3koa da, 2019ko abendukoa baino bi hamarren txikiagoa. Lanaldi partzialeko kontratuen tasa % 37,85 da abenduan, % 48,31 emakumeen artean eta % 26,50 gizonen artean. Partzialtasun-tasa 2019koa baino bi puntu txikiagoa da.
Sektoreka, 2019an baino 10.683 kontratu gutxiagorekin (-% 80,9), ostalaritza da krisi honetan eragin handiena jasaten ari den sektorea, eta, ondoren, arte- eta jolas-jardueretako kontratazioak daude (-2.405 kontratazio, -% 61,8).
Gizarte Segurantzako afiliazioa eta ERTEak
Afiliazioari dagokionez, eta Gizarte Segurantzaren datuen arabera, abenduan % 0,01 jaitsi zen afiliazioa, 49 pertsona gutxiago; beraz, urte amaieran 959.132 afiliatu ziren, % 2,19, 2019ko datuekin alderatuta. Lurralde historikoen arabera, Bizkaiko afiliazioa % 0,11 hazi zen abenduan, 527 pertsona, Gipuzkoan % 0,11 (-346 pertsona) eta Araban % 0,15 (-229 pertsona).
ERTEk aitortutako prestazioak dituzten langileei buruzko datuei dagokienez (azaroan 14.606 ziren), SEPEk, arlo horretan eskumena duen erakundeak, identifikazio-kodeak aldatu ditu abenduan zehar, eta, beraz, Lanbidek ez du serie historikoarekin jarraitu ahal izateko daturik.
DSBE
Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta jasotzeko eskubidea duten pertsonei dagokienez, abenduan 339 pertsona gehiago izan dira, % 0,6 gehiago, eta 54.747 gehiago, 2019ko abenduan baino % 4,4 gehiago. Duela urtebete baino 2.292 pertsona gehiago dira, eta otsailean baino 2.507 pertsona gehiago, hau da, egungo krisiaren hasieran, hazkunde iraunkorra eta denboraren edukia, duela hamarkada bat eman zen gorakada handian ez bezala, urte bakar batean % 40ko igoera izan baitzuen (2008an 39.715 onuradun izan zituen eta 2009an 55.410). Ildo horretan, Enplegu sailburuordeak nabarmendu du Euskadiko gizarte-babeseko sistemak balio handia duela, eta, orain, Sailak hori hobetu nahi duela.
DSBE kobratzen duten pertsona guztien % 18k lan prekarioa du, % 23,6 pentsioduna da, % 45 langabezian dago eta % 13,3 lan-merkatuko bitartekaritzatik kanpo dago. Lan prekarioa duten emakumeak DSBE kobratzen duten emakumeen ia laurdena dira, % 21,1; gizonen artean, ehuneko hori % 13,6koa da.
