Pedro Azpiazu Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Ogasun Sailburuak amaiera eman dio «egoera ekonomikoa eta enpresa-aukerak Euskadin» izenburupean Bilboko Euskalduna Jauregian egin den jardunaldiari, Zuzendaritzaren Aurrerapenerako Elkarteak (APD) antolatuta. Bertan, egungo egoera ekonomikoa eta egungo testuinguruaren ziurgabetasunaren pean espero daitezkeen enpresa-aurreikuspenak azaldu dira.
Hitzaldi eta solasaldi irekiei amaiera eman dien hitzaldian Azpiazuk azpimarratu duenez, «Next Generation EU ekimenak mugarri historikoa izan behar du Europaren eraikuntzan, behar bezala kudeatuz gero, hain beharrezkoa den berreraikuntza, eraldaketa eta erresilientzia kataliza ditzakeelako».
Egoeraren argazki gisa, Ekonomia eta Ogasun Sailburuak adierazi du munduko ekonomiak %4,2 murriztu zuela BPGa 2020an. Gure kasuan, euskal ekonomia %9,5 jaitsi da Eustaten hiruhileko kontu ekonomikoen aurrerapenaren arabera. Europako Batzordeak 2021erako aurreikuspena murriztu berri du otsailean, eta 2022koa igo du, uste baitu aurten espero zen hazkundearen zati bat hurrengo urtera aldatuko dela, bai euroaren eremurako, bai Europar Batasunerako.
Euskadik %8,6ko hazkundea espero du 2021erako. Beraz, kasurik onenean, 2022. urtearen amaierara arte ez da berreskuratuko 2020an galdutako guztia. «Aurreikuspen hori datorren martxoan berrikusiko da, Eustatek hiruhileko kontu ekonomikoak argitaratzen dituenean», zehaztu du.
Pedro Azpiazuren esanetan, «Zorionez, Europako erakundeek ulertu dute oraingo krisialdirako irteera ezin dela eta ez dela egin behar 2008ko Atzeraldi Handiaren ondoren egin zen bezala. Hori dela eta, Europako Batzordeak Egonkortasun eta Hazkunde Itunaren (IHP) babes-klausula orokorra aplikatzea erabaki du, defizitari, zorrari eta gastu-arauari dagokienez estatu kide guztiek bete ohi dituzten baldintzak aldi baterako desbideratzea ahalbidetzeko «.
2008ko Atzeraldi Handiaren osteko kontsolidazio fiskala, batez ere, inbertsioei eutsiz egin zen, beheranzko %40ko doikuntzarekin 2009 eta 2019 artean, BPGaren %1,1ean egonkortuz eta gutxieneko historikoetan kokatuz. Orduan ez bezala, inbertsioak berreskuratze-eragile gisa jardun beharko du, haren ondorio biderkatzaileak, produktibitatean duen eragina eta zerbitzu publikoen maila kontuan hartuta.
2021erako Euskadiko Aurrekontu Orokorrak 12.442 milioi eurokoak dira, eta aurrekontu operatiboa – Hau da, finantza-aktiboak isolatuz politika publikoetan gastatzeko eskuragarri dagoena – 2020an aurkeztutako proiektua baino 770 milioi euro handiagoa da, hau da, iaz baino %7,1 handiagoa.
Inbertsio publikoa – Euskal Y-a eta Hegoaldeko Saihesbidea kontuan hartu gabe – 955 milioi eurotik gorakoa izango da, hau da, %6,4ko igoera, eta I+Gko inbertsioa, berriz, 536 milioi euro ingurukoa, hau da, %9,7ko igoera (47,2 milioi euro gehiago 2020rekin alderatuta).
«Gainera, Gobernuak krisiak gehien kaltetutako sektoreei laguntzen jarraituko du, gure finantzaketa-tresnen bidez, Elkargiren bidez. Martxoaren 9an, Gobernu Kontseiluak enpresei eta autonomoei likidezia errazteko dekretua onartuko du «, azpimarratu du Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Ogasun Sailburuak, eta gaineratu du 750.000 milioi euroko zorra mutualizatzea aukera historikoa dela Europa iparraldeko herrialdeekiko aldea murrizteko.
Espainiako Gobernuak 24.000 milioi euro izendatu ditu Errekuperazio eta Erresilientzia Mekanismoaren Aurrekontu Orokorretan, 70.000 milioi inguru. «Hala ere, lehen irakurketa batek industriaren, zientziaren, berrikuntzaren edo unibertsitateen aldeko apustu ahula adierazten du», azpimarratu du Pedro Azpiazuk.
«Ekonomia Berreskuratzeko eta Eraldatzeko Proiektu Estrategikoek (PERTE), 2021ean, 110 milioi jasotzen dituzte Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioak esleituta dituen 1.708 milioietatik; hori ez da bakarrik lehentasunen eta zenbatekoen kontua, baita kudeaketaren eta gobernantzaren kontua ere», zehaztu du amaierako hitzaldiaren amaieran.
Autonomia-erkidegoek ia 11.000 milioi euro jasoko dituzte 24.000 horietatik, ministerio bakoitzak baliabideak autonomia-erkidegoen artean banatzeko deituko dituen konferentzia sektorialen esparruan sinatuko diren hitzarmenen bidez.
Euskadi Next 21-26 Euskadiren susperraldirako, eraldaketarako eta erresilientziarako inbertsioen multzoa da. Eusko Jaurlaritzak, hiru foru-aldundiekin eta hiru euskal hiriburuetako udalekin koordinatuta, Espainiako Gobernuari helarazi dio dokumentu hori, Next Generation EU funtsak eskuratzeko Berreskuratu, Eraldatu eta Eraldatzeko Planean sar dezan. Dokumentuaren lehen bertsio honek 8 eremu estrategiko biltzen ditu, 188 inbertsiorekin; horien artean, Euskadiko Ekonomia Berreskuratu eta Eraldatzeko 16 Proiektu Estrategiko -PERTE- nabarmentzen dira.
Ekonomia eta Ogasuneko Sailburuaren ustez, programa honen erronka nagusia Euskadi berdea, digitala eta inklusiboa eraikitzen jarraitzea da. Adierazi duenez, egiturako aldaketa ekarriko duten eta erresilientzia ekonomiko eta sozialean, iraunkortasunean, epe luzerako lehiakortasunean eta enpleguan eragin iraunkorra izango duten proiektuak babestea da helburua.
«Euskadik plan propio eta estrategiko bat du gaur, datozen urteetan espero dugun erronkari arrakastaz erantzuteko, eta ilusioz, konbentzimenduz eta irmotasunez aurre egin behar diogu». Hitz horiek amaiera eman diote APDk Bilbon antolatutako jardunaldiari.
Ekonomia eta Ogasun Sailburuarekin batera, Eduardo Zubiaurre Confebaskeko presidentea, Eduardo Junkera APDko iparraldeko presidentea, Teresa Madariaga Ingeteam taldeko presidentea, Agustin Markaide Eroski Taldeko presidentea eta Emilio Titos Mercedes Benz-Españako zuzendari nagusia izan dira.
