Osasuneko Sailburua Luis Castañorekin eta Julio Arrizabalagarekin batu da, Biocruces Bizkaiko eta Biodonostiako zuzendari zientifikoekin, hurrenez hurren, bai eta Euskadin covid-19aren aurkako Curevac-en txertoaren azterlanaren buru diren ikertzaileekin ere, Eunate Aranarekin eta Itziar Vergararekin.
Bileran, Osakidetzako osasun-ikerketako institutuetan egiten ari diren saiakuntzen xehetasunak eman dituzte; saiakuntzan SARS-CoV-2ren aurkako Curevac Alemaniako farmazeutikaren txertoaren eraginkortasuna eta segurtasuna frogatzeko nazioarteko saiakuntza klinikoan aurreikusitako parte-hartzaileen bolumena lortu da. Gotzone Sagardui Sailburuak institutuetako eta Osakidetzako profesionalek saiakuntzan izena eman duten herritarrei erantzunik onena emateko eginiko lan garrantzitsua aintzatetsi du.
Saiakuntza otsailaren zortzian –astelehena– hasi zen Euskadin, eta ez du arazorik izan 2.000 parte-hartzaile izateko helburua betetzeko, batik bat boluntario aurkeztu diren herritarren eskuzabaltasunari esker. Osakidetza Europan parte-hartzaileak biltzeko lehen zentro bilakatu da, osasun-ikerketako institutuen lanari esker. Euskadik Estatu-eremuan hautatu diren hiru zentroetako bi aurkeztu ditu (hirugarrena Madrilgo Erkidegokoa da). Curevac-ena saiakuntza kliniko handia da; hartan, 30.000 parte-hartzaile baino gehiago daude mundu osoan.
CureVac Alemaniako enpresa biofarmazeutikoa da; immunitate-sistema estimulatzen duen RNA mezulariaren mekanismoan oinarritzen den txertoa garatu du. Mekanismo bera erabiltzen dute gaur egun banatzen ari diren Pfizer eta Moderna txertoek ere. Hala ere, Curevac-ek lortu du dagoeneko merkatuan diren txertoak erabiltzeko dagoen oztopo nagusietako bat gainditzea; izan ere, haren txertoa mantentzeko eta prestatzeko baldintzek erraztu egiten dute banaketaren logistika. Gainera, Europan sortu denez, gure eremuko herrialdeetan banatzeko dosi-kopuru handiena konprometitu duen txertoetako bat da.
Parte-hartzea
Euskal Autonomia Erkidegoko 18 urtetik gorako 2.000 pertsona baino gehiago ari dira boluntario; pertsona horiek azterlanaren protokoloan jasotzen diren irizpideak betetzen dituzte. Saiakuntza kliniko honetako parte-hartzaile boluntarioak ausaz banatu dira, txertoa jasotzen duen taldean edo plazeboa jasotzen duen taldean –plazeboa jasotzen dutenek gatz-seruma hartzen dute, ondoriorik ez duen osagaia–. Parte-hartzaileek eta datuak batzeko eta segimendua egiteko profesional arduradunek ez dakite subjektu bakoitza zer talderi dagokion; horrek kalitatea eta azterlanak sortutako datuen zorroztasuna bermatzen ditu. Saiakuntzak 28 eguneko aldearekin emandako txertoaren bi dosi behar ditu. Txertaketa otsailaren 8an hasi zenez, bigarren dosia martxoaren 8an hasi zitzaien ematen boluntarioei. Parte-hartzaileek urtebete arteko segimendua izango dute eta, horretarako, bisita medikoak eta telefono-deiak izango dituzte; halaber, mugikorreko aplikazio baterako sarbidea ere izango dute, informazioa errazago erregistratzeko. Parte-hartzaileek azterlanetik edozein unetan irteteko eska dezakete eta jakin txertoa edo plazeboa jaso duten. Hirugarren eta seigarren hilean tarteko analisiak egingo dira eta, emaitzen arabera, txertoa erabiltzeko onarpena bizkortu lezakete, dagoeneko merkatuan dauden batzuekin gertatu bezala.
Euskadik nazioarteko saiakuntza kliniko honetan parte hartzeak erakusten du Euskadiko osasungintza-sistemak nolako gaitasun asistentziala eta ikerketa-gaitasuna dituen. Posible izan da, Osakidetzako Zerbitzu Erakundeak, BIOEF eta osasun-ikerketako institutuak eratzen dituzten pertsonen lanari esker. Bi institutuek saiakuntza klinikoen eremuan duten esperientzia funtsezkoa izan da haiek hauta zitzaten eta saiakuntzaren garapena arrakastatsua izan zedin. Horrek guztiak nabarmendu egiten du Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak herritarrentzako eta garapen sozioekonomikorako ikerketaren eta berrikuntzaren alde egiten duen sustapen irmoak nolako balioa duen.
Azterlan horrez gainera, Euskadiko Osasun Sistemak pandemia honetan ikerketan ere badihardu, eta azterlana aukera paregabea da COVID-19aren aurkako txerto berria garatzen laguntzeko, zeina beharrezkoa baita eskala globalean krisia kontrolatzeko.
Donostia, 2021eko martxoaren 29a
