Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumeneko sailburuaren agindu baten bidez, Eusko Jaurlaritzak Nekazaritza Politika Erkidearen (NPB) zuzeneko laguntzen deialdia egin du 2021eko ekitaldirako. Europako Erkidegokoaren funtsekin finantzatuta, 44,83 milioi euroko zuzkidura izango dute ekitaldi honetarako, eta honela banatuko dira: oinarriko ordainketa (21,95 milioi), klimarako eta ingurumenerako jardunbide onuragarriak aplikatzeko ordainketa (11,07), ordainketa elkartuak (9,75), nekazari txikientzako erregimen sinplifikatua (1,97) eta jarduerari ekiten dioten nekazari gazteentzako ordainketa osagarria (0,79).
Eskabideak Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Saileko Nekazaritza eta Abeltzaintza zuzendariari bidali behar zaizkio, eta dagokion Eskualdeko Nekazaritza Bulegoan aurkeztu behar dira, edo, bestela, legeak aurreikusitako edozein lekutan edo moduan. Epea datorren apirilaren 30ean amaituko da, baina ezarritako epea amaitu eta hurrengo 25 egun naturaletan aurkeztutako eskaintzak ere onartuko dira. Kasu horretan, zenbatekoak ehuneko bat murriztuko dira data hori gainditzen den egun baliodun bakoitzeko.
Ordainketa horiek Euskal Autonomia Erkidegoko Erakunde Ordaintzailearen bidez egiten dira, funtsak Euskal Autonomia Erkidegoko Aurrekontu Orokorretan jasotzen baitira. Erkidegoko araudiak eskatzen dituen baldintzak bete ondoren, Erakunde Ordaintzaileak laguntzak eskatzen dituzten onuradunei ordainduko die. Laguntza horien kudeaketa Foru Aldundiei dagokie, eta haiekin izenpetutako hitzarmenen arabera, Foru Aldundiak dira, bulego kitatzaile ofizialak diren heinean, onuradunari laguntzaren zenbatekoa ordainduko diotenak.
Nekazarien errenta babesteko laguntza horien bidez, Eusko Jaurlaritzak lehen sektorerako ezarri dituen helburuetan aurrera egin da. Helburu horien artean daude, esaterako, belaunaldi erreleboa, nekazaritza sektorearen modernizazioa, berrikuntzaren eta lehiakortasunaren sustapena elikagaien katean, nekazaritza esparruan formazioa, nekazaritzako elikagaien industriaren babesa eta kalitateko bereizgarrien balio erantsiaren sustapena. Helburuak dira, baita ere, ingurumena eta paisaia naturalaren babesa, oinarrizko zerbitzuak eskaintzea nekazal zonaldeetan, eta lanpostua sortu eta dibertsifikatzea landa eta itsasertzeko ingurunean.
Helburu horiek planteatzeko, Eusko Jaurlaritzak foro aldundiekin batera lan egin du, Europan kontuan har zitezen autonomia erkidegoarentzat interesgarrienak izan zitezkeen alderdiak, haien ezaugarri eta lehentasun bereziak kontuan hartuta. Modu horretan, NPBean profesionaltasuna, erantzunkidetasuna eta lankidetza balioestea lortu da, ekologikoa eta kalitateko elikagaiak sustatuta eta gazteak instalatzearen eta landa ingurunean enplegua eta ongizatea sortzearen alde apustua eginda.
Itxitako azken urteetan egindako ordainketen arabera, laguntza horien batez besteko zenbatekoa 44 milioi euro ingurukoa dela egiazta daiteke (43,52 euro 2017an, 43,54 euro 2018an eta 43,03 euro 2019an eta 42,99 euro 2020an).
Azpimarratu behar da, 2020an, sektoreak egindako eskarien eta Covid 19aren ziurgabetasunei lotutako kanpaina baten berezitasunaren aurrean, Eusko Jaurlaritzak erabaki zuela, bere Erakunde Ordaintzailearen bidez, ekitaldi horri dagozkion Nekazaritza Politika Bateratuaren (NPB) zuzeneko laguntzei dagozkien ordainketen %70eko aurrerakina egitea.
Laborantza estentsiboen dibertsifikaziorako laguntzak
Era berean, Eusko Jaurlaritzaren Kontseiluak, bilera berean, Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumeneko sailburuaren agindua onartu du. Agindu horren bidez, EAEko Landa Garapenerako 2015-2020 Programan onartu eta jasotakoarekin bat etorriz, nekazaritza ekoizpen jasangarriko tekniken bidezko laborantza estentsiboen dibertsifikaziorako nekazaritza ingurumeneko laguntzen deialdia egiten da 2021eko ekitaldirako, 1,25 milioi euroko zuzkidurarekin. Hektarea bakoitzeko gehieneko laguntza 600 eurokoa izango da.
Laguntza horiek Eusko Jaurlaritzako Nekazaritzako, Arrantzako eta Elikagai Politikako Sailburuordetzaren estrategiaren barruan sartzen dira. Estrategia horren helburua da baliabide naturalen iraunkortasuna eta arrazoizko aprobetxamendua lortzea, bai eta ingurunea babestea ere, nekazarien errentak mantenduz eta hobetuz. Hala, produkzio jardueren dibertsifikazioa, laboreen txandakatzeak eta aldeko baldintza fitosanitarioen aprobetxamendua sustatu nahi ditu exekutibo autonomoak.
