Idoia Mendia lehendakariorde eta Lan eta Enplegu sailburuak Gizarteratzeko eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren Legearen zirriborroak dakartzan berritasun nagusiak azaldu ditu gaur; izan ere, proiektu hori Legebiltzarrera bidaliko dute azken hilabeteetan, eta «Euskadiren kohesio sozialean sakontzea» du helburu, «Inor atzean gera ez dadin».
Mendiak azaldu duenez, «Gure abiapuntua da aitortzea gizarteratzearen eta diru-sarrerak bermatzearen euskal sistema, 30 urteko historiarekin, euskal autogobernuaren bereizgarri nagusietako bat dela, arrakasta kolektiboa, gizarte-inbertsiorik onena bizitzan behera egiten dutenak eta Euskaditik kanpo erreferente direnak babesteko».
Testua Irekian egongo da eskuragarri, hilabetez, alegazio publikoak jasotzeko. Ondoren, nahitaezko txostenak egingo dira, Gobernu Kontseiluak onartu eta Legebiltzarrera bidali aurretik. Txosten horiek aurtengo azken lauhilekorako aurreikusita daude.
«Babes-sistema hau eraginkorra izan da gizarte-bazterketako poltsak arintzeko, eta horren erabilerak eragin positiboa izan du gizarte osoan. Desberdintasunen zuzentzaile bat dela frogatu da, bereziki erabilgarria azken atzeraldi handian eta 19 «, azpimarratu du.
Lehendakariordeak gogorarazi duenez, aurreko legealdian ez zen posible izan erreforma amaitzea, «Baina orduan aurkeztutako proposamenak eztabaida bat irekitzeko balio izan zuen, eta dozenaka elkartek eta adituk parte hartu ahal izan zuten». Dokumentu horri eta jasotako ekarpenei dagokienez, erreforma horri ekin zaio orain, Bizi Gutxieneko Diru-sarrera gehituta, bai eta Lanbide Euskal Enplegu Zerbitzua eraldatzeko abian jarritako prozesuari ere.
Legearen helburuak eta berrikuntzak
Legearen erreformaren helburua da, batez ere, familia-errealitate berrietara iristea, adingabeak edo pentsiodunak dauden etxeei arreta handiagoa ematea, bai eta gizarteratzearen eta laneratzearen eremuan sakontzea ere. Legearen zirriborroak aurrera egiten du Gobernu Programaren 11. konpromisoan: bazterkeriaren aurkako diru-sarrerak bermatzeko euskal sistema hobetzeaz hitz egiten du, eredua indartzeko, unibertsalizazioan sakontzeko, izapidetzean arintasuna eta zorroztasuna hobetzeko, eta hartzaileen gizarteratzea eta laneratzea sustatzeko.
Gobernuak helburu hauek ezarri ditu:
- Bizitzako gutxieneko diru-sarrera diru-sarrerak bermatzeko euskal ereduan txertatzea
- Sistemaren estaldura handitzea eta bermatutako zenbatekoen nahikotasuna hobetzea, bereziki adingabeak dauden lekuetan
- Prestazio ekonomikoen kudeaketa sinplifikatzea eta arintzea, segurtasun juridiko handiagoarekin eta, aldi berean, identifikazio- eta kontrol-tresnak hobetuz
- Gizarteratzean eta laneratzean eraginkorragoak izatea, batez ere gizarte-zerbitzuen eta enplegu-zerbitzuen lan koordinatuaren bidez
- Gizarteratzeko eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren gobernantza hobetzea, administrazioen arteko koordinazio handiagoarekin.
- Gizarte-ekintzako hirugarren sektorearen parte-hartzea erraztea
Gizarteratzeko eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren Legearen zirriborroak berrikuntza ugari ditu. Besteak beste, adingabeak dituzten familiei sarbidea erraztea, erroldatze-baldintza 3 urtetik 2 urtera murriztuz eta seme-alabengatiko mugak kenduz; prestazioaren zati bat galtzeko aukera gehitzen da, osotasuna galdu beharrean, haurrak babesteko; ez-betetzeen ondorioak gogortzen dira, hala nola lan-eskaintza bati uko egitea; erantzukizunpeko adierazpena ezartzeko aukera ezartzen da, eskubidea hurrengo hilean eskuratzeko aukera ematen duena, eta ikuskapen-unitatearen helburu gisa betetzen dela ziurtatzeko betebeharrak betetzen direla ziurtatzeko.
