Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak, aurtengo udan, lehen esperientzia bat abiaraziko du, Zumaiako Santiago eta Itzurun hondartzetara, Ibarrangeluko Laida eta Laga hondartzetara, Lekeitoko Isuntzara, Mundakako Laidatxura eta Ondartzapera, eta Burgeluko Garaioko iparraldera doazen pertsonei hondartzan dauden bitartean ez erretzeko eta nikotina kontsumitzeko gailuak ez erabiltzeko gonbita eginez. Proposamenaren helburua tabako-kontsumoa desnormalizatzea da, eta kerik gabeko giroa sortzea, adingabe ugari dituen aisia-ingurunean kontsumo aktiborik eta pasiborik egon ez dadin.
Kerik gabeko hondartzen proposamenaren hasiera ekainaren 15erako programatu da. Ez da zigor-ekimen bat, baizik eta banako konpromisoan eta kolektiboan oinarritzen den ekintza bat. Hondartzara doazenek ingurune horretan ez erretzeko konpromisoa hartzeko gonbidapena da, helburu dugun kerik gabeko Euskadin aurrera egiteko. 2021eko udan, proiektu-pilotua abiaraziko da udalerri horietan, 2022an Tabako Kerik Gabeko Hondartzen Euskadiko Sarea eratzeko asmoz.
Ekimen honen bidez, gainera, zigarrokinak gune horietan ohikoenak diren objektu kutsatzaileak izan ez daitezen eta ingurunearen erakargarritasun naturala areagotu nahi da. Hondartzetan erretzeak ez erretzaileei kalte egiteaz gain, zigarrokinak ere suntsitzaileak izan daitezke ingurumenerako. Hain zuzen ere, hareatzetan ingurumen-narriadura eragiten dute; izan ere, zigarrokin batek 5 eta 10 urte bitartean iraun dezake degradatzeko, itsasoa kutsatzen du eta bere substantzia toxikoek itsas animaliak hil ditzakete. Zigarrokinetako iragazki gehienak zelulosa-azetatoz eginak daude, beste animalia-espezie batzuen urdailean buka daitekeen termoplastiko bat, eta, gainera, beste substantzia toxiko batzuk ere badituzte, hala nola, hidrokarburo poliziikoak eta hidrokarburo poliziikoak.
Esperientzia honetan parte hartuko duten hondartzek informazio-elementuak izango dituzte (panelak, kartelak, liburuxkak, megafonia, webgunea), eta, gainera, hondartzaren inguruan dibulgazio- edo dinamizazio-jarduerak egingo dira, ekimena zabaltzeko eta jende gehiago parte hartzeko.
«Kerik gabeko hondartzak» erakundeen arteko lankidetzako esku-hartzeak Osasun Sailaren «Kerik Gabeko Herriak» ekimena du abiapuntu eta bere helburua ingurumena eta herritarrak babestea da, ingurune osasungarriagoak sortuz, tabako-kerik gabe eta tabakoaren eta nikotina aska dezaketen gailuen kontsumoa desnormalizatzen lagunduz. Kerik gabeko giroak sortzeak tabakoa kontsumitzen hasteko atzeratzen laguntzen du, eta, gainera, kontsumo pasiboa saihesten du, batez ere adingabeen artean.
Tabakoa da munduan gehien prebenitu daitekeen heriotza-kausa berezia. Sufrimenduaren eta bizitza produktiboaren urte askoren galeraren iturri da pertsonengan. Ondoren, kerik gabeko espazioen proiektua ikastetxeen eta haur-parkeen inguruneetara ere zabalduko da.
