Ekonomia eta Ogasun Saileko ordezkaritza bat, Pedro Azpiazu sailburua buru dela, Estatuko hainbat ministeriotako arduradunekin bilduko da datorren astean, Europako funtsen kudeaketa gai nagusitzat hartuta. «Euskaditik SEMetako baliabideen erabilera Eraldaketara eta Erresilientziara bideratzeko dugun borondatea markatu nahi dugu», da Madrilera eramango duten mezu nagusia. Eusko Jaurlaritzak hainbat ministeriotan aurkeztuko ditu Euskadi Next programan jasotako proiektuak.
Aurreikuspen horren berri eman die gaur Azpiazuk talde politikoei, berak deituta, Ekonomia, Ogasun eta Aurrekontu Batzordean egindako agerraldian.
Sailburua Legebiltzarreko egoitzara joan da batzorde horretako ordezkariekin partekatzera maiatzaren 18an onartutako Euskadi Next 2021-2026 programaren eguneratzea. Horrela, Azpiazuk bilera sektorialen egutegiarekin jarraitzen du, «Euskadik globala den erronka bati tokiko mailatik aurre egiteko erantzun gisa planteatu duen programa gizarteratzeko».
Ildo horretan, Azpiazuk eredu autonomikoaren defentsa itxia egin du, hain zuzen, egungo erronkak dakarren aldaketa-beharrerako laguntza-puntu gisa. Izan ere, Eusko Jaurlaritzaren ustez, «Espainiako Estatuak ez ditu autonomia-erkidegoak partaide bihurtu España Puede Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilentzia Planaren diseinuan. Horretarako, Herrialde Plan bat dela argudiatu du, eta alde batera utzi du «autonomien Estatua», nahiz eta, gainera, autonomia erkidegoak arduratuko diren guztizko baliabideen %50 inguru gauzatzeaz «, azpimarratu du Azpiazuk.
Egoera horrek hainbat ondorio dakartza berekin, eta, haien ustez, eredu autonomikoa kaltetzeaz gain, funtsak gauzatzeko eta xurgatzeko gaitasuna murrizten du. «Herri proiektu bat ezin da proiektu zentralizatu baten sinonimo izan, autonomia-erkidegoek Espainiako Estatuak aldebakarrez hartutako erabakiak gauzatzen dituztena», nabarmendu du Azpiazuk.
Hori dela eta, eta «España Puede» planak erakusten duen alborapena, funtsak eraldatzeko ahalmenaren kaltetan berreskuratzeagatik; hori dela eta, Azpiazuk deitoratu du «aukera handia galtzen ari dela MRR funtsak EGEF eta EGF egitura-funtsekin lerrokatzeagatik». Hori dela eta, eta «España Puede» planaren joera delako funtsak ahalmen eraldatzailearen kaltetan berreskuratzea, Azpiazuk deitoratu egin du «EGEF eta EGIF egitura-funtsekin SEM funtsak lerrokatzeko aukera handia galtzen ari dela».
Eraikuntza ikuspegian ekarpena Euskaditik
Egoera horren aurrean, Eusko Jaurlaritzak ekarpen eraikitzailea egin du. Espiritu horrek definitzen du Euskadi Next programa ere.
Ildo horretan, Azpiazuk zehaztu du azken batean, “Intereseko Adierazpena» (MDI) dela hau, bere ekimenez bultzatua, eta helburu bera duten eragile publiko eta pribatuek parte hartzen dutela bertan. Jomuga, beraz, Euskadiren susperraldia, eraldaketa eta erresilientzia direla; horretarako, krisi hau inbertsio publikoari eta inbertsio pribatuari bultzada bat emateko aukera bihurtu behar dela, bi inbertsioak baztertzaileak ez, baizik eta, kontrakoa direla erakutsita.
Horren guztiaren ondorioz, garrantzi handiagoa eman zaie eraldaketaren oinarri izan daitezkeen proiektuei; izan ere, haien konplexutasuna dela eta, erantzun berritzaileak eta anbizio handikoak behar dituzte, hala nola PERTE-ak. Orain, horiek ez dira proiektu gisa ulertzen, baizik eta herrialdeko eremu estrategiko gisa; eta «autobide administratibo gisa, aukera ematen dute proiektuak exekuzioa arintzeko eta horiei konplexutasunetik heltzeko».
Oro har, Euskadi Nextek bere bertsio berrian 18.286,6 m/€-ko guztizko inbertsioa eragin lezaketen proiektu zehatzak jasotzen ditu. Inbertsio horren finantzaketa-iturria Europako funtsetatik, baliabide publikoetatik eta baliabide pribatuetatik etorriko litzateke.
