Eusko Jaurlaritzak uste du ez dagoela inolako Konstituzio urraketarik Euskadiko Toki Erakundeei buruzko Legean (ETEL), udalek hizkuntza ofizialen erabilera instituzionala normalizatzeko emandako dokumentuak zein hizkuntzatan idatzi ahal izango diren arautzen duen atalean, Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiak planteatzen duen bezala. Honen aurrean, Eusko Jaurlaritzak uste du ezin dela interpretatu euskararen nagusitasuna dagoenik gaztelaniaren aldean, eta arauak ez dakarrela froga-kargarik euskara ezagutzen ez duen udalbatzako kide batentzat.
Hain zuzen ere, hori da udalen legearen 6.2 artikuluaren Espainiako Konstituzioaren aurkakoa den ala ez aztertzen ari den auzitegian Eusko Jaurlaritzak aurkeztutako alegazioetako bat. Auzitegiaren Administrazioarekiko Auzien Salak probidentzia bat bidali die aldeei, beren jarrerak azaldu eta argi ditzaten, Vox alderdiak Euskadiko Toki Erakundeei buruzko Legeak araututakoa aplikatzen duen dekretu baten aurka aurkeztutako errekurtsoari buruzko azken erabakia hartu aurretik. Lege hori 2016ko apirilean onartu zuen Eusko Legebiltzarrak.
Auzitegiko Salaren ustez, legeak toki erakundeetako kideek gaztelania askatasunez erabiltzeko duten eskubidea eragozten du. EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak aurkeztutako konstituzionaltasun zalantzen aurrean, Eusko Jaurlaritzak adierazi du ETEL legea bat datorrela Auzitegi Konstituzionalak ezarritakoarekin. Ildo horretan, gogorarazi du Konstituzio Auzitegiak dagoeneko ebatzita duela toki erakundeek euskara eta gaztelania normaltasunez erabil dezaketela, bai barne harremanetan, bai haien arteko harremanetan, bai partikularrekiko komunikazioetan. «. Horretarako euskara erabiltzea aukeratzen duten toki erakundeek “mekanismo egokiak” ahalbidetu beharko dituzte herritarrek komunikazio horiek gaztelaniaz jasotzeko duten eskubidea “Administrazio publikoarekiko harremanetan zama edo obligazioa dakarten formalitate edo baldintzarik gabe gauzatu ahal izateko”.
Horixe izan zen, hain zuzen ere, Estatuaren eta EAEren arteko Bitariko Lankidetza Batzordeak 2017ko urtarrilaren 11n adostutakoa. Horrek eragotzi egin zuen Espainiako Gobernuak Alderdi Popularra Konstituzio kontrakotasun-errekurtsoa jartzea, Konstituzio Auzitegiaren doktrinaren araberako interpretazioa eskaini baitzuen agindu horretarako.
Gaztelania erabiltzeko ustezko mugari dagokionez, Eusko Jaurlaritzak uste du auzitegiak testuingurutik kanpoko gogoetak egiten dituela zinegotziek gaztelania erabiltzea mugatzeari edo ezinezkoa izateari buruz, eta hori «Salak konstituzio-kontrakotasuna planteatzera daraman nahasmenaren arrazoia da».
Gainera, zalantzan jarritako artikuluaren testuak hitzez hitz jasotzen ditu Konstituzio Auzitegiak ekainaren 26ko 82/1986 epaian erabilitako terminoak. Epai horrek dioenez, tokiko arduradunek «baliozkotasunez alegatu dezakete beste hizkuntza koofizial bat ez ezagutzea», gaztelania baztertzearen ondorioz beren eskubideei kalte egiten zaien kasuetan. Azkenik, 6. artikuluak berak berariaz aitortzen du euskara eta gaztelania izapidetze-hizkuntza eta herritarrentzako zerbitzu-hizkuntza gisa erabiltzeko aukera.
