BilbaoArte Fundazioak, Bilboko Udalaren ekoizpen zentroak, Eszter Katalin artista hungariarraren ‘Under the Shadow of Azkorri’ erakusketa aurkeztu du Urazurrutia Aretoan, 2020an erakundearen beka jaso ondoren. Katalinek erakusketari izenburua ematen dion bideo pieza erakutsi du, bere sorkuntza prozesura hurbiltzen gaituzten irudi, bideo eta idatziekin batera.
Erakusketa astelehenetik ostiralera bisitatu ahal izango da, 17:30etik 20:30era, urriaren 1era arte. Sarrera doakoa eta edukiera mugatua izango da.
Under the Shadow of Azkorri (Azkorriren itzalpean) izen bereko bideoan oinarritutako erakusketa da. Hasiera batean, paisaiak eta bertako kide izateari buruzko hausnarketak bere lanaren ardatz bezala funtzionatzen dute, Azkorri hondartzan ateratako argazki batek azken pieza sortzeko prozesua detonatzen duelarik. Azkenik, Euskal Herriko hondartza eta lursail gehiago grabatutako kokalekuei gehituko litzaizkieke, baina Azkorri eta Azala Kreazio Espazioaren (Lasierran, Araba) inguruko paisaia bakarrik izango lirateke azken piezaren parte.
Ikuspegi aldaketa batek irudi batekiko sentiberatasuna nola alda dezakeen azaltzen du lanak. Pieza protagonistara sarbidea egiteko, erakusketa-aretoaren lehen erdia dokumentuz, fotogramaz eta irudi-bilduma batez osatutako denbora-lerro bat aurkitzen da, bisitaria Under the Shadow of Azkorri (bideoa, 17′) ekoizteko egiten duen ikerketara hurbilduz.
Miklós Jancsóren Még kér a nép (Salmo gorria, 1972) filmaren keinu bat erreproduzitzen du zuzendari hungariarrak, non arrosa bat eusten den. Sorkuntza prozesua irudikatzen duten irudien artean, film honen laburpen bat ikus daiteke, non musika, gorputzen koreografia eta kanpoaldeko grabazioa nabarmentzen diren, Under the Shadow of Azkorri filmaren funtsezko elementuak.
Ondoren, Miklós Jancsóren filmaren keinu bera, LGBTQIA+ Yelena Grigoryeva ekintzaile errusiarraren argazki batean aurkitzen da, Eszter Katalin, zeinu hori bereziki aztertzera eramaten duena «bere erresistentzia erotika konplexutuz eta berridatziz, bere queer sexualitaterako lerroak marraztuz».
Artista hungariarrak komunismoaren irudikapen estetikoa ere aipatzen du, eta Jancsôren filma erabiltzen du lurraren jabetzari eta langileriak eskubide horiek berreskuratzeko duen zereginari buruzko diskurtsoagatik.
Pieza 2020. urtearen hasieran hasi zen grabatzen eta martxoan konfinamenduak eten zuen ekoizpena. Mundu mailan estreinatu zen Oberhausen International Short Film Festival-ean 2021ean (International Online Competition kategorian hautatua) iazko maiatzean, eta Salzburger Kunstvereinek antolatutako Sunset Kino Award-erako aurrehautatua izango da. Ekaina arte ezin izan zuen bere lanarekin jarraitu, uda amaieran ekoizpena amaitzeko.
Erakusketarekin batera doan katalogoak egileak egindako sarrera labur bat eta Mika Maruyama kuradorearen testu bat biltzen ditu. Maruyamak artistaren ibilbideari modu zabalagoan eta ikuspegi queer-feministatik heltzen dio, eta Katalinek 2018an egindako lana ere aztertzen du Mária Vörösben (Mary in Red, bideo, 29′), Under the Shadow of Azkorrirekin lotura estua duena.
ARTISTARI BURUZ
Eszter Katalin (Budapest, 1991) Vienan eta Bilbon bizi den ikus-entzunezko artista hungariarra da. Bere praktikak borroka soziopolitikoei lotutako subjektuen irudikapena zalantzan jartzen du ikuspegi feministatik.
Bere lana Diagonale-Festival des österreichischen Films jaialdian aurkeztu da, Grazen, 17an. Filmmor International Women ‘s Film Festival on Wheels Istanbulen, baita Rencontres Internationales Paris/Berlin 2018/19 bideotekan ere. 2019an, Donostiako Tabakalera Arte Garaikideko Zentroan egoiliar izan zen, eta duela gutxi bere bakarkako lehen erakusketa egin zuen Esloveniako Likovni Galleryen Celje aretoan.
