Akitania Berria Euskadi Nafarroa Euroeskualdeak gaur onartu du 2021-2027 Plan Estrategikoa, hurrengo zazpi urteetarako bide-orri berria. Plan berriak indartu egin du hiru lurraldeen konpromisoa, hots, aurrerantzean ere lankidetzatik abiatuta, erronkei eta erronkei aurre egiten jarraitzea, eta haren lehentasunak bat datoz Europar Batasunak trantsizio ekologiko, digital eta soziala bultzatzeko ezarritako helburuekin. Plana abian jartzea bat dator Euroeskualdea sortu zeneko hamargarren urteurrenarekin eta Covid‑19 pandemiak eragindako krisiaren irteeraren hasierarekin; izan ere, pandemiaren ondorioak gizakiaren, osasunaren, gizartearen, ekonomiaren eta emozioen arloan nabaritu dira.
Akitania Berria Euskadi Nafarroa Euroeskualdearen 2021-2027 Plan Estrategikoa berretsi egin da gaur Euroeskualdeak Donostian egin duen Ezohiko Batzar Nagusian. Batzar horretan parte hartu dute Euskadiko, Akitania Berriko eta Nafarroako gobernuen ordezkaritzek, Iñigo Urkullu lehendakaria, Alain Rousset presidentea eta María Chivite presidentea buru direla. Euskadik du egun Euroeskualdearen Lehendakaritza.
Gaur egun, Akitania Berria Euskadi Nafarroa Euroeskualdeak 101.000 km2 koadro ditu, eta bertan 8,7 milioi pertsona bizi dira, hau da, Europako biztanleriaren %1,74..
Plana
Bide-orri berri hau egiteko hainbat eragileren laguntza izan da: herritarrena, hiru lurraldeetako administrazioetako funtsezko eragileena eta mugaz gaindiko lankidetza-proiektuetako bazkideena, besteak beste, euroeskualdeko herritarren ongizatean eta bizi-kalitatean aurrera egiteko –batez ere gazteen kasuan–, ekonomia- eta gizarte-kohesioa indartzeko eta Europar Batasunaren proiektuaren integrazio handiagoa lortzeko.
Horretarako, Plana 5 ardatz estrategikotan egituratu da, eta horien inguruan hainbat helburu eta lan-ildo ezarri dira. Hona hemen ardatz horiek:
- Euroeskualdeko herritarrak. Helburuak:
- Euroeskualdeko hizkuntzen ikaskuntza sustatzea, herritar kohesionatuak sustatzeko, eremu guztietan hizkuntza-muga gainditzeko eta hizkuntza komunaren (euskara) erabilera sustatzeko.
- Euroeskualdearen kulturaren sektorea eta ondarea eratzea, kultura-sorkuntzaren elkar ezagutzea sustatuz eta sorkuntza horren kontsumoa sustatuz.
- Euroeskualdeko kide izatearen sentimendua indartzea gazteriaren bitartez.
- Euroeskualdeko biztanleen bizi-kalitatea eta berdintasuna hobetzeko erronka sozial eta demografikoei aurre egitea.
- Garapen adimenduna, lehiakorra, inklusiboa eta jasangarria. Helburuak:
- Euroeskualdeko ekonomia lehiakorra eta digitalizatua garatzen laguntzea, lankidetzako proiektu bultzatzaileak abian jarriz.
- Euroeskualdearen lehiakortasuna indartzea, merkataritza-trukeak sustatuz.
- Euroeskualdeko enpresa- eta erakunde-sarearen digitalizazioa bultzatzea.
- Baliabideak modu eraginkorragoan eta jasangarriagoan erabiltzeko eredu bat garatzen laguntzea.
- Euroeskualdeko lan-merkatua eratzea.
- Hezkuntza-eragileen arteko lankidetza eta kooperazioa indartzea, mugaz gaindiko hezkuntza-sistema bat garatzeko.
- Lurraldearen iraunkortasuna eta kohesioa. Helburuak:
- Euroeskualdearen eremuan klima-aldaketaren aurkako borrokan laguntzea.
- Lurraldea eta naturagune partekatuak kudeatzeko eta antolatzeko eredu koordinatua sustatzea.
- Mugaz gaindiko eremuan garraio-eskaintza eta mugikortasun-azpiegituren hornidura bermatzea, finkatzea, optimizatzea eta zabaltzea.
- Jasangarritasunean oinarrituta, Euroeskualdeko turismo-eskaintza eratzen laguntzea.
- Mugaz gaindiko gobernantza. Helburuak:
- Mugaz gaindiko gobernantza-eredu berri bat bultzatzea, lurraldean esku hartzen duten administrazio publikoak eta eragileak inplikatuz.
- Euroeskualdearen kudeaketa aurreratua. Helburuak:
- Akitania Berria Euskadi Nafarroa Euroeskualdea Europako erreferentziazko lurralde bihurtzea lankidetza-arloan, bere jardun-eremu guztietan.
- Tresna eta zerbitzu espezifikoen katalogo bat garatzea, Euroeskualdearen errealitatera eta problematiketara egokitua, elkarlaneko ikuspegi ireki batetik.
Balantzea
Gaur aurkeztutako planak, halaber, Euroeskualdeak aurrekoko Plan Estrategikoaren 2014-2020 indarraldian bultzatu eta garatu dituen jardueren eta ekimenen balantze xehatua jaso du. Balantze horretan, izandako lorpenak nabarmendu dira eta hobetu beharreko eremuak identifikatu dira.
Hala, azken sei urteetan 140 lankidetza-proiektu baino gehiago onartu dira —guztira 4 milioi euro— hiru lurraldeetako bazkideen artean, hezkuntzaren, eleaniztasunaren, kulturaren, garapen iraunkorraren edo ezagutzaren ekonomiaren arloetan, eta 13 lankidetza estrategiko berretsi dira, Euroeskualdeak abiarazitako proiektuen deialdietan lekurik izango ez luketen ekimenak garatzeko. Gainera, Europako funtsak erakartzeko gero eta gaitasun handiagoa duen erakundea dela erakutsi du, bereziki Espainia-Frantzia-Andorra Lurralde-lankidetzako Programatik datorren finantzaketa erakartzeko.
