Gobernantza Publiko eta Autogobernu Sailburuak gaur adierazi duenez, Eusko Jaurlaritzak oraindik ez du jaso Europar Batasunaren covid ziurtagiri digitala gaueko aisialdiko establezimenduetan eta 50 mahaikide baino gehiagoko jatetxeetan sartzeko eskatzeari buruzko Auzitegi Gorenaren ebazpen judiziala, eta komunikazio ofizialaren zain daudela dagozkion erabakiak hartzeko. Olatz Garamendik adierazi duenez, asteartetik baino ez dakite Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiak covid pasaportea baimentzeari uko egin zion autoa baliogabetu dutela, baina ebazpena oraindik ez da Eusko Jaurlaritzara iritsi.
Onda Vascan egindako elkarrizketa batean, Sailburuak azpimarratu du Auzitegi Gorenaren erabakiak bermatzen duela Eusko Jaurlaritzak neurri proportzionatua ezartzeko duen jarrera, herritarren osasuna eta bizitza babesteko.
Garamendik esan duenez, behin ebazpen judiziala jasota, Iñigo Urkullu lehendakariak erabakiko du noiz aplikatu covid ziurtagiriaren eskakizuna, bai eta Euskadiko osasun larrialdiaren deklarazioa ere. Pandemiaren aurkako euskal Legeari buruz galdetuta, Sailburuak gogoratu du aurrerantzean har daitezkeen neurri asko arautzeko tresna izango dela. “Horrelako egoerei aurre egiteko aurreikusitako araua da. Osasun larrialdi egoera baten aurrean, hiru fase desberdin eta bost maila ezartzen ditu adierazle epidemiologiko eta sanitarioen arabera, eta hainbat neurri aurreikusten ditu: edukiera mugak, higiene eta osasun neurri orokorrak, establezimenduak eta jarduerak…”, azaldu du.
Lege honen babesean hartuko diren neurrien segurtasun juridikoari dagokionez, Sailburuak nabarmendu du arauak “zenbait neurri ezartzen dituela lege mailako babesa duten egoera jakin batzuetan, eta, beraz, ez liratekeela inolako zalantza juridikoren xede izan behar”. Hala ere, Garamendik zehaztu du lege horrek aurreikusten duela oinarrizko eskubideen eraginpean egon daitezkeen gai batzuek baimen edo berrespen judiziala eska dezaketela.
Garamendik azpimarratu duenez, kutsatzeen egungo egoera eta tasa altua eta kezkagarria bada ere, ataka hobea eta desberdina da iazkoaren aldean, batez ere Euskadiko herritarren txertaketa handiari esker, biztanleriaren %90etik gora. Horrez gain, 60 urtetik gorakoei hirugarren dosia ematen hasi dira, eta, ahal bezain laster, adingabeei txertoa jartzen hasiko dira, azpimarratu duenez.
Transferentziak eta Presidenteen Konferentzia
Gobernantza Publiko eta Autogobernu Sailburu Olatz Garamendik espero du joan den ostiralean Autonomia Erkidegoetako Presidenteen Konferentzia prestatzeko, jarraitzeko eta bultzatzeko Batzordean parte hartzeari uko egitea inflexio-puntu bat izatea transferentzia prozesurako, eta Espainiako Gobernuak “norabidea aldatzea” Euskadirako transferentzien negoziazioari ekiteko moduan. Berriro eskatu du egiteke dauden eskualdaketak gauzatzeko, eta, halaber, 2020ko urrian onartutako egutegiaren epeak eta konpromisoak betetzeko.
Espainiako Gobernuak berak onartu zuen kronograma hori eta handik urtebetera, lau transferentzia baino ez dira gauzatu, eta gainerakoak gauzatzeko daude. Onda Vascan egindako elkarrizketa batean, Garamendik hitzartutakoa betetzeko eskatu dio Espainiako Gobernuari, “aldebikotasuna eta akordioak betetzeko daudelako”.
Urtarrilean La Palman egingo den Presidenteen Konferentzia prestatzeko Batzordera joan ez zela azaldu ondoren, «aldeanitzeko» foro batera joan aurretik aldebiko akordioak bete behar direla uste duelako, Sailburuak adierazi du akordio eta erabaki asko hartu direla, baina ez dela proposamen idatzietan zehazten. “Lurralde Politikako ministroarekiko harremana ona eta adeitsua da, kontaktuak egon badaude, baina dokumentuak falta dira oraindik, eta hori da benetako negoziazioan jartzeko behar dena; urrats hori ez da ematen eta behar-beharrezkoa da ditugun akordioak betetzeko”, gaineratu du.
Garamendik Euskadiko Administrazio Orokorraren esparrua eta Kongresuan dauden talde politikoen arteko aurrekontu negoziazioaren espazioa bereizi ditu. Ildo horretan, Bizitzeko Gutxieneko Diru-sarrerari (IMV) dagokionez, aitortu du akordio ona dagoela EAJren eta Espainiako Gobernuaren artean, “guretzat funtsezkoa dena, Kontzertu Ekonomikoaren eremua eta prestazioa osoa izatea jasotzen baitu». Nolanahi ere, zehaztu du akordio hori bi gobernuen artean aztertu, negoziatu eta zehaztu behar dela, eta gu horixe eskatzen ari gara, proposamena mahai gainean jartzea, negoziatzen, amaitzen eta beharrezkoa den eskualdatzea sinatzen has gaitezen».
Prestaketa Batzordera ez joateko erabakiari dagokionez, Sailburuak adierazi du foro multilateral guztiak garrantzitsuak direla, gainerako autonomia erkidegoekin gaiak partekatzea beti delako garrantzitsua, baina zehaztu du «funtsezko premisa dela hitz egiten ari den pertsonarekin konfiantza egotea, hitzartu duzun hori betetzeko borondate hori existitzen dela». Horregatik, konfiantza aldebiko foroetan sortu behar dela ziurtatu du, eta, ondoren, aldeaniztunetara zabaldu. Gainera, zehaztu du Presidenteen Konferentzia prestatzeko Batzordean ez egoteak ez duela esanahi Iñigo Urkullu lehendakaria urtarrileko konferentzia horretara joango den ala ez. Izan ere, lehendakariak «inguruabarren arabera eta erantzukizun osoz» hartuko du erabakia, Garamendik ziurtatu duenez, eta prestaketa Batzordean ez egotea «transferentzien prozesuan aldebikotasuna ez betetzeagatik» baino ez dela azpimarratu du. Euskal enplegu publikoaren behin-behinekotasun-tasa ere aipatu du, eta nabarmendu du Eusko Jaurlaritzaren asmoa dela 2022ko lehen hiruhilekoan 1.400 lanpostu inguruko deialdia egitea Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorrean. Prozesu hori nolakoa izango den zehaztu du: «Lanpostu batzuk, bitarteko batek betetako lanpostu hutsa zenbat denboran egon den kontuan hartuta, lehiaketa bidez edo lehiaketa-oposizio bidez joan daitezke, eta, agian, urtearen amaieran 3.000 lanposturaino iritsiko ginateke».
Interinoak
Euskal enplegu publikoaren behin-behinekotasun tasa ere aipatu du Garamendik, eta nabarmendu du Eusko Jaurlaritzaren asmoa dela 2022ko lehen seihilekoan 1.400 lanpostu inguruko deialdia egitea Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorrean. Prozesu hori nolakoa izango den zehaztu du: «Lanpostu batzuk, bitarteko batek betetako lanpostu hutsa zenbat denboran egon den kontuan hartuta, lehiaketa bidez edo lehiaketa-oposizio bidez joan daitezke».
Onda Vasca irrati katean egindako elkarrizketan, Garamendik gogorarazi du une honetan Estatuko lege bat eztabaidatzen ari direla Kongresuan, abenduan onartzeko aukerarekin. Haren ustez, lege horrek ez du talka egiten Eusko Legebiltzarrak onartu berri duen Kidego eta Eskalen Euskal Legearekin. Administrazioan denbora asko daramaten pertsonak sendotzeko prozesuak onartzera bideratuta dago lege hau.
Sailburuak zehaztu duenez, Estatuko araudiak eragina du bitartekoen funtzio publikoan sartzeko prozeduran, baina ez ditu pertsonak automatikoki finkatzen plazetan. Euskadiren kasuan, «Lehiaketa bidez aterako diren lanpostu hutsak eta oposizio-lehiaketa bidez aterako diren lanpostu hutsak egongo dira, lanpostu hutsaren eta bitartekotasunean bete den denboraren arabera».
