Eusko Jaurlaritzak partekatu egin ditu egiten ari diren aireari buruzko azterketen lehen datuak. Durangoko San Roke kalean hartutako airearen laginek —inguruko industriek sor ditzaketen kutsatzaileak pixkanaka murrizteko eta desagertzeko helburuarekin— ez dute erakusten aztertzen ari diren kutsatzaile posibleen ez-betetzerik, ezta balio anomalorik ere; baina horiek kontrolatzeko eta aztertzeko lanean jarraitzen dugu.
Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Sailak airearen kalitatea monitorizatzen du, eta kutsatzaileak eta konposatuak aztertzen ditu Durangon eta inguruan egindako kanpaina espezifikoen bidez, duela hiru urtetik hona. Gainera, bertan neurketa-estazio finko bat dago, Euskadiko Kontrol Sarekoa, datuak etengabe ematen dituena eta bere webgunean eta Open Datan eskuragarri daudenak.
Sare horri esker, denbora errealean ikus daitezke airearen kalitatearen egoera eta haren bilakaera, eta gertakari jakin batzuk identifika daitezke, hala nola blokeo antiziklonikoa jasan dugun azken 15 egun hauetan gertatutakoa, partikulak ez sakabanatzea eragin duena, sareko estazio jakin batzuetan egoera txarrak detektatuz.
Airearen kalitateari buruzko etengabeko datu horiez gain, azken urteotan konposatu organiko lurrunkorrak neurtzeko hainbat kanpaina egiten dira moldeetan apar galdua edo loast foam prozesuak erabiltzen dituzten bi galdategitatik gertu. 2020ko azaroaren 9az geroztik, konposatu organiko lurrunkorren beste monitorizazio bat egiten ari dira 2017-2019 aldian ere aztertu zen galdategietako batean, EAEko beste hirigune batzuetan neurtzen ari direna baino bentzeno-maila handiagoa hauteman delako. Jarduketa hori Eusko Jaurlaritzako Osasun Publikoko arloarekin batera egikaritzen ari dira.
Eusko Jaurlaritzak lehen emaitzen berri eman die Durangoko eta Iurretako udalei eta Durangaldeko Mankomunitateari, baina xehetasun-analisiek aurrera jarraitzen dute, eta, beraz, oraindik ez da jarduketen eta ondorioen azken txostena egin. Txosten hori osatzeko, Sailak udalekin eta Mankomunitatearekin 2021eko maiatzaren 6an egindako bileran adostutako proposamenak jarraitzen ditu; izan ere, bertan unitate mugikorraren bidez eremua neurtzen jarraitzea proposatzen zuten, ekintza-planaren eraginkortasuna egiaztatzeko.
Monitorizazioaz gain, Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Sailak laginketa osagarri bat egin du beste bi puntutan, Osasun Publikoak eskatuta: bata Askatasuna etorbidean eta bestea Fumbarri enpresatik hurbilen dagoen etxebizitza-lerroan. Horretarako, auto lagin-hargailuak erabili dira, eta horiek 2020tik instalatutako unitate mugikorrean erregistratutakoak baino bentzeno-maila txikiagoak ematen dituzte. Hortaz, monitorizazioarekin jarraituko da eremu horretan.
Adostu bezala, lehentasunezko arreta eskaintzen ari zaio proiektuari, giza baliabideei eta baliabide materialei dagokienez: enpresak neurriak ezarri ondoren, isurien lehen jarraipen-kanpaina egin da, ekintza-plana ezartzeko eskatu zaio enpresari, eta eragina ebaluatzeko neurketekin jarraituko da. Jarduketa horien ondoren, proiektuaren amaierako txostena egingo da, eta beste erakunde batzuei jakinaraziko zaie. Halaber, Durangaldeko jarduera guztien zaintza egiten jarraituko da, eta inguruko enpresen ingurumena hobetzeko inbertsioak bultzatzen jarraituko da.
Datuak Durangoko eta Iurretako udalei, Durangaldeko Mankomunitateari eta Eusko Legebiltzarrari bidalitako Osasun Publikoko Laborategiaren txosten batean jaso dira. Fumbarriren inguruko isuri barreiatuei dagokienez, enpresak abian duen ekintza-plana amaitu arte jarraituko dute kontrolatzen, eta une horretan neurketa gehigarri bat egingo dute, neurriak eraginkorrak direla eta balioak parametro normaletan kokatzen direla egiaztatzeko.
Epe ertainean, airearen kutsadurarako Esparru Planari ekingo zaio. Plan horretan, airearen kalitateari lotutako hainbat jarduketa eta udal-esparruarekin lotutako ekimenak jasoko dira.
