Martxoaren 24an, bihar, 46 urte beteko dira Argentinako altxamendu militarretik; kolpe militar horrek dictadura bat eragin zuen, eta milaka pertsona desagertu ziren Estatuak egindako indarkeriaren eta torturen ondorioz. Horietako bat Laura Carlotto izan zen, hiru hilabeteko haurdun zegoen unibertsitateko gazte bat, 1977ko azaroan atxilotua. Estela Barnes de Carlotto zuen ama.
Estela andreak dioenez, 1978ko apirilean, Laurarekin egon zen neska batek esan zion Laura bizirik zegoela, haurdun zegoela, eta borreroei esan ziela bere ama haien atzetik ibiliko zela bizia zuen bitartean. Ez zuen gezurrik esan.
Estela andreak alaba lurperatu zuenetik, ahalegin guztiak egin zituen biloba lapurtua aurkitzeko. Las Abuelas de la Plaza de Mayo de Buenos Aires-ekin bat egin zuen, gaur egun bertako lehendakaria delarik, eta nazioarteko erreferente bihurtu zen giza eskubideen defentsan. Horregatik, hainbat sari jaso ditu, besteak beste, Nazio Batuen Giza Eskubideen Saria eta UNESCOk ematen duen Félix Houphouët-Boigny saria.
Ia 36 urtez bila ibili ondoren, eta alabaren eta bikotekidearen gorpuzkietatik lortutako DNA probei esker, 2014ko ekainean Ignacio Guido Montoya Carlotto bilobarekin elkartzea lortu zuen. Adoptatua zelaren susmoa zuenez, Abuelas de Plaza de Mayo elkartera joan zen. Lagin biologikoen arabera, biak familia ziren.
Gaur, Estela andrea Gogora Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Euskal Institutuan izan da. Ignacio Guido bilobarekin eta Claudia alabarekin iritsi da Euskadira. Claudia Argentinako Nortasun Eskubidearen aldeko Batzorde Nazionaleko koordinatzailea da. Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Saileko Giza Eskubideen, Biktimen eta Aniztasunaren Zuzendaritzak egindako gonbidapenaren ondoren iritsi dira.
“Estela andrea, zure alaba Lauraren heriotzagatiko sufrimendua giza eskubideen aldeko ibilbide etengabe eta inspiratzaile bihurtzen jakin duzu”, esan dio Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak, eta ongietorria eman die Argentinako gainerako ordezkaritzei. Artolazabalek onartu egin du Argentinako amonaren adorea: “ez duzu inoiz amore eman, hainbat hamarkadetan”, eta esan dio bere borroka nekaezina “erreferente eta inspirazio” iturria dela “gure lanerako”.
Sailburuak Gogora programaren jatorria azaldu die, eta bisita Memoria Historikoaren Legea Eusko Legebiltzarrean izapidetzearekin bat datorrela ere aipatu du. “Oroimena, justizia eta erreparazioa” esan du. “Hobiak hobitik ateratzea, DNA base bat sortzea, ikerketak bultzatzea, Gerraren biktimen datu-basea… Urte hauetan, Gogora Institutuak lortu egin du Franco jenerala hil ondoren 36ko gerratik bizirik atera ziren gudariek memoria berreskuratzeko hasi zuten tradizioarekin”.
Sailburuak paralelismoa egin du Ukrainako inbasioarekin, indarkeriaz eta Malvinetako Gerraz hitz egitean. Horregatik, Estela andrea Europara joan da, Erresuma Batuak gonbidatu baitu bere 40. urteurrenaren ospakizunera. “Gaur inoiz baino ozenago hitz egiten dugu gerra guztien irrazionaltasunaren aurka. Gaur oso hurbil sentitzen gara Mariupolen defendatzaileengandik. Hainbeste hamarkada geroago, Ukrainan ere agerian geratu da biztanleria zibila beldurtzea oraindik ere gerrako armarik eraginkorrenetako bat dela”, adierazi du Artolazabal sailburuak.
Bisita Gernikako Zuhaitzara
Estela Barnes de Carlotto, Claudia alaba eta Ignacio Guido biloba Gernikako Etxera joango dira bihar, Argentinako Egiaren eta Justiziaren aldeko Memoriaren Egunean Gernikako Zuhaitza ikustera. Horiekin batera, Ricardo Alfonsin Argentinako enbaxadorea, Monika Hernando Giza Eskubideen, Biktimen eta Aniztasunaren zuzendaria eta Marian Elorza Kanpo Harremanetarako idazkari nagusia izango dira.
Gero, Astrako bunker aterpetxea non dagoen ikusiko dute, Oier Plaza lagun dutela. Eta, arratsaldean, Sabino Arana Fundazioak Bilboko Campos Elíseos antzokian (Memoriaren kultura) antolatutako ekitaldi batean parte hartuko dute. Ignacio Guido Montoya Carlotto pianista eta konpositoreak musika-emanaldia eskainiko du.
