Lorea Bilbao Ibarrak, Euskara, Kultura eta Kirol diputatuak, Leire Irazabal Euskal Herria Museoko arduradunak eta Xabier Armendariz komisarioak lagunduta, «Mairin Mitchell. Euskaldunen kronikari irlandarra»erakusketa aurkeztu du, Foru Museoan 2023ko otsailaren 5era arte erakusgai egongo dena.
Erakusketa honen bidez, Gernika-Lumoko Euskal Herria Museoak Mairin Mitchell deskubrizten digu, irlandar jatorriko kazetari eta idazlea, amona bat Iparraldekoa izan zuena. Gutxi ezagutzen da, baina lotura oso sendoa zuen Euskal Herriarekin.
Lorea Bilbao Ibarrak azaldu duenez erakusketa omenaldi xumea da, bere bihotza, lana, ikerketa eta arima berea izan ez arren berekotzat jo zuen herri bat ezagutarazteko jarri zituena emakume bati Euskal Herritik egindako aintzatespena
. Diputatuak adierazi duenez erakusketa Mairin bidean lagundu zuten pertsonen izen propioz eta erretratuz beteta dago, eta, bitxia bada ere, bera argazki bakar batean agertzen. Mairin beti egon zen hor, baina lan nekaezina egin zuen backstagetik, ez zen protagonista izan eta irudietan ez zen bere itxura fisikoa jaso. Aurpegi ezezagunekoa, langile nekaezina eta grinatsua izan zen, beste emakume asko bezala, eta eskerrak eman nahi dizkiogu eta fokuak berarentzat piztu bere lana goraipatuz eta guztion oroimenean leku bat emanez
.
1958an Mairinek «Acurioren odisea» eleberria argitaratu zuen, Elkanoren kontramaisu bermeotarra protagonista zuela. Euskal nabigatzaileei buruzko kronika ugari idatzi zituen eta harreman estua izan zuen euskal kulturako hainbat pertsona esanguratsurekin, hala nola José de Artecherekin, Koldo Mitxelenarekin eta Manuel de Irujorekin, eta Tolosan eta Zumaian ere bizi izan zen denboraldi luzez.
Bermeoko Arrantzaleen Museoaren «Acurio eta Elcano. 500 urte geroago» erakusketaren ondorioz bi erakusketetako komisarioak, Xabier Armendarizek, Mairin Mitchell kazetari eta idazleari erakusketa esklusibo bat eskaintzea proposatu zuen. Armendarizek hainbat erakundetan egindako ikerketa sakonaren ondorioz eta Mairin ezagutu zuten partikularren laguntzari esker, Euskal Herria Museoak Mitchellen bizitza eta lana aurkezten ditu, eta, batez ere, euskaldunen kronikari gisa egindako lana.
Erakusketa bederatzi atal edo arlotan banatuta dago. Erakusketak azalpen-panelak, Mairin Mitchellek bere laguna zen Cecilia García de Guiarteri oparitutako objektu pertsonalak, kazetariaren eskuz idatzitako oharrak dituzten argitalpenak eta liburuak eta dokumentazio epistolarra ditu. Gainera bisitariek Mitchellek berak Arrantzaleen Museoko ohorezko liburuan idatzi zuen esaldia irakurtzeko aukera izango dute: «Mairin Mitchell, irlandar bisitari baten esker onarekin herri handi batengandik, Bizkaitarrengandik, jasotako maitasun guztiagatik». Gora, Euzkadi! – Mairin Mitchell, con la gratitud de una visitante irlandesa por todo el afecto que ha recibido de un gran pueblo- los Vizcaínos. ¡Arriba, Euzkadi!»
Erakusketari lotutako jardueren programa
Erakusketa osatzeko, bisita gidatu kuratorialak eta Xabier Armendarizek eskainitako hitzaldi bat bezalako jarduerak daude. Halaber «Acurioren odisea» liburuaren irakurketa komentatua egingo da eta bisita gidatuak egongo dira igandero. Erakusketa Euskal Herria Museoan amaitu ondoren, bidaiatzeko aukera izango du, izan ere ustezko ibilaldia egiteko diseinatu delako.
Pertsona guztientzako edukiak
Dibertsitate funtzionala duten pertsonei informazioa emateko helburuarekin, panelen edukia entzungai egongo da audio-pistak deskargatuz eta testuak erraz irakurtzeko moduan eskainiko dira. Bi aukera horiek QR kodeen bidez eskainiko dira.
Emakumeak protagonista dituen 22. erakusketa
Bizkaiko museo honek, bere 30 urteko jardunean, emakumea ardatz duen lan-ildoa garatu du bere programazioan, eta 1998tik gaur egun arte emakumeak protagonista izan diren 22. erakusketa programatua da.
Horrela, «Mairin Mitchell, euskaldunen kronikari irlandarra» erakusketak historian zehar ezkutatu edo isilarazi diren emakume askoren ekarpena ikusarazi eta horri buruz hausnartzea nahi du. Euskal Herria Museoaren iritziz funtsezkoa da ahaztutako emakume honi argia eta oihartzuna ematea, eta omenaldi xumea egitea, Euskal Herritik aintzatespena egitea berea ez zen herri bat ezagutarazteko bere bihotz, lan, ikerketa eta arima guztia jarri zuen emakume bati. Manuel de Irujok esan zuen bezala: Mairin Mitchellek maitasunez aurkezten gaitu munduan
.
