Araua Gobernantza Publiko eta Autogobernu Sailak prestatu eta landu du, eta EAJ/PNVren, PSE-EEren, EH Bilduren, Elkarrekin Podemos-IUren eta PP+Cs legebiltzar taldeen babesa izan du. Legearen helburua kasaziora iristen diren kasuak gehitzea da eta, horrela, euskal auzitegiak epai gehiago emango ditu eta ondorioz bere jurisprudentzia-corpusa handitu eta bere doktrina aberastuko ditu.
Olatz Garamendi Sailburuak legea defendatu du Eusko Legebiltzarreko hizlarien tribunatik, eta nabarmendu du arauak “lagundu egiten duela kasazio errekurtsoa indartzen, funtsezko tresna baita gure zuzenbide zibilaren aplikazio judizialean uniformetasuna bermatzeko”.
Kasazio errekurtsoa Prozedura Zibilaren Estatuko Legeak arautzen du, eta lege horrek Euskal Zuzenbide Zibilaren errealitatearekin bat ez datozen baldintzak ezartzen ditu. Arau berriak kasazio errekurtsoa jartzeko kasuak aldatzen ditu, eta kasazio errekurtsoaren berezitasunak jasotzen ditu Euskal Zuzenbide Zibilaren arloan.
Kasazio errekurtsoaren bidezko kasuak zabaltze aldera, lege berriak ezabatu egiten du gaur egun 600.000 euroko gutxieneko zenbateko ekonomikoaren baldintza. Kopuru handi hori dela-eta, Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusira iristen diren kasuak urriak dira. Izan ere, euskal auzitegi goren hori 1989an jaio zenetik 2020ra arte, zuzenbide zibilari buruzko aretoak 131 epai baino ez ditu eman kasazioan, lau epai baino gutxiago urteko, eta 2019an Auzitegi Goreneko Sala Zibilak, berriz, 4.763.
Ildo beretik, kasazio-interesaren kontzeptua zehaztu eta sinplifikatzen da; hala, gaiari buruzko jurisprudentziarik ez dagoenean, edo probintzia auzitegiek ebazpen kontrajarriak dituztenean, Justizia Auzitegi Nagusira jo ahal izango da.
Garamendik azaldu duenez, praktikan, Estatuko araudia gure errealitatera egokitu ez denez, gure Justizia Auzitegi Nagusiak, Arlo Zibileko Salan, Euskal Zuzenbide Zibilaren arloko kasazio-epai gutxi eman ditu urte hauetan guztietan. Euskal arau berriarekin, EAEko Justizia Auzitegi Nagusira kasazio bidez iristen diren kasuen kopurua handituko da, eta horrela, euskal auzitegi gorenak maizago ebatziko du. “Horrela, gure Zuzenbide Zibila aberastu eta hobetuko lukeen azterketa judiziala eta doktrina izango genituzke”, azpimarratu du.
Legeak helburu modernizatzaile nabarmena du, eta egungo errealitate sozialera egokitu nahi du, denboraren poderioz sortu diren gai eta errealitate berriak aztertu eta hobeto tratatu daitezen, euskal Zuzenbide Zibileko betiko gaiez arduratzeari utzi gabe, hala nola, guraso eta ama arteko harreman filialekin edo familia-zuzenbidekoekin, testamentuekin eta oinordetzekin, ezkontza erregimen ekonomikoarekin, landa-lurren errentamendu komunalekin, sozietate komunizatuekin, jabekideen errentamenduekin eta ezkontza-sozietateekin zerikusia duten harremanekin.
Bere hitzaldian, Sailburuak gogorarazi du lege berriak Euskal Zuzenbide Zibila indartzen duela euskal Foruen oinordeko zuzena baita, eta, ildo horretan, ziurtatu du Foruak berak aitortzen zuela gure epaileek epaituak izateko dugun eskubidea, eta arau prozesal asko zituela. Garamendik adierazi du aurrekari horrek agerian uzten duela gaur onartutako legeak “bat egiten duela eskubide historikoekin eta euskal autogobernuarekin”. “Gaur egun, orduan bezala, euskaldunok auzi zibilak amaitu nahi ditugu Euskadiko organo jurisdikzionaletan, instantzia eta gradu guztietan”, adierazi du Garamendik, Gernikako Estatutuaren 14. artikuluak hala ezartzen duela zehaztuta. Ildo horretan, Sailburuak ziurtatu du lege hori aurrerapausoa dela gure autogobernuaren esparruan. Horregatik, “tamainaz lege txikia bada ere, bere garrantzia izugarria da”, gaineratu du.
