- 39,1 milioi euroko hasierako aurrekontuarekin, Visesaren eta Euskadiko Birgaitzeko Hirigintza Sozietateen 16 bulegotan eska daitezke laguntzak.
Eusko Jaurlaritzako Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Sailak kanpaina bat hasi du gaur, Next Generation EU funtsen eta Gobernu Zentralaren Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Planaren bidez, herritarrek etxebizitzen eta eraikinen birgaitze energetikorako laguntzak eska ditzaten. Zuzeneko laguntzek, hasiera batean, 39,1 milioi euroko aurrekontua dute, eta datozen hilabeteetarako beste 47,2 milioi euroko konpromisoa dago. Kopuru horiek Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza Sailak birgaitze-jarduerak laguntzeko ematen dituen laguntzei gehitzen zaizkie.
Diru-laguntzen helburua da trantsizio berdea, deskarbonizazioa, eraginkortasun energetikoa eta energia berriztagarrien hedapena bultzatzea, hiri-eremuan zein landa-eremuan eraikitako parkea birgaitzeko eta hobetzeko jardueren bidez. Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraioetako sailburu Iñaki Arriolaren arabera, “laguntza horiek bereziki erabilgarriak dira Euskadin. Europa hegoaldeko parke eraikirik zaharrenetako bat du, eta energetikoki ez da hain eraginkorra. Beraz, pandemiaren osteko susperraldi ekonomikoari eta klima-aldaketaren aurkako borrokari laguntzeaz gain, herritarren egunerokotasuna nabarmen hobetzen dute”.
Laguntzak eskatzeko prozesua errazteko, Etxebizitza Sailak birgaitze-bulegoen sare bat sortu du, eta leihatila bakar gisa jarduten dute, herritarrek bertara jo dezaten informazioa eskatzera eta laguntzak izapidetzera, bai Next funtsetakoak, bai Eusko Jaurlaritzakoak. Guztira 16 dira, horien artean, Visesa, Sailaren mendeko sozietate publikoa, eta Euskadiko Birgaitzeko Hirigintza Sozietateak (SUR). Eusko Jaurlaritzak, gainera, diru-laguntzei buruzko informazioa biltzen duen web orri bat (https://www.euskadi.eus/web01-a1next/eu/ 
) eta telefono bat (943 11 11 01) aktibatu ditu.
Zehazki, Next Generation EU funtsen laguntzak arautzen dituen Eusko Jaurlaritzaren agindua hiru ildotan oinarritzen da, guztiak 2020ko otsailaren 1aren ondoren hasitako erreformei laguntzera bideratuak, eta aurkezpen-ordenaren arabera erantzungo zaie funtsak agortu arte. Kasu guztietan, 2026ko ekainaren 30a baino lehen gauzatu beharko dira. Laguntza horiek Sailak urtean zehar birgaitzeko irekita dituen ohiko laguntzen osagarri dira, etxebizitzetan eta eraikinetan –irisgarritasuna, segurtasuna, digitalizazioa, kanpoaldeko bizigarritasuna eta eraginkortasun energetikoa– jardueren espektro zabalagoa jorratzen baitute.
Etxebizitza-eraikinen eraginkortasun energetikoa hobetzeko programa
Etxebizitza-eraikinetako, bi familiako etxebizitzetako edo etxebizitza atxikietako, eta familia bakarrekoetako elementu komunen eraginkortasun energetikoa hobetzen duten obretan oinarritzen da lerro hau, hiri-eremuetan zein landa-eremuetan. Eraikuntza-inguratzailea babestearen alde egiten da, baita diseinu eta eraikuntza-teknika zirkularrak erabiltzearen alde ere, egokitzeko gaitasunetik berrerabiltzeraino eta birziklatzeraino. Laguntzak eskatzeko, eraikinetan gutxienez azaleraren % 50 bizitegi-erabilerakoa izan beharko da, jabekideen erkidegoaren adostasuna beharko da, eta higiezinak 2000. urtetik gorako antzinatasuna izan beharko du, baita aldez aurretik eraikinaren ikuskaritza teknikoa egin izana ere. Programak kanpoan uzten ditu jenderik gabeko eraikinak, aurri-egoeran daudenak edo partzialki eraitsitakoak.
Eraginkortasun energetikoa hobetzeko, lehen mailako energia ez-berriztagarriaren (gasa, ikatza) kontsumoaren adierazlea gutxienez % 30 murriztu beharko da, eta eraikineko edo familia bakarreko etxebizitzako berokuntza- eta hozte-eskaria % 35 murriztu beharko da D eta E eremu klimatikoetan, eta % 25 C eremuetan. Gehieneko zenbatekoak 1.000 eurora arte igoko dira etxebizitza bakoitzeko edo 12.000 eurora arte eraikin bakoitzeko, elementuak kendu behar direnean. Jarduera guztiek 26 hilabete izango dituzte diru-laguntza ematen denetik aurrera gauzatzeko, betiere 2026ko ekainaren 30a bada azken eguna.
Lerro honetako gehieneko ehunekoak eta zenbatekoak:
| Berrikuntzarekin lortutako energia-aurrezpena | Berrikuntzaren guztizkoaren gehieneko laguntzaren % | Laguntzaren gehieneko zenbatekoa etxebizitzako |
| % 30 edo gehiago % 45 arte | 40 | 6.300 euro |
| % 45 edo gehiago % 60 arte | 65 | 11.600 euro |
| % 60 edo gehiago | 80 | 18.800 euro |
Programa zehatz honetan, laguntza espezifikoak aktibatzen dira egoera ekonomiko ahulean dauden pertsonentzat eta bizikidetza-unitateentzat, baldin eta haien komunitateak birgaitze energetikoari ekitea erabakitzen badu. Kolektibo horretan sartzen dira, alde batetik, 65 urtetik gorako pertsonak eta desgaitasuna dutenak mugikortasun murriztuagatik edo sentsorialagatik, urtean 25.000 euro haztatu baino gutxiagoko bizikidetza-unitateetako kide direnean, eta, bestetik, 12.000 euro baino gutxiagoko urteko diru-sarrera haztatuak dituzten familiak.
Zaurgarritasun-kasu horietan, diru-sarreren, bizikidetza-unitateen eta lortutako energia-aurrezpenen arabera izango dira laguntzaren gehieneko zenbatekoak:
| Energia-aurrezpena | Zaurgarritasuna % 25 | Zaurgarritasuna % 50 | Zaurgarritasuna % 100 |
| % 30 – % 45 euro | 8.663 euro | 11.025 euro | 15.750 euro |
| % 45 edo gehiago % 60 arte | 13.162 euro | 14.723 euro | 17.846 euro |
| % 60 edo gehiago | 19.975 euro | 21.150 euro | 23.500 euro |
Etxebizitzen eraginkortasun energetikoa hobetzeko programa
Lerro hori elementu pribatiboetan eraginkortasun energetikoa hobetzeko obretarako erabiltzen da, bai etxebizitzetan, bai etxebizitza erabilerako lokaletan, betiere ohiko bizileku iraunkorra badira (lan edo osasun kontuengatik hutsik daudenak barne), berokuntzaren eta hoztearen urteko energia-eskaria gutxienez % 7 murrizten badute eta lehen mailako energia ez-berriztagarriaren kontsumoa gutxienez % 30 murrizten badute. Inguratzaile termikoaren eraikuntza-elementuak aldatzeko jarduerak ere diruz lagunduko dira.
Laguntza etxebizitza bakoitzeko gutxienez 1.000 euroko kostua duten berrikuntzetan emango da, eta diruz lagunduko den zenbatekoa guztizkoaren % 40 izango da, 3.000 euroko mugarekin. Obrak egiteko epea ezin da 12 hilabetetik gorakoa izan, laguntza ematen denetik kontatzen hasita.
Birgaikuntzarako dokumentazio teknikoa lantzeko edo egokitzeko edo proiektu teknikoak idazteko programa
Birgaitzeko dagoen Eraikinaren Liburua sortzeko laguntzak dira (higiezinaren egoera ezagutzeko behar diren dokumentuak), baita energia-erreforma esanguratsuak eta kalitate handikoak egiteko birgaitze integraleko proiektu teknikoak garatzeko laguntzak ere. Liburu horren barruan, besteak beste, eraikina hobetzeko jarduera-plan bat gehituko da, lehen mailako energia ez-berriztagarriaren kontsumoa % 30etik gora aurrezteko neurriekin.
Diru-laguntzak 700 euro (gehi 60 euro etxebizitza bakoitzeko) eta 1.100 euro (gehi 40 euro etxebizitza bakoitzeko) artekoak izango dira, % 50eko gehikuntzarekin EIT ez badago, Eraikinaren Liburuen kasuan, eta 4.000 euro (gehi 700 euro etxebizitza bakoitzeko) eta 12.000 euro (gehi 300 euro etxebizitza bakoitzeko) artekoak, birgaitze integraleko proiektu teknikoen kasuan.
Programa guztietan, profesionalen ordainsariak sartzeko aukera jasotzen da, besteak beste obra-zuzendaritza, proiektuen idazketa eta abar, eta ez dira sartzen lizentziak, tasak, zergak edo tributuak, ezta lurzoruaren edo eraikinen zatien erosketa ere.
Birgaikuntzarako beste laguntza batzuekin bateragarriak
Era berean, Eusko Jaurlaritzak birgaitzearen arloan gaituta dituen laguntzetatik eraginkortasun energetikorako Next Funtsenak zein diren ere argitzen du aginduak. Oro har, partida bakoitzeko ezin izango da interbentzio bikoitz bat finantzatu, baina laguntza komunitarioak eskatu ahal izango dira etxebizitza edo eraikin baten birgaitze energetikoa egiteko eta, aldi berean, laguntza autonomikoa eskatu ahal izango da irisgarritasunarekin, segurtasunarekin edo kanpoaldeko bizigarritasunarekin zerikusia duten beste interbentzio batzuetarako.
Eusko Jaurlaritzaren eta eraginkortasun energetikorako Next funtsen laguntzak eskatuz gero, Next funtsenak nagusituko dira –era berean, prozedura bat ezarriko da 2020ko otsailaren 1etik aurrera erkidegoko laguntzak jaso ahal izateko eskatu diren laguntzetarako–. Eraginkortasun energetikorako beste laguntza batzuekin ere bateragarriak izango dira, betiere diru-laguntzen baturak berrikuntzaren kostua gainditzen ez badu.
Aginduak diru-laguntzaren % 30 aurreratzeko aukera jasotzen du, gastu jakin batzuei aurre egiteko. Gastu horiek justifikatu egin beharko dira ondoren.
