Nafarroako Gobernuak eta Espainiako Gobernuak Prestazio Altuen Trenaren (TAP) trazatuaren plangintzan eta burutzapenean aurrera egitea adostu dute gaur Madrilen izandako bileran, Iruñerriaren eta Altsasu inguruaren artean. Tarte hori modu independentean izapidetuko da Euskal Y-arekin lotzeko azken tartean.
Hala adostu dute Raquel Sanchez Garraio, Mugikortasun eta Hiri Agenda ministroak eta Bernardo Ciriza Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako kontseilariak. Akordio hori gaur lortu da, bi administrazioek hilabete batzuk lanean eman ondoren. Akordio horri esker, Garraio, Mugikortasun eta Hiri Agenda Ministerioak (MITMA) Zuasti-Altsasu tartea izapidetzen jarraitu ahal izango du, informazio-azterlana jendaurrean jartzeko egokituz eta, ondoren, dagokion eraikuntza-proiektua idazteko lizitazioa eginez.
Azpimarratu behar da erabaki horri esker, Castejon eta Altsasu arteko abiadura handia behin-behinean martxan jarriko dela, Euskal Y-aren azken konexioa edozein izanda ere.
Zuasti-Altsasu tartea
Trazadura hori ohikoa da Gasteizko eta Ezkioko alternatibetarako, eta Zabalgaña mendilerroa zeharkatzen du 1,2 kilometroko luzera duen tunel baten bidez. Tunel horren irteeran, Castejón de Ebro-Altsasu egungo trenbidea gurutzatzen du.
Ondoren, trazadurak zuzen eta bihurgune baten bidez zeharkatzen ditu Satrustegi mendilerroaren inguruak, % 2ko beheranzko aldaparekin, 1,8 kilometroko eta 390 metroko luzera duten bi tunel, 260 metroko zubibide batez bereizita.
Trazadura hego-ekialdetik ipar-ekialderako norabidean doa, bihurgune baten bidez, eta, ondoren, beheranzko hainbat malda ditu. Tarte horretan, 450 metroko luzera eta 34 metroko altuera izango duen zubibide bat proiektatuko da Arakil ibaiaren gainean, baita 350 metroko tunel bat ere Urritzolaren aurrean.
Ezagutza geotekniko handiagoa behar da Ezkioko aukeran
Euskal Y-arekin lotzeko azken zatiari dagokionez, Bernardo Ciriza Lurralde Kohesiorako kontseilariak defendatu du Gasteizko alternatiba ia osorik gainazalean doala, geoteknikoki asko aztertutako lursail batean, korridore horren inguruan azpiegitura eta eraikin ugari daudelako (egungo trenbidea, N-I errepidea, etab.). Horregatik, ezin da aurreikusi arazo geotekniko esanguratsurik. Hala ere, Ezkioko aukeran, daukagun arazo nagusia da ez dugula lur eremua ezagutzen.
Lurralde Kohesiorako titularrak azpimarratu du, konparazio batera, Nafarroak 50 zundaketa baino gehiago egin dituela Belate eta Almandozeko tunelak bikoizteko. Tunel horiek 4 kilometroko luzera dute eta, gainera, aspaldidanik asko aztertutako lursail batean daude. Aitzitik, Ezkioko alternatiba aztertzeko, 4 zundaketa baino ez dira egin, 55 kilometroko bi tunel igaroko diren lursail batean, eta ez da geologikoki esploratu aurretik. Gainera, azken zundaketa horien sakontasunari dagokionez, gehienez 95 metroko sakonerara iritsi dira, Ezkioko aukerako etorkizuneko tunelak zalditik 200 metrora, gutxi gorabehera, igaroko direla aurreikusten den bitartean. Beraz, Nafarroako Gobernuko Herri Lanetako talde teknikoak kezkatuta daude orain arte egindako ikerketa geologikoa ez delako nahikoa Ezkioko alternatiban.
Egoera horren aurrean, eta Foru Gobernuko talde teknikoen gomendioz, Bernardo Cirizak MITMAri eskatu dio prospekzio geofisikoak eta zundaketa geoteknikoak egitea, eraikuntza-mailan jaisteko, Ezkioko alternatibak dakarren ziurgabetasun-maila handia argitu ahal izateko. Lan horiek urtebetera arte luza daitezke, gaur MITMAren oniritzia jaso ondoren.
Lurralde Kohesiorako kontseilariak azpimarratu du Nafarroako Gobernuak bi aukeren informazio geotekniko, geologiko eta hidrogeologiko osoa behar duela. Garrantzi estrategiko hori duen proiektu bat berme eta ziurtasun tekniko guztiekin gauzatu behar da. Bestela, ez ginateke gai izango erabaki arduratsu edo posibilista bat hartzeko.
