Milioi bat eta erdi euro inguru bideratuko dira Eusko Jaurlaritzako Lurralde Plangintza Sailetik, Gipuzkoako Foru Aldundiko Ingurumeneko eta Obra Hidraulikoetako Departamentutik, eta Next Generation funtsetatik jasotako dirulaguntzetatik, Lasarte-Oriako Udaletxearekin batera, Gipuzkoako udalerri hau erreferente bihurtzera trantsizio energetikorako bidean eta herritarrentzako gizarte energiako eredu berriak sortzeko bidean. Basaundi auzoa berroneratzeko proiektua eta Lasarte-Oriako energia komunitatea (TEK) uztartzea auzo guztietara energia berriztagarriak eramatea eta dirua aurreztea bermatuko dute.
Iñaki Arriola sailburua, José Ignacio Asensio diputatua eta Lasarte-Oriako alkate Agustín Valdivia aurkeztu dute ostegun honetan udalerrian proiektuen xehetasunak. Alde batetik, Eusko Jaurlaritzako Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Sailak eguzki panelak dituen instalazio bat bultzatuko du Basaundi-Bailaran. Auzo horretan, Lasarte-Oriako Udalarekin lankidetzan, hiri-berroneratzeko asmo handiko programa bat garatzen ari da, besteak beste, bizitegi eraikinetako birgaitze, irisgarritasun eta energia efizientziako jarduketak barne hartzen dituena.
Iñaki Arriolak zuzentzen duen Sailak 850.000 euro gehiago inbertituko ditu 1.100 m2-ko eremu batean 266 eguzki plaka jartzeko aukera emango duen instalazio bat eraikitzeko udal lurzoruan, 120 kW-ko potentzia emateko gaitasuna izango duena, eta 180 erabiltzaile inguru izango dituena auzoko etxebizitza eta saltokien artean. Era berean, bateriak instalatuko dira, gehiegizko energia bildu eta biltegiratu ahal izateko eta, horrela, baliabidea ahalik eta hobekien optimizatzeko. Proiektuak planteatzen du, halaber, instalazioaren energia berriztagarriko soberakinak aprobetxatzea auzoan mugikortasun elektrikoa sustatzeko; horretarako, ibilgailuentzako 4 karga puntu eta bizikletentzako 5 jarriko dira, «mugikortasun jasangarriko eredu berrietarantz aurrera egiteko», Iñaki Arriola sailburuak azaldu duenez.
Arriolaren arabera, autokontsumoko energia komunitateak herritarren parte hartze aktiborako ate irekia dira, eta komunitateari berari onura ekartzen diote, horrela bermatzen baita, neurri handi batean, komunitatearen jasangarritasuna, ingurumenaren, gizartearen eta ekonomiaren aldetik
Sailburuak Lasarte-Orian emandako pauso garrantzitsu eta beharrezkoa nabarmendu du, eta gogorarazi du Euskadik energia mendekotasun handia duela, % 90etik gorakoa. «Horri konponbidea eman behar diogu –adierazi du–. Premiazkoa da gure energia propioa sortzea ahalbidetuko diguten neurriak hartzea, jasangarritasunaren ikuspegitik, energia garbi eta berriztagarriaren alde eginez. Baina, horretarako, beharrezkoa da herritar guztien konpromisoa eta maila guztietako politika publikoak lerrokatzea».
Bestalde, Lasarte-Oriako TEKak udalak lagatako 6 estalki izango ditu, eta bertan panel fotovoltaikoak jarriko dira. 6 instalazio horiek estrategikoki hautatuta daude udalerriko auzo eta eremu guztietara energia garbi eta berriztagarrirako sarbidea bermatzeko autokontsumorako erregimenean. Jose Ignacio Asensio Ingurumeneko diputatuak nabarmendu du Lasarte-Oria lehen udalerria dela herritar guztiei trantsizio energetikoa ziurtatzen: «Proiektu horri esker, Lasarte-Oria Euskadin jarraitu beharreko eredua eta erreferentzia da jada, trantsizio energetikoaren eta herritarrentzako energia eredu berriak sortzearen esparruan. Energia gizarte-eskubide bat da, eta eredu berri bat beharrezkoa da; etxebizitzak energia sistemaren erdigunean jartzen dituen eredu bat, energia garbia eskura dezaten eta fakturan dirua aurrezteko beharrezko tresnak izan ditzaten”.
Sei instalazio horiek 4.700 m2-ko azalera erabilgarria izango dute; 1.476 plaka jarriko dira guztira, eta 545 kW inguruko potentzia emango dute, energia % 100 berriztagarria eta deskarbonizatua; horri esker, tokiko mila bizilagun eta denda txikik baino gehiagok % 30ko aurrezpena lortuko dute fakturan. Proiektu honek, guztira, 650.000 euroko aurrekontua du; horietatik 455.000 euro Next Generation funtsetatik datoz, eta gainerakoa, Ingurumen Departamentutik eta Lasarte-Oriako Udaletik. Zenbatekoak, TEKek eskatzen duen instalazioaz gain, erabiltzaileentzako aplikazio bat abian jartzeko, komunitatea hedatzeko eta sortzeko prozesua barne hartzen du, hain garrantzitsua eta asmo handikoa den ekimen bat bere osotasunean bikaintasun mailara eramateak dakartzan zenbait adibide aipatzearren.
Agustin Valdivia Lasarte-Oriako alkateak eskerrak eman nahi izan dizkie Ingurumeneko diputatuari eta Etxebizitza sailburuari laguntza ekonomiko eta teknikoa emateagatik eta gure herrira etortzeagatik herritarrentzat hain garrantzitsua den proiektu enblematiko hau, energia komunitatearena, aurkezteko. «Zalantzarik gabe, aukera paregabea da energia berriztagarrien trenera igotzeko, eta, horrela, gure karbono aztarna murrizteko. Lasarte-Oriako herritarrek klima aldaketaren aurkako borrokan parte hartu behar dute, eta energia komunitate hau aukera paregabea da, eguzki energiaren aldeko apustu irmoa egiten duelako”.
Bi proiektu horien ingurumen onura nabarmenaz gain, proiektu horiek eragin positiboa izango dute gizartean eta ekonomian; izan ere, inguruko enpresek egitura fotovoltaikoak instalatzeko eta mantentzeko aukera izango dute, eta, gainera, herritarren parte hartzea sustatuko dute komunitate osoarentzat onuragarria izango den ekintza energetiko jasangarri batean.
