The King’s Fund erakundeak Erresuma Batuko egoitza-zentroetan adinekoei ematen zaien arreta soziala eta zainketen egoera ebaluatzen duen txosten bat argitaratzen du, eta COVID-19aren lehen eta bigarren olatuei buruzko datuak jasotzen ditu (2020ko apiriletik 2021eko martxora).
Egoitzetan adinekoei ematen zaien arreta sozialaren ikuspegi zabala eskaintzen du dokumentuak, gehienbat funts publikoekin finantzatua, eta informazio mugatua ematen du beren egoitza-arreta propioa finantzatzen dutenei dagokienez (testuinguru anglosaxoian, ‘autofinantzatzaile’ esaten zaie). Horretarako, The King’s Fund erakundeak, jendaurrean eskuragarri dauden eta gutxienez urtean behin argitaratu diren datuak berrikusten ditu, lagin adierazgarriak dituztenak eta informazio-iturri fidagarrietatik datozenak.
Analisiaren testuingurua
Estatistika Nazionalen Bulegoak emandako datuen arabera, 2019 eta 2020 artean gutxi gorabehera 144.000 pertsonak ( % 36,7) finantzatu zuten beren arreta Ingalaterrako egoitzetan, eta 248.000 pertsonak ( % 63,3), berriz, Estatuak finantzatu zituen egoitzetan. Hala ere, etxez-etxeko arretaren erabilerari buruzko antzeko daturik ez dago.
Txosten horren arabera, ‘Adinekoen gizarte-arretaren erreformaren liburu zurian’ (People at the Heart of Care adult social care reform white paper) – Britainia Handiko Gobernuko Osasun eta Gizarte Arreta Sailak 2021ean argitaratua- adinekoei arreta eta zaintza emateko 10 urteko ikuspegia aipatzen da, nahiz eta egungo gobernu-erreformen agendak batez ere honako alderdi hauetan jartzen duen arreta – ez dira COVID-19aren pandemiaren ondorio gisa ulertzen –:
- Zainketen finantzaketa eta adinekoek kostuak beren gain hartzea.
- Hornitzaileen merkatuan erreformak planifikatzea, tokiko agintariek kostu justua beren gain har dezaten zainketengatik eta gizarte-arretagatik (eta finantzaketa-kostuetan muga bat ezar dadin).
Hala, britainiar gobernuak zainketen eta gizarte-arretaren arloan hasitako erreforma nagusiak ezin dira ulertu COVID-19aren pandemiaren ondorioz, nahiz eta pandemiarekin gehiago gainbegiratu diren adinekoek jasotzen duten egoitza-arreta eta zainketa. Horren ondorioz, lege-aldaketak egiten hasi dira, datu-bilketa eta analisia hobetzeko, eta Zainketen Kalitate Batzordeari (Care Quality Commission, CQC) eginkizunak emateko, zainketen kalitatea batera bermatzeko, tokiko gobernuekin koordinatuta.
Erresuma Batuko arreta sozialaren eta zainketen 360º analisiaren edukia
The King ‘s Fund-ek egiten duen analisiak 12 alderdi jorratzen ditu:
- Laguntza eskaerak
- Zerbitzuak ematea
- Finantza-hautagarritasuna
- Gastuak
- Abian jartzearen kostua
- Egoitza-plazak
- Hutsik daudenak
- Ordainketak
- Zaintzaileak
- Kalitate sailkapenak
- Zuzeneko ordainketak
- Erabiltzaileen gogobetetzea
Txostenaren alderdi nabarmenen artean, honako hau adierazten da aztertutako aldirako (2020ko apiriletik 2021eko martxora):
- Lan egiteko adinean dauden helduek gizarte-arreta gehiago eskatzen diete tokiko agintariei, erretiratutako adinekoek baino. Adineko pertsonen eskaera berrien beherakadak adieraz lezake COVID-19aren pandemian zerbitzuak eskatzeari uko egin zaiola, eta, azken batean, pentsa liteke desitxuratu egin dela adinekoek zainketa eta arreta soziala gehiago eskatzeko joera orokorra.
- Epe luzerako arreta jasotzen duten eta funts publikoekin finantzatzen diren pertsonen kopuruak zertxobait gora egin duela egiaztatu da, eta epe laburreko arreta eta zainketa jasotzen duten adinekoen kopuruak, berriz, behera egin duela. Biztanleriaren tamainari erreparatzen zaionean, egiaztatu da, gainera, lan egiteko adinean dauden helduentzako arreta eta zainketa-hornidura handitu egin dela, adinekoentzako hornidura murriztu izanaren aurrean, eta alderdi horri COVID-19aren pandemiak ere eragin ahal izan diola, edo tokiko agintariek erantzun dietela COVID-19aren pandemian sortu diren ase gabeko premiei.
- Berretsi egiten da finantza-hautagarritasunari dagokionez murrizketek jarraitzen dutela, ez baitira aldatu goiko atalasea eta beheko muga, arreta soziala eta zainketa eskatzen duen pertsona baten aurrezkiek eta beste aktibo batzuek batu dezaketena funts publikoekin finantzatutako arreta jaso ahal izateko.
- Tokiko agintariek biztanleria helduaren gizarte arretarako eta zainketarako bideratzen duten guztizko gastua nabarmen handitu da, baita per capita gastuari dagokionez ere. Adinekoen epe luzeko zainketara bideratutako gastua, funtsean, honela banatzen da: laguntza komunitarioa (etxez-etxeko arreta barne); erizaintza eta egoitza-zainketak; eta diruz lagundutako ostatua.COVID-19aren lehenengo bi olatuetan, tokiko agintariek Britainia Handiko gobernuaren funts gehigarriak jaso zituzten, langileak eta babes-ekipoak kontratatzeko ez ezik, merkatuaren egonkortasuna bermatzeko ere (egoitza-zentroen okupazio-mailak murriztea zentroen errentagarritasuna arriskuan jartzen zuelako).
- Tokiko agintariek arretaren truke ordaindutako tarifek gora egin zuten eskudirutan, baina termino errealetan, panorama mistoa da. Txosten honek nabarmendu egiten du funts publikoekin finantzatutako zainketen tarifen zenbateko txikiaren inguruko kezka, bai 65 urtetik gorakoen egoitzetan emandako arretari eta zainketari dagokienez, bai etxez-etxeko arretari dagokionez. Datu hori nabarmentzen da egoitza-zentroetan beren burua finantzatzen duten pertsonek ordaintzen duten % 40 gehiago ordaintzen dutelako, edo etxeko arreta autofinantzatua erabili behar dutenek beren gain hartu behar dituzten 3£ gehiago. Horri guztiari gehitu behar zaio hornitzaileek ere kostu-presio handiak izaten dituztela, batez ere soldatei dagokienez.
- Berretsi egin da egoitza-zentroetan plaza gutxiago izateko joera – duela 9 urte hasitako joera –,eta ez dago informaziorik ohe kopuruaren okupazio-mailari buruz (COVID-19aren pandemiaren ondorioz ohe kopurua murriztu egin dela jakinda). Era berean, Britainia Handian egoitza-plazen existentzia oso aldakorra da, eskualdeen arabera. Adibide gisa: Londresen, adinekoentzako egoitza-plazak % 17 murriztu dira. Datuak bat datoz pertsonak beren etxeetan babesteko eta zaintzeko politika orokorrarekin, egoitza-zainketa sustatu beharrean.
- Lanerako indarraren eskuragarritasunari dagokionez (langile-hornidura), behera egin du zainketen sektoreko langile-plaza hutsetan, nahiz eta zifra altuetan mantendu den. Arreta sozialaren eta zainketaren sektoreko soldata-hazkundeak, beste eremu batzuetan izandakoa baino txikiagoa, ez du pizgarririk ematen profesionalen laneratzean, eta lan-merkaturako hain erakargarriak ez diren enplegu horietara itzultzen da. Horri gehitu behar zaizkio erreklutatzeari eragiten dioten eta lan-baldintzei lotzen zaizkien beste faktore batzuk, batez ere malgutasuna.
- Gizarte-arretaren eta zaintzaren sektoreko soldaten igoera egiaztatu da, eta, aldi berean, ondorio negatiboa izan da langile kualifikatuenen soldata-progresioan (orduka soilik 6 penike gehiago irabazten dituzte urtebete baino gutxiagoko esperientzia dutenek baino).
- Egiaztatu da zaintzaile gehiagok jasotzen dutela laguntza, nahiz eta funtsean aholku, informazio edo bestelako zerbitzu unibertsalak izan. Britainia Handian 4 milioi langilek hartzen dituzte beren gain ordaindu gabeko zaintzak Horiek gabe, gizarte-arretako eta zaintza britainiarreko sistema kolapsatu egingo litzateke. Hala ere, joera-aldaketa bat atzeman da, zaintzaileentzako laguntza ordainduak murriztu direlako, tokiko agintariek dituzten aurrekontuen gainean dagoen presioa dela eta.
- Zainketen Kalitate Batzordeak ontzat edo bikaintzat jotako zerbitzu gehiago hauteman dira, nahiz eta 2020-2021 aldirako argitaratutako kalifikazioen kopurua aurreko aldietakoa baino txikiagoa izan. COVID-19aren pandemiaren ondorioz, 2020ko martxoan, CQCk ohiko ikuskapenak geldiarazi zituen, eta pertsonen segurtasunerako arriskua zegoen zerbitzuetan eta egoitza-zentroetako infekzioak prebenitzeko, kontrolatzeko eta prebenitzeko neurriak ebaluatzeko ikuskapenetan oinarritu zuen bere jarduera.
- Aurrekontu pertsonalak aukeratzen dituzten pertsonen kopuruaren etengabeko beherakadaren joera berresten da, mantenua bera kontrolatzeko aukera gehiago eskaintzen dituen aukera gisa (2014ko Arreta Legearen arabera –Care Act 2014–), eta erabiltzaileak inplikazio eta erantzukizun handiagoa izatea eskatzen du.
- Gizarte-zerbitzuen erabiltzaileen gogobetetasuna handia den arren, ez dago datu nahikorik azterketa-aldiari dagokion joera zehazteko, eta ez dago informaziorik haien zainketa autofinantzatzen duten pertsonei buruz. Txosten honek azpimarratzen du, datu nahikorik ez dagoen arren, eskuragarri dagoen informazioak iradokitzen duela finantzaketa eskasaren eragin kaltegarriena zerbitzuak jasotzen dituzten pertsonen kopuruan gertatu dela, haien kalitatean baino gehiago.
The King ‘s Fund ongintza-erakunde independentea da, 1897an sortua, Ingalaterrako herritarren osasuna eta arreta hobetzera bideratzen du bere lana, herritar guztiek ahalik eta arreta eta osasun onena izan dezaten.
Gai honi buruz argibide gehiagorik behar izanez gero, ondorengo dokumentua kontsultatu: ‘arreta sozialerako eta zainketetako 360º’ (Social care 360º) The King ‘s Fund-ek (2022) argitaratutakoa.
