The Climate Group-ek Euskal Autonomia Erkidegoa hautatu du berotegi-efektuko gasen (BEG) emisioak satelite bidez neurtzeko nazioarteko proiektu baterako. Proiektu horrek arintze-ekintza eraginkor eta pertsonalizatuen definizioa erraztuko du. Hala iragarri du Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumeneko sailburu Arantxa Tapiak, egunotan New Yorken egiten ari den Klimaren Astean.
Ekimen honetan parte hartu duten sei eskualdeen artean dago Euskal Autonomia Erkidegoa, Abruzos (Italia), Jalisco (Mexiko), Pernambuco (Brasil), Querétaro (Mexiko) eta Mendebaldeko Lurmuturraren probintziarekin (Hegoafrika) batera.
Sateliteko irudiak eta machine learning adimen artifizialeko teknologia —irudietan gas-emisioak identifikatzeko gai dena— erabiliz, STARRS nazioarteko proiektu pilotuak honako sektore hauen berotegi-efektuko gasen emisioak neurtuko ditu: energiaren eraldaketa (elektrizitatea eta fintzea); garraioa; zenbait industria-sektore (zementua, aluminioa, altzairua); nekazaritza eta lurzoruaren erabilera; lurzoruaren erabilera-aldaketak eta Silbikultura.
Era berean, The Climate Group-ek sei eskualdeekin lan egingo du neurrira egindako estrategiak planifikatzen eta abian jartzen laguntzeko, lurralde-jurisdikzio bakoitzean klima-ekintza bat hasi, hobetu edo bizkortzeko. Proiektua hedatzen den bitartean, eskualde bakoitzak helburu bat ezarriko du, adibidez, klima-aldaketa arintzeko estrategiak hobetzea.
Metodologia
Sistemak mundu osoko hainbat espazio-agentziak eta erakundek jasotako satelite-irudi mota desberdinak erabiltzen ditu (argi ikusgaia, infragorriak, etab.). Adimen artifizialaren bidez, satelite-irudietan berotegi-efektuko gasen emisioen adierazleak detektatzeko «entrenatzen» da. Ereduak hainbat institutuk eta unibertsitatek garatu dituzte, eta datu errealen eta emisioen inbentarioen bidez kalibratu dira.
Euskal Autonomia Erkidegoa aintzat hartzea
Satelite bidez gasak detektatzea “behetik gora” kalkulatutako inbentarioei laguntzeko tresna bihurtzen ari da, Nazio Batuen Inbentario Nazionalak Kalkulatzeko jarraibideen arabera.
Euskal Autonomia Erkidegoa hautatu izanak aukera ematen du Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoak (Ihobe) eta Energiaren Euskal Erakundeak (EEE). NBEaren jarraibideak aintzat hartuz, urtero argitaratzen duten Euskal Autonomia Erkidegoko Berotegi Efektuko Gasen Inbentarioa osatzen duten datuak biribiltzeko. Tresna horren ibilbide historikoak agerian uzten du Euskal Autonomia Erkidegoak arlo horretan bere gain hartu dituen zeregina eta konpromisoa, eta eskumen-esparrua gainditzen du, Nazio Batuek estatuei bakarrik eskatzen dieten lanketa bat bere gain hartzen baitu.
Euskal Autonomia Erkidegoak proiektu honetan parte hartzeak The Climate Group-ekin duen nazioarteko lankidetza estuaren barruan aintzatespena dakar. Sare horrek mundu osoko 175 merkatutan 500 enpresa multinazional baino gehiago biltzen ditu. Erakunde hori Under2 Koalizioaren parte da. Koalizioa 260 gobernu baino gehiagok osatzen dute, eta hauek 1.750 milioi pertsona eta munduko ekonomiaren % 50 ordezkatzen dituzte.
The Climate Week NYC
Climate Week-en esparruan, Euskal Autonomia Erkidegoko ordezkaritza agenda trinkoa betetzen ari da. Bertan, Arantxa Tapia sailburua eta Euskal Autonomia Erkidegoak Estatu Batuetan duen ordezkari Unai Telleria ekintza klimatikoaren ikuspegi integralaren berri ematen ari dira. Ekintza horretarako, arau-esparrua indartu eta zabaltzeaz gain, politikaren, finantzaketaren eta lankidetzaren aldeko apustu sendoa egin behar da, maila guztietan eta eragile guztien artean. Emisioak murrizteari eta klima-aldaketara egokitzeko ekintzei dagokienez, asmo handiagoko helburuak dituzten Nazio Batuek onartutako mundu osoko 22 eskualdeetako bat da Euskal Autonomia Erkidegoa.
Climate Leaders ‘Reception delakoan, sailburuak nabarmendu du “krisi klimatikoari ekiteko, hori arintzeak eta egokitzeak, elkarren eskutik joan behar dutela: emisioak izugarri murriztu behar dira, baina, aldi berean, premiaz lan egin behar dugu gure lurraldeak jada jasaten ari garen klima-aldaketaren eraginetara egokitzeko”. Gogoratu behar da “muturreko fenomeno meteorologikoak gero eta maizago emango direla, eta Euskal Autonomia Erkidegoan uholde eta prezipitazio-maila oso handiak izan dituen negu batetik Euskal Autonomia Erkidegoko lehorteen lehen plana aktibatzera behartu gaituen uda batera igaro garela”. Tapiaren arabera, “hori guztia modu bidezkoan egin behar dugu, biztanleria eta eremu geografiko ahulenak kontuan hartuta, erantzunkidetasunaren eta lankidetzaren printzipioetatik abiatuta”.
Tapiak Under2 Coalition-en Batzar Nagusian ere parte hartu du. Bertan, etorkizuneko Euskadiko Energia Trantsizioko eta Klima Aldaketako Legea nabarmendu du, Europako zuzentarau eta adierazleekin bat datorrena; lege hori “lurraldeko neutraltasun klimatikoaren eta erresilientziaren helburuetan aurrera egitea ahalbidetuko digun tresna izango da”. “Energia-trantsizioan bizkortzearen aldeko” apustua egin du, “gaur egun inoiz baino premia handiagoarekin, berriztagarrietarantz eta gizartearen deskarbonizaziorantz jo behar dugu”, Euskal Autonomia Erkidegoan “industriak funtsezko papera duela” gogoraraziz. 2005etik 2020ra, Euskal Autonomia Erkidegoko enpresa-sareak berotegi-efektuko gasen emisio-maila ia % 50 murriztea lortu du.
Ildo horretan, Tapiak jarduketen adibide zehatz batzuk nabarmendu ditu, hala nola:
- Kontingentzia Energetikoaren Plana, Europar Batasunaren esparruan adostutako gasaren eta energiaren kontsumoa murrizten laguntzeko, Europa zeharkatzen duen energia-alertaren testuinguruan, eragile sozioekonomiko guztiekin eta euskal administrazioko maila guztiekin adostuta.
- Supercluster Net to Zero, industria sektoreko emisioen murrizketa bizkortzeko ekimena, eta Hidrogenoaren Euskal Korridoreak energiaren, industriaren, bizitegien eta mugikortasunaren sektoreen deskarbonizazioan aurrera egitea ahalbidetuko du. Bi proiektuak lankidetza publiko-pribatutik sortzen dira.
- Lankidetza publiko-pribatua: maila anitzeko klima-gobernantza aktiboa, toki-entitateei trantsizio klimatiko-energetikoan laguntzeko Udalsarea 2030, Udalerri Jasangarrien Euskal Sarearen bidez —iragan astean 20 urte bete zituen—. Edo finantzaketa gehigarria lortzeko aukerarik eman ez duten proiektu eraldatzaileen garapena, hala nola LIFE IP URBAN KLIMA 2050.
