Idoia Mendia Lehendakariorde eta Lan eta Enplegu sailburuak astelehen honetan defendatu du harmonizazio fiskala eta gutxieneko soldata Europan, langileen mugikortasuna bultzatzeko interes profesionalengatik, eta ez pizgarri ekonomikoengatik talentuari ihes egin diotelako.
Mendiak Madrilen parte hartu du Foundation of European Progessive Studies-ek egindako Builders of Progress-Europe NextGen txostenaren aurkezpenean. Txosten hori 18 eta 38 urte bitarteko gazteei bi fasetan egindako inkesta batean oinarrituta dago: lehenengoa, krisi pandemikoaren ondoren, Europako 11 herrialdetako 1.000 pertsonari, eta bigarrena, Errusiak eragindako Ukrainako gerra hasi ondoren, adin bereko beste 1.000 pertsonari. Ikerketa-proiektuari esker, pertsona horien kezkak eta lehentasunak, herrialdeen arteko aldeak eta Z belaunaldiko (1995etik jaiotako pertsonak) eta milenialetako (1982 eta 1994 artean jaiotakoak) kideen arteko aldeak hauteman daitezke Europako agenda politikoaren gai premiazkoenei buruz.
Lehendakariordeak Lan eta Enplegu Sailari eragiten dioten gaiak izan ditu hizpide; izan ere, horiexek dira, gainera, kontsultatutako pertsonen lehen arreta betetzen dutenak eta herrialde guztietan ematen dutenak. Gainera, 25 urtetik beherakoen eta adin horretatik gorakoen artean ere bat dator, nahiz eta bigarren talde horretan intentsitate handiagoarekin.
Europako gutxieneko soldata
Ildo horretan, azpimarratu du argi dagoela galdetutakoen gehiengo handi batek, % 69k Europa osoan eta % 76k Espainian, bizi-proiektu duin bati erantzuteko adinako gutxieneko soldatak bermatzea eskatzen duela. Von der Leyen presidenteak duela hiru urte ireki zuen hausnarketa hori, eta Europako Parlamentuak ekainean bertan adostu du.
“Hemen egin beharreko hausnarketa da ea posible den LGSaren antzeko gutxieneko muga baterantz jotzea maila komunitarioan, eta badakigu konplexua dela errenta-maila desberdinengatik. Baina argi eta garbi diot, Europak bere moneta homogeneizatzea eta euroa sortzea bezain zaila egin bazuen, herrialde kideetan alde handiak zeuden arren, Europak berme bat lortu behar du, herrialde guztietan, gutxienez, soldatak nahikoa diru-sarrera bermatzeko”, defendatu du Idoia Mendiak.
Lehendakariordeak Espainiako adibidean oinarritu du ideia; izan ere, azken lau urteetan LGSri emandako bultzadak batez ere gazteei eta emakumeei eragiten dieten errenta txikienak bultzatzen ditu, eta, gainera, iragarpen guztien aurka, hazkunde horrek enplegua ez suntsitzeaz gain, maximo historikoetara iristea ahalbidetu du.
Horregatik, aurrera egiten jarraitzeko eta batez besteko errentaren % 60ra iristeko konpromiso europarra lortzeko eskatu du, gutxieneko diru-sarrera horiek pobreziaren mugan kokatzen dituelako, eta horrek, justizia sozialaz gain, enpresen lehiakortasuna bultzatzen duelako.
Idoia Mendiak, puntu honetan, talentu-ihesei buruzko hausnarketa planteatu du, gaitasun globaleko testuinguru batean, enplegu-aukera berri bakoitzerako profil kualifikatuak edukitzeagatik. Europan zerga-beherapen ausartegiak eragotziko dituen fiskalitate harmonizatua bizkortu behar al dugu, gutxi batzuk erakartzeagatik funtsezko zerbitzu publikoak, gazteek ere eskatzen dituztenak, likidatzen dituztenak? Talentuagatiko lehia globaleko eszenatoki batean, ez al litzateke komenigarria izango Europako gutxieneko soldata bat harmonizatzea, talentu horren mugikortasuna interes profesionalei erantzuteko, ihesei baino gehiago, ikusten ditugunak bezala, talentu horretatik hobeto ordaintzen den herrialdeetara? Posible al da langabezia-prestazio bateratuetara jotzea, edozein gaztek babes-bermea izan dezan bere bizitza profesionalean zehar noranahi doala ere?
Prestakuntza
Inkesta egin zaien gazteentzat lehentasunezko beste gai bat prestakuntza da. Gai hori Europako Gizarte Zutabean ere sartzen da, hezkuntza-sistema eraginkorra lortzen ez duenak, baina baita lan-bizitza osoan, baztertuta geratzeko arrisku handia, gero eta handiagoa, duelako.
Prestakuntza, arautua zein enplegukoa, enpresen aldaketetara egokitzeko aukera, oso garrantzitsua izango da gazte horien etorkizunean, gaur egun enplegatuta daudenen etorkizunean eta enpresen etorkizunean. Prestakuntza hori eta enplegurako orientazioa eta aktibazioa Euskal Autonomia Erkidegoan sartuko ditugu, Jaurlaritzari eska dakiokeen eta enplegu-zerbitzu publikoak eskaintzen duen eskubide berri gisa, lehendakariordeak azaldu duenez.
