Zientzia eta Berrikuntza Ministerioak 2018ko deialdira aurkeztu ondoren onartu zuen SiGUE-Mars Sare Tematikoa, izenburu honekin: Marten prozesu (bio)geokimikoak ikertzeko zientzia eta instrumentazioa (SIGUE-Mars) Euskal Herriko Unibertsitateak (UPV/EHU) koordinatzen du, eta bere ikertzaile nagusia Juan Manuel Madariaga irakaslea da. Marteko prozesu geokimikoei eta espazioa esploratzeko tresnak garatzeari buruzko ikerketa-ildoak dituzten Espainiako zientzia-erakundeak lotzeko sortu zen sarea.
UPV/EHUko taldearekin batera, Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko, Malagako Unibertsitateko, Valladolideko Unibertsitateko, Teknika Aeroespazialeko Institutu Nazionaleko, Astrobiologiako Zentroko eta Geozientzien Institutuko beste sei taldek osatzen dute sarea. Horiek guztiak egungo edo etorkizuneko hainbat esplorazio-misiotan parte hartzen dute, hala nola MSL, Mars2020, Exomars 2022 eta MMX.
Jarduera espezifikoez gain, zazpi taldeak elkarlanean ari dira lurreko bi analogo eta Marteko meteorito bat aztertzen. Emaitza bateratu horiek dagoeneko argitaratu dira Marterekin zerikusia duten hainbat alderdi (bio)geokimiko biltzen dituzten gaiei buruzko hiru nazioarteko kongresutan, eta argitaratze fasean daude zazpi erakundeetako kideek parte hartzen duten bi artikulu zientifiko.
Sarea urtean bitan biltzen da aurrez aurre Martekoen antzekoak izan daitezkeen lurreko prozesu biogeokimikoak ikertzeko interesgarriak diren tokietan 2022ko bigarren seihilekoko bilera Lanzaroten egingo da, eta Timanfaya Parke Nazionala eta Geoparkeko beste gune batzuk bisitatuko dituzte, Marteren analogoekin lotutako azterlan guztietan garrantzi handia duelako. Jesús Martínez Frías (IGEO) doktoreak koordinatu du bisitaren antolaketa, uhartean egindako hainbat proiektutan ibilbide luzea egin baitu, eta Lanzaroteko Kabildo Uhartearen laguntza du.
Bileran zazpi erakundeetako 20 ikertzaile izango dira, Marterako eta bere ilargietarako gaur egungo (Mars2020) eta/edo etorkizuneko (ExoMars eta MMX) misioetan parte hartzen ari direnak. Espainiako (Toloxeko peridotitak, Málaga) eta munduko (Atacamako basamortuko onkolitoak, Txile) intereseko leku analogoetatik eta Marteren meteorito batetik hartutako hiru laginekin orain arte lortutako aurrerapenak azalduko dituzte.
SIGUE-Mars Sare Tematikoaren bilera azaroaren 28an hasiko da. Bertan, besteak beste, elkarrekin lantzen ari diren hiru laginekin orain arte lortutako emaitzak aztertuko dira. Era berean, Mars2020 Misioko zientzia taldeko kide diren lau taldeen (UVa, UPV/EHU, UMA, IGEO) koordinazioa aztertuko da, Perseverance roverrak egunez egun bidaltzen dituen datuen tratamenduari begira, bai eta Martera joango den Europako misioko (Rosalind Franklin) kide diren sei taldeena (UVa, UPV/EHU, UCM, IGEO, CAB, INTA) eta Marteren ilargietara joango den MXX misioko kide diren hiru taldeena (UVa, CAB, INTA).
Hilaren 29an, Timanfaya Parke Nazionala eta Geoparkeko beste gune batzuk bisitatuko dira. Azken horietan laginak hautatuko dira (Kabildoko/Geoparkeko teknikariekin bat etorriz) etorkizunean aztertzeko, 2023ko urtarrilean lanak hasiko dituen etorkizuneko sarearen jardueren barruan.
“Bisitan ikus daitekeenari eta har daitezkeen laginei dagokienez, Sareak 2023tik aurrera egin beharreko hainbat ikerketa eta ikerketa proiektu proposatuko ditu, ziur baikaude bisitan aurkituko diren aukera ugariez”, azaldu du Madariagak.
Gogoratuko denez, 2020ko uztailaren 30ean, Mars2020 misioa abiarazi zuen NASAk. Misio horretan, Perseverance roverra bidali zuten Jezero kraterrera, mikroorganismoen metabolismoarekin lotutako molekula organikoen hondarrak dituzten lurrak esploratzen hasteko asmoz. Ibilgailua 2021eko otsailaren 18an marteratu zen. Lehenengo egunetan, roverraren elementuak egiaztatu zituzten, eta tresnek ondo funtzionatzen zutela ziurtatu ziren. Horrela, apiril erdialdean, ikerketa zientifikoarekin zerikusia zuten lanei ekin ahal izan zieten. “600 egun baino gehiago eman ditu Jezero kraterrean esploratzen. Datu kopurua itzela da eta, beraz, koordinazio handia behar da emaitzak (kongresuetarako komunikazioak eta argitalpen zientifikoak) maximizatzeko eta Espainia Mars2020 misioaren barruan hirugarren herrialde garrantzitsu gisa kokatzeko”, erantsi du UPV/EHUko Zienel profesor de la Facultad de Ciencia y Tecnología de la UPV/EHU Juan Manuel Madariagak.
SIGUE-Mars Sarearen lehen lau urteak 2022an bukatuko dira. Edizio honetan, 2022ko abenduan amaituko da, eta proposamena beste bi urterako aurkeztu da.
