Josu Erkoreka lehenengo lehendakariorde eta Segurtasuneko sailburuak eta Margarita Uria Datuak Babesteko Euskal Bulegoaren zuzendariak euren lantaldeak elkartu dituzte gaur Gobernu Kontseiluak onartu duen eta Eusko Legebiltzarrera bertan eztabaidatu eta, hala badagokio, behin betiko onartzeko bidali den “Datu pertsonalak babesteari eta Datuak Babesteko Euskal Agintaritzari buruzko Lege Proiektua” aztertzeko.
Arau berri horren helburu nagusia Euskadiko sektore publikoaren ardurapean dauden datu pertsonalen tratamenduaren kontrola eta ikuskapena arautzea da. Horretarako, Jaurlaritzak 4 kapitulu, 42 artikulu, 2 xedapen gehigarri, 2 xedapen iragankor, xedapen indargabetzaile 1 eta azken xedapen 1 dituen testu bat landu du, Euskadiko arau-esparrura moldatzen duena datu pertsonalen tratamenduari, babesari eta zirkulazio libreari buruzko Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2016ko apirilaren 27ko 2016/679 Erregelamendua (EB), bai eta arau-hauste penalak prebenitu, detektatu, ikertu eta epaitzeko eta zehapen penalak betearazteko tratatzen diren datu pertsonalak babesteari buruzko araudia ere.
Testuaren berrikuntza nagusia da egungo “Datuak Babesteko Euskal Bulegoa” ordezkatuko duen “Datuak Babesteko Euskal Agintaritza” sortzen duela. Berez, araudi berri horrek Euskadin indarrean dagoen beste araudi hau ordezkatuko du: Datuak Babesteko Euskal Bulegoa sortzeko eta titulartasun publikoko fitxategien erabilera arautzeko araudia. Funtsezko aldaketa da datuen babesaren arloko erakunde-antolaketan, orain arte izandako Bulegoaren araubide juridikoa, antolaketa eta eskumenak aldatzen baititu.
Agintaritza berria administrazio-organo independentea izango da, eta nortasun juridiko propioa eta euskal administrazio publikoak zaintzeko, kontrolatzeko eta ikuskatzeko gaitasuna izango ditu. Datu pertsonalen tratamenduari dagokionez, pertsonen oinarrizko eskubideak eta askatasunak babesteko behar beste baliabide material, tekniko, pertsonal eta finantzario izango ditu. Gainera, edozein irregulartasun ofizioz nahiz interesdunak eskatuta ikertzeko eta zehatzeko ahalmena ere izango du.
Ikertzeko agintaritza
“Datuak Babesteko Euskal Agintaritza” berriak aldizkako edo unean uneko ikuskapenak egin ahal izango ditu, ofizioz edo interesdunek eskatuta, datu pertsonalen babesa eta tratamendua urratu den edozein kasutan. Horrez gainera, indarrean dauden araudiak betetzen diren egiaztatzeko prebentziozko auditoretza-planak ere egingo ditu.
Agintaritza berriko ikuskariek ikerketak burutzeko beharrezko informazioa bildu ahal izango dute. Horretarako, lokaletara sartu ahal izango dira, datu pertsonalak dituzten informazio-sistemak edo euskarriak aztertu ahal izango dituzte, datuen tratamendua kudeatzen duten programa eta aplikazioak edo agiriak bidaltzeko eskatu ahal izango dute eta, beharrezkoa izango balitz, horien kopia ere eskatu ahal izango dute. Gainera, ikuskatutako pertsonaren etxean ere sartu ahal izango dira horren baimenarekin edo dagokion baimen judizialarekin.
Ikerketapean dauden administrazio publikoek, erakundeek edo pertsonek Agintaritzari laguntzeko eginbeharra dute, bai eta ikerketa egiteko beharrezkoak liratekeen datu, txosten, aurrekari eta frogagiri guztiak ematekoa ere, foru-ogasunen informazioa barne dela.
Gardentasuna eta kontrola
Datuak Babesteko Euskal Agintaritzako langileek euren eginkizunak betetzean jakindako informazioari buruzko sekretu profesionala gorde beharko dute, bai lanean ari direnean bai lana utzi ondoren, baina jarraian adierazten diren gaietako ebazpen guztiak web-orrian argitaratuko dira: datuen nazioarteko transferentziei, hitzarmenei, akordioei, urraketei buruzko prozedura amaituak, Datuak Babesteko Europako Batzordearen irizpenak, gidalerroak, nahitaezko txostenak, kontsulten erantzunak, jokabide kodeak, etab.
Zehapen-erregimena
Erakunde berri horrek esparru bikoitzean zehatzeko ahala izango du, eta 2016ko apirilaren 27ko Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2016/679 Erregelamenduarekin (EB) harmonian:
-
- Izaera juridiko pribatua duten sektore publikoko entitateen edo zerbitzu publikoak ematen dituzten pertsona fisikoen kasuan, isun administratiboak ezartzen dira zenbatekoa graduatzeko irizpide batzuekin. Zehapen larrienak, milioi bat eurotik gorakoak, EHAAn argitaratuko dira, arau-hausteari publizitatea emateko, eredu gisa balio dezan.
-
- Arlo publikoaren kasuan, diziplina-neurriak edo ohartarazpenak aurreikusten dira, arau-haustearen eraginak zuzentzeko aplikatzekoak diren neurri zuzentzaileak adierazita. Gainera, neurri espezifikoak ezartzen dira arau-hausteak agintariei, goi-karguak betetzen dituzten pertsonei eta zuzendariei egotzi ahal zaizkien kasuetarako, adibidez EHAAn ohartarazpen bat argitaratzea.
Osaketa
Agintaritzak bere betebeharrak betetzeko behar beste langile funtzionario izango ditu. Agintaritzaren lehendakaria ezagutzak egiaztatuta dituen pertsona bat izango da. Eusko Legebiltzarrak hautatuko du Eusko Jaurlaritzak proposatuta. Lehendakariaren agintaldiak bost urte iraungo du; modu horretan bermatuko da legegintzaldiaren iraupen berbera ez izatea, eta bigarren mandatu bat bakarrik egin ahal izango du. Pertsona horri aholku emateko Kontseilu Aholku-emaile bat izango da, egikaritzeko gaitasunik izango ez duena eta adituek osatuko dutena:
-
- Eusko Legebiltzarrak izendatutako 1.
-
- Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorrak izendatutako 1.
-
- Hiru lurralde historikoetako bakoitzak izendatutako 1.
-
- EUDELek izendatutako 1.
-
- Kontsumitzaileen eta erabiltzaileen ordezkari 1, Kontsumobidek
-
- UPV/EHUk izendatutako 2, bata informazioaren teknologietan aditua eta bestea Zuzenbidean aditua, Zuzenbidean egiaztatutako ezagutzak eta datuen babesaren arloan praktika dituena.
Aplikazio-eremua
Aplikazio-eremua erakunde hauen datuen tratamendua da: Eusko Jaurlaritza, foru-aldundiak, toki-administrazioak, Eusko Legebiltzarra, Batzar Nagusiak, Herri Kontuen Euskal Epaitegia, Arartekoa, lan-harremanen kontseilua, Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordea, legebiltzar-taldeak, batzarkide-taldeak edo udal-taldeak, unibertsitateak, bai eta Administrazio Agintaritza independenteetako, Eusko Legebiltzarreko eta Sektore publikoko erakundeak, pertsona fisikoak eta juridikoak, baldin eta datu publikoak tratatzen badituzte, eta abar.
