Britainia Handiko Osasunaren eta Zainketen Bikaintasunerako Institutu Nazionalak (NICE) gizarte-lanari buruzko gida bat argitaratu du, baita profesionalek osasun eta zainketa-behar konplexuak dituzten pertsonei nola eman diezaieketen laguntza ere.
Britainiar Gobernuko Osasun eta Gizarte Zerbitzuen Sailak egindako enkarguaren emaitza da lana, premia konplexuak dituzten pertsona helduekin gizarte-lanaren eremuan ekintza eraginkorrei buruzko ebidentziak identifikatzeko helburuarekin. Hala ere, NICE jarraibideek Ingalaterrako osasuna eta gizarte-arreta estaltzen dituzte, eta, beraz, Ingalaterrako legerian kokatzen dira (beraz, Erresuma Batuko beste herrialde batzuek Galesko Gobernuaren, Eskoziako Gobernuaren eta Ipar Irlandako Gobernuaren legeria jarraitu behar dute).
Gida honen bidez, premia konplexuak dituzten helduei zuzendutako gizarte-laneko esku-hartzeak planifikatzen, hornitzen eta berrikusten dira, eta, aldi berean, koordinazio-moduak sustatzen dira, gizarte-laneko profesionalek, osasunaren eta zaintzaren arloko beste profesional batzuek eta premia konplexuak dituzten pertsonek elkarrekin lan egin dezaten, behar duten arretari eta laguntzei buruzko erabakiak hartzeko. Horretarako, behar konplexuak dituzten heldu guztientzat orokortu daitezkeen zenbait gomendio eskaintzen ditu.
NICEk egindako gida honen edukiak honako hauetara bideratuta daude batez ere:
- Gizarte-langileak, ikuskatzaileak eta kudeatzaileak, bai eta lan egiten duten erakundeak ere.
- Arreta mediko eta gizarte langileak, eta premia konplexuak dituzten pertsonei laguntza ematen dieten osasun-profesionalak.
- Gizarte-laneko eta gizarte-hezkuntzako langile akademikoak.
- Premia konplexuak dituzten helduak, haien familiak edo zaintzaileak, eta herritarrak oro har.
- Azkenik, gida interesgarria izan daiteke premia konplexuak dituzten eta Erresuma Batuko haurrentzako zerbitzuetatik helduentzako zerbitzuetarainoko trantsizioa osatu duten 16-18 urteko pertsonentzat.
Gidak argitzen du, testuinguru ingelesean, ‘premia konplexuak dituzten pertsona helduak’ ez direla talde kliniko definitu bat, baizik eta eguneroko bizitzako alderdi askotan laguntza-maila handia behar duen eta gizarte eta osasun-arretako zerbitzu ugariren mende dagoen edozein heldu (18 urte edo gehiago) barne hartzen duela. Laguntza-premia horiek gaixotasun, desgaitasun, bizi-inguruabar zabalago edo horien edozein konbinazioren ondorio izan daitezke. Premia konplexuak jaiotzatik bertan ager daitezke, edo pertsona baten bizitzan zehar gara daitezke, eta gorabeherak izan ditzakete. Premia horien izaerak eta gizartea premia horiei erantzuteko antolatuta dagoen moduak esan nahi du premia konplexuak dituzten helduek sarritan erronka askori egin behar dietela aurre, nahi duten bezala bizitzeko eta behar dutenean laguntza jasotzeko. Ondorioz, bigarren mailako baldintza prebenigarrien eta hilkortasun goiztiarraren aurrean kalteberak dira.
Testuinguru ingelesean, gizarte-langileak dira premia konplexuak dituzten helduei laguntza ematen dieten lanbide-talde nagusietako bat. Hainbat ingurunetan egiten dute, epe luzera eta epe laburrera, eta haien erantzukizunen artean premien ebaluazioa erraztea dago, indarrean dagoen arau-esparruaren arabera. Halaber, pertsonekin eta familiekin lan egiten dute identifikatutako premiei aurre egiteko, aldaketak egiteko eta laguntza antolatzeko, eta, azken batean, pertsona horiei zailtasun praktikoen, sozialen eta pertsonen artekoen aurrean laguntza emateko, baita beren giza eskubideak eta ongizatea sustatzeko ere.
Ingalaterran, 2021ean, 100.000 gizarte-langile inguru zeuden erregistratuta, oro har, tokiko agintariek gizarte-arretako inguruneetan enplegatuta, baina baita osasun-sektoreko zerbitzuetan eta boluntarioek/hirugarren sektoreak emandakoetan ere. Zuzeneko arreta emateaz gain, gizarte-langileek funtsezko zeregina dute laguntzaren antolaketan, gizarte-zerbitzuen sektorearen eta beste agentzia batzuen parte-hartze zabalagoarekin, gizarte-arretaren eskaera gero eta handiagoa eta arreta horren onuradunen kopurua murrizten ari den egoera batean, finantzaketaren murrizketa 2010/2011 aldikoen antzeko mailekin eta COVID-19aren pandemiaren ondorioak Erresuma Batuan neurriz kanpokoak direnean osasun-sisteman eta gizarte-arretan dauden desberdintasunak areagotzen ziren pertsona-talde batzuetan.
Gida honen helburuen artean, legeria eta orientazioa osatzea planteatzen da, gizarte-laneko esku-hartzeak hobetzeko moduari buruzko ebidentzian oinarritutako gomendioak ematen baititu, premia konplexuak dituzten helduentzako ebaluazioa, arretaren kudeaketa eta laguntza barne. Dokumentuan jasotako gomendioak honako hauei heltzera bideratuta daude:
- Gizarte-lana gidatu behar duten printzipioak, bai gizarte-laneko profesionalentzat, bai haien erakundeentzat, behar konplexuak dituzten pertsona helduekin, eta, bereziki, laguntzaren plangintza egitean, neurri egokiak hartu behar dituzte diskriminazioarekin edo beste inguruabar eta bizi-esperientzia batzuekin (askatasun-gabeziako egoeran egotea, etxeko indarkeriaren biktima izatea, abusuen biktima izatea, narriadura kognitiboaren zantzuak erakustea, ikasteko zailtasunak izatea, etxebizitzarik ez izatea, eta abar) borrokatzen laguntzeko edo babesteko.
- Zer baldintzatan erantzun behar duen eta zer baldintzatan ebaluatu behar diren premia konplexuak dituen pertsona helduaren beharrak eta lehentasunak (autoebaluazioaren ezaugarriak; dagozkion eskubide orokorrak; zaintzaileak ebaluatzeko duen eskubidea), arreta berezia jarriz abusu- edo zabarkeria-arriskuak identifikatzean eta ebaluatzean.
- Banakako edo familiako kasuekin lan egitea, batez ere gatazka-egoeretan.
- Pertsonei laguntzeko formulak, tokiko komunitateekin konekta daitezen eta haien isolamendua murritz dadin, haien sare sozialak indartuz eta jarduera eta kontaktu sozialen lehentasunei arreta eskainiz. Ildo horretan, gidak gomendatzen du gizarte-erakundeek eta langileek eguneratuta edukitzea eskura dauden komunitate-aktiboei buruzko informazioa, eta informazio hori premia konplexuak dituzten pertsona helduei eta haien familiei helaraztea.
- Pertsonei etorkizuna planifika dezaten laguntzea, beharrizan eta nahi aldakorrak eta gaitasunak kontuan hartzea barne. Horretarako, gizarte-langileek eskubideetan oinarritutako ikuspegia hedatu behar dute, premia bereziak dituzten helduen ongizatea eta duintasuna sustatuko dituena, haien parte-hartzea babestuko duena, haien autodeterminazio-eskubidea errespetatuko duena eta haien indarguneetan zentratuko dena, eta ez soilik haien premietan.
- Premia handitzeari erantzutea, premiazko laguntza barne, pertsonaren nahiak, lehentasunak, gizarte-inguruabarrak eta kultura-aurrekariak kontuan hartuta, eta premia areagotua ebaluatzea, pertsonaren arreta hobeto ezagut dezaketen beste profesional batzuekin batera. Asimismo, las/los trabajadoras/es sociales deben establecer si una persona con necesidades complejas tiene alguna declaración anticipada de sus deseos o planificación de crisis, para considerarlos al planificar la atención durante una crisis.
- Gizarte-laneko profesionalak eta diziplina anitzeko taldeak: komunikazioa, laguntza eta lankidetza. Erakundeek ziurtatu behar dute diziplina anitzeko taldeek balio, helburu eta jarduera nagusien adierazpen partekatua egiten dutela, eta baterako lanerako helburu eta xede argiak dituztela; horrela, errutinazkotzat hartuko da pertsonaren nahiei eta lehentasunei buruzko informazio-trukea, bai eta beste pertsona batzuen (senideak, profesionalak, etab.) iritziak eta balorazioak behar konplexuak dituen pertsona helduaren ongizateari lotutakoak ere.
- Ikerketarako gomendioak, gidaren azken zatian jasotakoak, lan-arloen proposamenak aztertzen dituztenak: beharren, lehentasunen eta arriskuen ebaluazioa, besteak beste.
Gomendio horiek praktikan jartzeak dakartzan onuren artean, osasun eta zainketa behar konplexuak dituzten pertsona helduekiko gizarte-lanari buruzko NICE gida honek nabarmentzen du gomendio horiek praktikaren estandarizazioari egiten dioten ekarpena; izan ere, indarrean dagoen legeriak eskatzen ditu ekintza horiek, eta Britainia Handiko gizarte-laneko erakundeen estandar profesionalek babesten dituzte.
Gai honi buruz argibide gehiagorik behar izanez gero, ondorengo hau kontsultatu: NICE gida. ‘Gizarte-lana behar konplexuak dituzten helduekin‘, 2022an argitaratutakoa.
