“Bihotzez agur esan nahi diet lankideei; eztabaidatu, adostu, haserretu eta barre egin dugu batera”. Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburu Beatriz Artolazabalek hitz horiekin hasi zuen Eusko Legebiltzarrean bere agurra; izan ere, Eusko Jaurlaritzako sailburu gisa egin duen azken kontrol-bilkura izan da.
Artolazabalek parte hartu du Escrivako Ministerioak Gasteizentzat proiektatutako harrera-zentroari buruzko bi interpelaziotan, berdintasunari buruzko hirugarren interpelazioan eta gizarte-politikei buruzko galdera batean. Azken hitzaldiaren amaieran, hain zuzen, Bakartxo Tejeria euskal ganberako presidentearengana jo du, agur esateko aukera izateko, “minutu batzuk gehiago” eskatuz.
Une horretan, sailburuak bere saileko gaiei buruzko eztabaidak partekatu dituzten parlamentari guztiak izendatu ditu.
Besarkada bat Karmelori (Barrio), elkarrekin hainbat orduz memoriari, elkarbizitzari eta lankidetzari eskaintzeagatik; Laurari (Garrido), familiei laguntzeko eta jaiotza-tasa sustatzeko politikei buruz hausnartzeko aukera emateagatik; (Luis) Gordillo jaunari, Justiziaren modernizazioa tribuna honetara ekartzen saiatzeagatik aitortzen diodanagatik.
Eta gaineratu du: “Utzidazu umore pixka bat ere egiten; eskerrik asko ere, halaber, Euskal espetxeetan Artolazabal ereduaren kaosarekiko emandako etengabeko arretagatik”.
Sailburuak eskerrak ematen jarraitu du Nerea Kortajarenara joz, “lehenengo egunetik azken egunera gizarte-zerbitzuen euskal sistema eraginkorrari buruz eztabaidatu ahal izan dut eta”; Julen Arzuagari, harekin “iraganaren inguruan ditugun desberdintasunetatik akordioak lortzen saiatzea egokitu zait, baina elkarrekin etorkizuneko bizikidetza hobetzeko akordioak lortzeko asmoz”.
Oihana Etxebarrietari esan dio beti bat etorri direla “berdintasunaren aldeko borrokan, nahiz eta ez dirudien hala”, eta Eraitz Saez de Egilazeri esan dio, “gazteriaren emantzipazioa aurreratzen saiatu gara”.
Iñigo Martinez Zatoni eta Jon Hernandezi buruz, azpimarratu du “ia beti batu gaitu memoria historikoak eta nazioarteko lankidetzak”. Eta, amaitzeko, lagun onak eta berriak dituela aitortu du, Leire Pinedo, Isabel González, Gloria Sánchez, María Jesús San José eta Sonia Pérez espresuki aipatuz.
Azkenik, Beatriz Artolazabal agur esan dio Talde Nazionalistari, eta eskerrak eman ditu “urte hauetan eman duen laguntzagatik” eta Talde Sozialistari “EAJren eta PSEren arteko koalizio-akordioa betetzen parte hartzeagatik”.
“Parlamentari guztiei esan nahi dizuet zuen falta sentituko dudala”, esan du.
Harrera Zentroa Gasteizen
Bestalde, Beatriz Artolazabal sailburuaren legebiltzar-jarduera bizia izan da Euskal Ganberaren Kontrolerako Osoko Bilkuran, hiru interpelazio eta galdera bat izan baititu erantzuteko.
Lehenik eta behin, Carmelo Barriok, PPko kideak, galdetu dio Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuari “Euskal Autonomia Erkidegoan errefuxiatu-zentro bat jartzeko Eusko Jaurlaritzak bideragarri eta beharrezkotzat jotzen dituen irizpideen” gainean.
Artolazabalek azkar eta modu laburrean erantzun du: “Lehenengo irizpidea talde ahulenen beharrek ezartzen dute; eta bigarrena, gure gizarteak haiekin duen konpromiso solidarioa. Ez dago besterik, Barrio jauna, behar gaituzte eta gure betebeharra haiei laguntzea da”, erantzun dio.
Sailburuak, bere hitzaldian, euskal harrera-ereduaren ezaugarrien errepasoa egin du, Migrazioaren aldeko Euskal Itun Sozialean markatua eta oinarritua. Haren lema Jaso nahi genukeena eskaintzea da. Halaber, “erakunde guztien lankidetza leial eta zintzoa” eta “gizarte-erakundeen eta hirugarren sektorearen lan aitortua” nabarmendu ditu.
Eta asiloa eta nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonak hartu eta zaindu behar diren galderari dagokionez, Artolazabalek esan du: “Egin behar da, baina ez edozein modutan. Horregatik, gure EZ Ministerioak proposatu duen ereduari, aldez aurreko informaziorik eta gardentasunik gabe”. Proiektatutako zentroaren dimentsioari dagokionez, 350 plazarako edukieraz, sailburuak gogorarazi du “dimentsio horrek ez duela kontuan hartzen Ministerioak eta Eusko Jaurlaritzak azken urteetan egindako lan bateratu eta osagarria; lan indibidualizatua, hurbilekoa eta arrakastatsua”.
“Gure ezetza hirugarren sektore sozialeko erakundeek emandako arrazoibide beretan oinarrituta dago. Jendeari traba egin zion nik ghettizazio hitza erabiltzea, baina arrisku horri buruz ere hitz egin zuten, xenofobiaren susmorik ez zuten gizarte entitateek. Nire azalpenak hortik haratago aztertu nahi ez zirela sentitu dut”, jarraitu du.
Iñigo Martínez Zatónek aurkeztutako bigarren interpelazioa ere Ministerioko proiektuan zentratu da. Kasu horretan, sailburuak bere hitzak baliatu ditu azken bi urteotan 1.400 pertsona ingururi eman dien harrera eredua azaltzeko.
Artolazabalek Oñati, Tolosa eta Berrizko baliabideez hitz egiten du, bai eta Harrera etxebizitzen programaz ere, denak ere nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonentzat; Hilanderas ii.ak Irunen duen baliabideaz, “Hilanderas I.aren erreplikaz”, iragaitzazko migratzaileentzat; Babes Komunitarioa, Trapezistak eta Irauli bezalako programez ere hitz egin du, biak ere atzerritar gazteak kaletik ateratzeko eta bazterketa-arriskutik urruntzeko ibilbidea eskaintzeko.
“Euskal harrera-eredu bat ezartzea ez da soilik plazak eskaintzea” esan du, eta, aldi berean, Aholku Sarea izeneko aholkularitza juridikoaren zerbitzua aipatu du; euskal udalei, Mentoría Urretxindorrari, Biltzen-Gizarteratzearen eta Kulturen arteko Bizikidetzaren Euskal Zerbitzuari, Euskadiko Biztanleria Migratzailearen Zerbitzuari edo Ikuspegi Behatokiari zuzendutako laguntzak.
“Zaporeak elkarteari edo Aita Mariri emandako laguntzei buruz hitz egin dezaket Ukrainaz ere hitz egin dezaket. Beste behin ere, hilabete zail batzuetan, Ukrainako lekualdatuentzako Presazko Arretaren Jarraipen Mahaiaren buru izan gara; errekor garaian bi kontingentzia-plan egin genituen eta 15 milioi euroko laguntza-funtsa jarri genuen martxan. Eta, noski, helbide elektroniko bat eta telefono bat ere jarri ditugu martxan berezko elkartasuna bideratzeko”, esan du Artolazabalek, gogorarazteko “ez dagokiola Gobernu honi erantzukizun horiek bere gain hartzea”.
Azkenik, irmo hitz eginez, Artolazabalek Inklusio, Gizarte Segurantza eta Migrazio Ministerioaren jarrerari buruz hitz egin du, azken egunotan egin duen elkarrizketa instituzionalerako deiak entzungor egin baitu. “Bat nator Sánchez presidenteak elkarrizketaren alde Legebiltzarrean egindako adierazpenekin. Ko-gobernantzak akordioak eta elkarrizketa esan nahi du. Ez nator bat Estatuko Aldizkari Ofizialaren bidez gauzatutako ekintzen alde bakarreko izaerarekin”, esan du atzo Estatuko Aldizkari Ofizialean eraikuntza-proiektuaren lizitazioa argitaratzeari buruz.
“Kontinentea lizitatzen dute, eraikin baten erreforma, Estatuko Aldizkari Ofizialaren bidez, baina batez ere baliabide horien oinarriak kezkatzen gaitu. Izan ere, nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonei arreta emateko, hurbiltasuna eta banakako arreta behar dira, gizarte-erakundeek azpimarratu duten moduan”, zehaztu du bere erantzun-txandan.
Berdintasuna eta Gizarte Politikak
Hirugarren interpelazioa EH-Bilduko Oihana Etxebarrietak sinatu zuen, eta bertan zalantzan jartzen ziren Eusko Jaurlaritzak Berdintasun Legearen erreforma onartu zenetik eman dituen urratsak.
“Berdintasunerako Legea onartu zenetik, arauak ezartzen dituen betebeharrak ezartzeko prozesua hasi da. Lehen helburu gisa, aginduak identifikatzea eta horien betetze-maila erakundeen artean banatzea ezarri dugu. Bestalde, Jaurlaritzaren Kontseiluaren akordio-zirriborro bat egin da, kontratazio publikoan Legea aplikatzeko irizpideei buruzkoa, eta beste bat dirulaguntza publikoetan Legea aplikatzeko irizpideei buruzkoa. Eta, urrian, Jaurlaritzaren Kontseiluak plan estrategikoetan eta sektorialetan Legea aplikatzeko irizpideei buruz egindako akordio-proposamen baten oinarriak lantzeko prozesu bat hasi zen”, adierazi zuen sailburuak, besteak beste, Berdintasunerako Sailak Emakunderen bidez egindako ekintzak.
Amaitzeko, sailburuak honako hau azpimarratu du: “Lege hau egiteak eta onartzeak gehiengoaren adostasuna izan dute; uste dut lege hori inplementatzeak lan pluralaren eta talde-lanaren isla ere izan behar duela. Eta hori egiten dugu, ezinbestekoa baita berdintasunaren aurrerapenerako eta emakumeen aurkako indarkeriaren prebentziorako talde-lanaren behar hori”.
Azkenik, Nerea Kortajarena EHilduk Gizarte Zerbitzuen euskal sistemaren garapenari buruz egindako galdera bati erantzun dio Beatriz Artolazabalek. “Krisialdian, diru-bilketa txikiagoa izanik, gizarte-zerbitzuetako inbertsioa %21 hazi zen”, esan du.
“Laster onartuko dugu gizarte-itunaren dekretua. Lanean jarraitzen dugu adinekoen egoitza-zentroen dekretuaren aldaketa amaitzeko. Etxerik gabeko pertsonei buruzko planifikazioan aurrera egin dugu, eta, gizarte- eta osasun-arloan, familiako zaintza barne”, sailburuak beste gai batzuk aipatu ditu, eta, azkenik, honako hau azaldu du: “konpromiso osoz lan egin dugu beste erakunde batzuekin akordioak lortuz, eta, aldi berean, pandemiak eta Ukrainiako gerrak sortutako larrialdiei erantzuna emanez”.
