- Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak iragaitzazko migratzaileentzako Irungo zentroak bisitatu ditu. Zentro horiek Euskadiko Gurutze Gorriak kudeatzen ditu
- Gurutze Gorriaren txostenak dioenez, 2022an 6253 pertsona artatu ziren, eta horietatik milatik gora emakumeak ziren; azken horietatik, berrogeita hamar inguru adingabeekin zihoazen beren ardurapean
- Melgosa da Iragaitzazko Pertsona Migratzaileei Larrialdiko Laguntza Emateko Erakundeen arteko Koordinazio Mahaiaren urteko bileraren burua
Iragaitzazko Migratzaileei Premiazko Arreta Emateko Erakundearteko Koordinazio Mahaiak urteroko bilera egin du gaur Irungo Gordailuan. Bilera horretan, Gurutze Gorriak Hilanderas I gunean igarotze-bidean dauden migratzaileei arreta emateko 2022ko jardueraren balantzea aurkeztu du.
Lehen aldiz, Nerea Melgosa, Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburua, izan da hitzorduaren buru. Bilera aprobetxatu du Gurutze Gorriak Irunen kudeatzen dituen zentroak bisitatzeko: Hilanderas I, bere garaian Eusko Jaurlaritzak birgaitutako eta Gizarteratze, Gizarte Segurantza eta Migrazio Ministerioaren programa batean sartutako baliabide ofiziala; eta Hilanderas II, aurrekoaren erreplika eta Eusko Jaurlaritzak finantzatutakoa, bestea indartzeko balio duena, bere gaitasunak gainditzen dituenean.
“Trantsizioko migrazioa egiturazko errealitate bat da, eta egiturazko erantzunak behar ditu. Eta kontinente zaharrak korridore seguruen sorrerarekin bere espiritu humanitarioa berreskuratzen ez duen bitartean, Hilanderas I eta II bezalako baliabideak beharko ditugu” esan du Melgosak komunikabideekin topaketa txiki batean, Gordailuan bilera hasi aurretik.
Halaber, Eusko Jaurlaritzako sailburuak iragarri du Pirinioetako Lan Elkarteak, Urkullu lehendakaria buru duela, gutun bidez eskatuko duela zuzenean parte har dezala Espainiaren eta Frantziaren arteko Adiskidetze eta Lankidetza Itunean aurreikusitako Mugako Lankidetzarako Batzordean. Urkulluk gutun hori sinatuko du, baita Arku Atlantikoko Batzordeak bidalitakoa ere, parte hartzen duten autonomia-erkidegoek eskaera bera egitea erabaki ondoren.Melgosak jakinarazi du 2022an ez dela beharrezkoa izan Hilanderas II.aren baliabidea aktibatzea, baina, azaldu duenez, “salbuespenez” erabili da Ukrainatik datozen errefuxiatuak “Mediterraneoko autonomia-erkidegoetara joateko” igarotzeko.
Zehazki, sailburuak azken urtean Hilanderas I.n arreta jaso zuten 6253 pertsonez hitz egin du, eta Irungo baliabidetik igaro diren 1.063 emakumeez aipamen berezia egin du. “Horien erdiak adingabeekin bidaiatzen zuen bere kargura”, esan du.
“Ez dut nahi, eta ezin dut imajinatu, emakume hauen sufrimendua bidaian. Ibilbide gogorra, krudela eta bortitza pertsona guztientzat, baina bereziki emakumeentzat. Are gehiago, adingabeak dituzten emakumeentzat. Pertsona guztiek merezi dute giza tratu hurbila, enpatia eta maitasuna; baina, batez ere, emakume hauek”, esan du.
Melgosak balioa eman dio “Euskadiko hirugarren gizarte-sektoreko erakundeen eta eragileen konpromisoari; beraien lanik eta inplikaziorik gabe, hori ez litzateke posible izango”.
Amaitzeko, Ibrahim Diallo eta Abderramán Bas izan ditu gogoan, iaz Bidasoa ibaia zeharkatu nahian bizia galdu zuten bi gazteak. “Tragediak Mediterraneoan eta tragediak Bidasoan… Europak migrazio-politika bateratua beharrezkoa dela ulertu behar du; giza politika. Horrela ere salbatuko ditugu bizitzak”, esan du sailburuak.
Bestalde, Aitor Allende Euskadiko Gurutze Gorriaren koordinatzaileak adierazi duenez, “Gurutze Gorrian ahultasunen eta beharren arabera ematen dugu laguntza, edozein dela ere gure pertsonen legezko estatutua; gure beharren ebaluazioak giza eskubideetan oinarritzen dira”.
Hori dela eta, Allendek azaldu duenez, “pertsona zaurgarrienekin dugun konpromisoari jarraiki, pertsona migratzaileekin laguntza soziala eta humanitarioa eskaintzen dugu, eta baliabide espezifiko bat eskaintzen dugu, denbora laburrean, egun batzuetan, egon daitezkeenak, eta, hala, berrezartze fisiko eta komunikatiboa ezartzen dugu haien laguntza-sarearekin”.
Erakundeen arteko mahaia
Hilanderas I Inklusio, Gizarte Segurantza eta Migrazio Ministerioaren programa baten parte da eta, bere garaian, Eusko Jaurlaritzaren laguntza jaso zuen instalazioak hobetzeko lanei ekiteko.
2018ko udan izandako iriste-fluxuaren igoerak agerian utzi zuen beharrezkoa zela iragaitzazko migrazioaren arretan erantzun ordenatua, azkarra eta eraginkorra izatea. Hori dela eta, Eusko Jaurlaritzak Trantsizioko Pertsona Migratzaileei Larrialdiko Laguntza Emateko Erakunde arteko Koordinazio Mahaiaren prestakuntza bultzatu zuen. Mahaia urtero biltzen da urteko lehen hiruhilekoan, eta bere garaian onartutako Kontingentzia Plana berresten du.
Gaur Gordailuan egon dira Eusko Jaurlaritzako zenbait sail, Gobernuaren Ordezkaritza, Irungo eta Hondarribiko udalak eta kolektibo behartsuentzako arretan espezializatutako hirugarren sektoreko hainbat erakunde. Iaztik, Iparraldearen ordezkaritza ere parte hartzen du mahaian.
Era berean, joan den urtean, Hilanderas II erosi zuen Eusko Jaurlaritzak, finantzazio propioarekin, mugako hiriko erromesentzako aterpetxearen bajaren ordezko lehenengoaren lokal sendogarria, kontingentzia-planaren baliabide gisa. Kontingentzia-plan hori 2021eko martxoan aktibatu zen, baina ez da beharrezkoa izan 2022an aktibatzea.
2022an etorritakoen balantzea
Gurutze Gorriak, berriz, 2022ko jardueraren balantzea aurkeztu dio gaur Iragaitzazko Pertsona Migratzaileei Larrialdiko Laguntza Emateko Erakundeen arteko Koordinazio Mahaiari. Hala, esan bezala, 6253 pertsona artatu zituzten iaz; aurreko urtean baino %20 gutxiago. Horietatik %78 gizonak ziren eta %17 emakumeak eta %5 adingabeak.
Erregistroak erakusten duenez, urteko lehen hiruhilekoa izan zen fluxurik handiena, 850 bat lagun iritsi baitziren; urtean zehar, berriz, ia erdia. Hala ere, Irun erreferentzia-baliabide izaten jarraitzen du pertsona migratzaileentzat.
Irungo baliabidera joaten diren pertsonen batez besteko adina 24 urtekoa da gizon helduetan, eta 27 urtekoa emakume helduetan; adingabeetan, berriz, 4 urtekoa da mutiletan eta 5 urtekoa nesketan.
Jatorriari dagokionez, Ginea Conakry (% 37) eta Boli Kosta (% 25) dira nazionalitate ohikoenak, baliabidea erabiltzen duten pertsonen % 62. Gero, Sudan (% 9), Mali (% 8) eta Senegal (% 5).
Azkenik, gehien heltzen diren asteko egunak ostegunak eta ostiralak dira; igandeak eta astelehenak, berriz, gutxien heltzen direnak.
