- Enplegu berdina bermatzea eskatzen du, generoaren araberako segmentaziorik gabe, erantzunkidetasuna eta zainketen profesionalizazioa
Idoia Mendia Lehendakariorde eta Lan eta Enplegu sailburuak gaur ziurtatu duenez, tresna publiko guztiak iraultzeko unea da, emakumeen soldata-berdintasunaren aurkako mehatxu politiko eta sozialak geldiarazteko, eta, aldi berean, ezinbestekotzat jo du enplegu berdina bermatzea, generoaren araberako segmentaziorik gabe, erantzunkidetasuna eta zaintzaren profesionalizazioa.
Mendiak Soldata-Arrakalari buruzko Nazioarteko II. Kongresuaren inaugurazioan parte hartu du gaur Bilbon. Kongresu hori zuzentzen duen Sailak eta Iberoamerikako Estatuen Erakundeak (OEI) antolatu dute, eta Mariano Jabonero idazkari nagusiak ere parte hartu du. Bertan izan dira, gainera, Enplegu eta Gizarteratzeko sailburuorde Alfonso Gurpegui, mahaietako bat moderatu duena, eta Lan eta Gizarte Segurantzako sailburuorde Elena Perez Barredo, kongresuari amaiera eman diona, OIEren Giza Eskubide, Demokrazia eta Berdintasunerako Iberoamerikako Programaren zuzendari Irune Aguirrezábalekin batera.
Inaugurazioan, Lehendakariordeak gogorarazi du gaur Euskadin “enplegu-datu historikoak ospatu behar direla gobernuen politika publikoei esker, eta egonkortasun handiagoa lortu dela gizarte-eragileekin adostutako lan-erreformari esker”. Hala ere, alertak piztuta mantendu behar ditugula adierazi du, izan ere, “ezin da gertatu emakumeentzat atzerakada bat egotea adinekoak zaintzeaz arduratzen direlako zaintzari uko egin ezin dion gizarte batean”.
Hori dela eta, uste du “une egokia dela tresna publiko guztiak iraultzeko, emakumeak ez daitezen kondenatu diru-sarrera gutxiago izatera garai aktiboan eta diru-sarrera gutxiago izatera erretiroan, behar adina kotizatu ez dutelako”. Ildo horretan, oraindik emakume gehiegi kargatzen dituzten motxilak aipatu ditu, “familia-arreten arduradun bakarrak izateko betebehar morala sentitzen dutelako”. Egoera horrek, bere ustez, “enplegu berdina bermatzea eskatzen du, generoaren araberako segmentaziorik gabe, erantzunkidetasuna bermatzea eta zainketen profesionalizazioa bermatzea”.
Mendiak azpimarratu du “askatasuna bermatzea berdintasuna bermatzea dela”, eta emakumeek muga politikoak edo kulturalak dituztenean, ezin dutela askatasuna erabili, eta, beraz, ez dagoela berdintasunik eta ez dagoela erabateko demokraziarik. “Hori da egiten jarraitu nahi dugun bidea, eta horixe da Soldata-Arrakalari buruzko bigarren Kongresu hau bultzatzen duena”, nabarmendu duenez.
Lan berdinak eta aukera berdinak
Adierazi duen bezala, desberdintasuna da emakumeek eta gizonek enplegu berdinak eta soldata berdinak eskuratu ezin izatea, eta oraindik ere eragozpen gehiegi daude berdintasun hori erabatekoa izan dadin. “Mehatxu politikoak daude, oraindik gehiegi baitira arrakala eta desberdintasuna ukatzen dutenak, baina baita sozialak eta kulturalak ere, zaintza-eskaera handituko den gizarte batean, eta gehiegi dira emakumeek beren gain hartu behar duten funtzioa dela uste dutenak”. Horregatik, azpimarratu duenez, “gizonen eta emakumeen lanei eta ardurei buruz hitz egiteari utziko diogun espazioa sustatzea dagokigu, lan berdinei eta aukera berdinei buruz hitz egiteko”.
Bere hitzaldian, “berdintasunaren kausari buruzko begirada globala” izateko beharra defendatu du Mendiak, eta, asko aurreratu den arren, azken hamarkadetan lortutako lorpenetan atzerapausoak emateko arrisku oso ziurrak daudela gogorarazi du, ez batere erretorikoak. “Tribuna ugaritatik entzun besterik ez dago genero-indarkeriaren negazionismoa, pobreziara edo mendekotasun ekonomikora daramaten desberdintasun-datuei buruz ere badagoena, bereziki emakumeetan zentratzen direnak”. Hausnarketa horietatik sortu da Iberoamerikako Estatuen Erakundearen berariazko lankidetza kongresu honetan, erabateko berdintasuna lortzeko bidea sendotu nahi duena.
Lehendakariordeak azpimarratu du berdintasuna Eusko Jaurlaritza osoaren zeharkako erronka dela, eta gogorarazi du Lan eta Enplegu Saila lanean ari dela lan-arloko diskriminazio oro murrizteko sentsibilizazio-kanpainen eta programa espezifikoen bidez. Horri esker, aurreko krisietan ez bezala, emakume gehiago daude lanean eskubideekin. Pandemiaren okerrenean baino ia 39.000 emakume afiliatu gehiago daude, eta lanean ari diren pertsona berrien % 61 dira.
Gidatzen duen Sailaren ekimenen artean, Zainlab nabarmendu du, zaintzan dihardutenek beren egoera profesionala duin bihurtzea helburu duen asmo handiko programa. Proiektua legegintzaldiko lehen urtean hasi zen, eta 60 emakumek lortu dituzte ziurtagiri profesionalak.
Era berean, adierazi du legegintzaldi honetako helburuetako bat emakumeek lan duinerako duten eskubide osoa bermatzea dela, “emakumeei interesatzen zaielako, baina enpresei interesatzen zaiela berdintasunean inbertitzea, beren talentua, biztanleriaren erdiarena, gizonen aukera eta baldintza berberekin erakartzea”. Hala ere, nabarmendu du ez dela nahikoa gaur egun maskulinizatuta dauden sektoreetan emakumeen prestakuntza eta kontratazioa bultzatzea. “Horretaz bakarrik arduratzen bagara, gaur egun emakumeek modu ikaragarrian okupatzen dituzten sektoreei arreta emateari utziko genioke”, sektore horiek ezinbestekoak izan baitziren krisi pandemikoaren unerik txarrenetan, eta, beraz, “gizarte-zorra dago pertsona horiekin».
Amaitzeko, Lehendakariordeak nabarmendu du Kongresuak garrantzi handia duela genero-alborapenik gabeko lanerako estrategia bat osatzeko orduan, eta benetako protagonistei hitza emango zaiela, herritartasun osoaren aitorpenaz, bidezko birbanaketaz eta ordezkaritza paritarioaz hitz egiteaz gain. “Emakumeok ez dugu gu babestea nahi, baizik eta gure bizitzaren protagonista izatea askatasun osoz, erabateko demokraziaren eszenatokia baita. Eta horrela, Kongresu honetara deitzen gaituen erabateko berdintasunaren helburu hori eraikitzen jarraituko dugu”.
