Pedro Azpiazu Ekonomia eta Ogasuneko sailburuak gaur aurreratu duenez, EUSTATek hazkunde ekonomikoari eta enpleguari buruz emandako datuek erakusten dute “udaren bueltan agertoki baikorragoa izateko baldintzak badirela, eta euskal ekonomiak datozen urteetan aurre egin behar dien erronka garrantzitsuei erantzuteko bidea emango duen aurrekontu-proiektu bat egingo da”. Adierazpen horiek 2022ko Euskal Ekonomiaren Urteko Txostenaren aurkezpenean egin ditu, eta Iñaki Barredo Ekonomiako eta Europako Funtsetako sailburuordea eta Alberto Ansuategi Ekonomiako zuzendaria izan dira berarekin.
Era berean, euskal erakundeek inbertsio publikoaren alde egindako apustua nabarmendu du Azpiazuk, euskal ekonomiaren oinarriak finkatzeko tresna gisa, Europak SEM funtsen bidez egindako ahaleginaren osagarri gisa. Ildo horretatik, berriro esan du premiazkoa dela eskualdeetako erakundeak protagonista izatea, “Europako funtsak behin betiko lurreratu daitezen; bestela, zati handi bat galtzeko arriskua izan dezakegu, Espainiak gobernantza gaizki diseinatzeagatik”.
2022ko datuei dagokienez, txostenak jasotzen du joan den urtea oso zaila izan zela munduko ekonomiarentzat. Herritarren txertaketa masiboarekin lortutako aurrerapenak gorabehera, omikron aldaera azkar hedatu zen eta osasun-zerbitzuak tenkatu zituen. Horrez gain, Errusiak Ukraina inbaditu zuen, eta horrek berekin ekarri zuen herrialde erasotzaileari zigor ekonomikoak ezartzea, produkzio-kateak haustea, lehengaiak garestitzea, krisi energetikoa eta inflazioa handia.
Baldintzatzaile horiek guztiak gorabehera, euskal ekonomiak herrialde garatuen antzeko bilakaera izan zuen, baina dinamismo handiagoarekin. Zehatzago esanda, urteko batez besteko hazkundea % 4,4koa izan zen, munduko ekonomia baino puntu bat handiagoa eta ELGAko batez bestekoa baino 1,7 puntu handiagoa. “Hazkunde horri esker, pandemia hasi aurreko BPGd errealaren maila ia berreskuratu du EAEko ekonomiak —adierazi du Barredok—, eta, beraz, susperraldia soilik bi urtean gertatu da”.
Enpleguaren bilakaera ere positiboa izan zen 2022an, urteko batez besteko % 3,1eko hazkundearekin. Ondorioz, lanaldi osoko 30.000 lanpostu garbi inguru sortu dira, guztira milioi bat enplegu inguru lortzeko. Kasu honetan, azken bi urteetako susperraldia BPGd-ak ere izandakoa baino biziagoa izan da, eta 2022an lortutako mailak nabarmen gainditzen du hiru urte lehenago zegoen maila.
Euskal ekonomiaren hazkundea, ohikoa dugun moduan, barne-eskariaren dinamismoan oinarritu zen, BPGd-aren hazkundeari 2,7 puntuko ekarpena egin baitzion. Hala ere, urte horretan aipatu beharreko ezaugarria kanpoko saldoak egin zuen ekarpen nabarmena da, 1,5 puntutik gorakoa izan baitzen.
Inflazioak analisi espezifiko bat merezi du, 2022ko zenbait hilabetetan KPIaren urte arteko aldakuntza % 10etik gorakoa izan baitzen, bai ELGA osoan, bai herrialde adierazgarrienetako batzuetan. Txertaketa masiboak populazioa babesten zuen heinean ekonomiak irekitzeak ondasun eta zerbitzuen soberako eskaria sortu zuen, eta horrek eskaintzaren ahalmena gainditu zuen; horregatik, prezioak igo egin ziren.
Zehazki, 2020. urtearen amaieran, Alemaniako eta Frantziako kontsumo-prezioek tasa negatiboak izan zituzten, baina urtebete geroago, 2021eko abenduan, Alemanian KPIak % 4,9ko tasa ezarri zuen, eta ELGA osoan % 6,5ekoa.
Ukrainaren inbasioak prozesu hori areagotu zuen, eta balio handienak Alemanian (% 8,8) 2022ko urrian eta azaroan, Estatu Batuetan (% 9,1) urte horretako ekainean, eta ELGAn (% 10,7), urrian, jaso ziren. Azpiazu sailburuaren iritzian, “eskaria geldiarazteko hartutako interes-tasen igoerek eta, horrekin batera, inflazioak arrakasta neurrizkoa izan dute”.
