Maria Chivite Navascuesek Nafarroako Lehendakari kargua hartu du gaur eguerdian, Nafarroako Parlamentuan egindako ekitaldian. Chivitek hazkunde ekonomikoan eta kohesio sozialean oinarritutako elkarbizitza-eredu anitza defendatu du Nafarroarentzat.
Unai Hualde Nafarroako Parlamentuko presidenteak deitu du ekitaldia, Nafarroako Gobernuari eta haren Lehendakariari buruzko abenduaren 3ko 14/2004 Foru Legearen 25. artikuluan xedatutakoaren arabera, eta Nadia Calviño lehen presidenteorde eta Ekonomia Gaietarako eta Eraldaketa Digitalerako ministroa izan da bertan, Espainiako Gobernuaren ordezkari gisa.
Kargu-hartze ekitaldia 11: 30ean hasi da, Nafarroako ereserkiaren interpretazioarekin, Tronpeta eta Tinbal bandaren eskutik. Jarraian, Yolanda Ibañez Parlamentuko Mahaiko lehen idazkariak eta Mikel Zabaleta bigarren idazkariak Nafarroako Foru Komunitateko Lehendakaria izendatzeko Errege Dekretua irakurri dute. Ondoren, Nafarroako Lehendakariak bere kargua hitzeman dio Unai Hualde Parlamentuko presidenteari, formula honen arabera: » Hitz ematen dut Nafarroako Foru Erregimena errespetatu, mantendu eta hobetuko dudala, Konstituzioari eta Legeei men egingo diedala eta Nafarroako Gobernuko Lehendakari karguaren betebeharrak zintzo beteko ditudala «.
Hitzeman ondoren, Unai Hualde Nafarroako Parlamentuko presidenteak, María Chivite Navascués Foru Komunitateko Lehendakariak eta, azkenik, Nadia Calviño Gobernuko lehen presidenteorde eta Ekonomia Gaietarako eta Eraldaketa Digitalerako ministroak hitz egin dute.
Chivite Lehendakariaren hitzaldia
Bere hitzaldian, Chivite Lehendakariak berretsi egin du orain dela lau urte herritarrei emandako hitza, Gobernua eraikitzeko eta zuzentzeko elkarrizketa bultzatzeko konpromisoa hartu zuenean. «Gobernu egonkorra izango gara berriro. Konfiantza, lasaitasuna eta ziurtasuna sortzen dituena. Nafarroako gizartearen gobernu aliatua. Izan ere, lur hau espazio kolektibo eta komun gisa ulertzen dut, eta hori garatzen guztiok lagundu behar dugu «, nabarmendu du Chivitek.
Chivitek bere gobernuak Nafarroarentzat nahi duen gizarte eredua ere defendatu du, «hazkunde ekonomikoa eta gizarte kohesioa batzen dituen eredua. Elkarbizitza-eredu bat, Parlamentuaren osaeran bertan islatzen den aniztasunetik abiatuta «. Ildo horretan, Maria Chivitek adierazi du «aurrerapenaren, eskubide publikoen, berdintasunaren eta bizikidetzaren» Nafarroako Lehendakaria izatea gustatuko litzaiokeela. «Politika inklusiboak egingo ditugu», gaineratu du Chivitek, «inoiz ez baztertzaileak, ezta inoren aurkakoak ere. Izan ere, gizartea ez dut polarizaziotik eta ezberdintasunarekiko gorrototik ulertzen, baizik eta bake-, askatasun-, bizikidetza- eta errespetu-esparruak sortuz «.
Helburu horiek lortzeko zerbitzu publikoek duten garrantzia ere azpimarratu du Lehendakariak. «Arlo publikoa ulertzen dut — esan du Chivitek — lidergo sozialerako espazio gisa, garapenerako palanka gisa eta eredu eragile gisa sare sozial eta produktibo osoarentzat». Horregatik, «babestu ez ezik, zerbitzu publikoak blindatu ere egingo ditugu. Baliabideekin eta modernizazioarekin osasuna eta hezkuntza hobetzearen aldeko apustua eginez, eta aukera-berdintasunari eta gizarte- eta lurralde-kohesioari lagunduz «.
Instituzio eta erakundeen papera ere aipatu du Chivitek bere hitzaldian, «beti beste edozein interes legitimoren gainetik egon beharko dutelako. Horiek babesteko eta zaintzeko, egunero indartuz, sinesgarritasun- eta eraginkortasun-guneak izan daitezen eta herritarrek erabilgarritzat har ditzaten «.
Amaitzeko, Gobernuko Lehendakariak eskerrak eman nahi izan dizkie nafarrei konfiantza emateagatik: «zure zerbitzura nago eta egongo naiz. Eta zuen lehendakaria izango duzue nigan. Herritar guztien Lehendakaria naizelako eta izango naizelako. Apaltasunez eta espiritu autokritikoz, autoexijentziaz eta inertzietan erori gabe, Nafarroaren zerbitzura egongo naiz harrotasunez eta esker onez «.
Parlamentuko presidentearen eta Calviño presidenteordearen hitzak
Unai Hualde Parlamentuko presidenteak, bere aldetik, lortutako gobernu akordioaren garrantzia azpimarratu du. Akordio hori «elkarrizketari eta negoziatzeko gaitasunari esker» lortu da, baina, era berean, Parlamentuan gehiengo osorik ez dagoenez, «Foru Parlamentua izango da berriro edozein ekimen onartzeko beharrezkoak diren eztabaida eta akordioen protagonista».
Egoera horrekin, Hualdek azpimarratu du akordio horiek sakondu egin beharko dutela «bide aurrerakoi eta plural batean, aurrerapen sozialen bidean, herritarren eskubideak finkatzearen bidean, geldialdian, frentismoan, polarizazioan, atzerakadan edo populismoan oinarritutako ereduen aurrean». Horretarako, Hualderen esanetan, lortutako akordioa «abiapuntu egokia da adostutako neurriak garatzeko eta oraindik dauden desadostasunak lantzeko».
Interes bereziko puntu gisa, Unai Hualdek Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeko Lege Organikoa garatu eta eguneratzeko proiektua azpimarratu nahi izan du, legegintzaldi berriko lehen bilkura-aldian landuko dena, «aldarrikatu eta 40 urtera». Eztabaida hori beharrezkoa izango da, Hualderen ustez, «gure oinarrizko erakunde-araua errealitate sozialera eta XXI. mendeko nafar herritarren sentimendura egokitzeko».
Amaitzeko, Parlamentuko presidenteak nabarmendu du Maria Chivite dela berriro Lehendakari hautatu duten lehen emakumea. «Gertaera horiek albiste ez diren eguna iristea gustatuko litzaidake – esan du Hualdek –, gure gizartean benetako berdintasunetik gertuago gauden seinale izango litzatekeelako. Edonola ere, har dezagun itzulerarik gabeko bide hori ikusarazten duen mezutzat «.
Gobernu berriak «ez du hasiera batean izango hura babesten duten indar politikoen artean aldez aurretik adostutako neurriak aurrera ateratzeko behar den gehiengo osoa», eta, horregatik, Nafarroako Parlamentuak «Nafarroako herritarrak ordezkatzen dituen organoak funtsezko protagonismoa izango du».
Bestalde, Ekonomia Gaietarako eta Eraldaketa Digitalerako lehen presidenteorde eta ministro Nadia Calviñok ideia hori bera azpimarratuz hasi du bere hitzaldia, eta gaineratu du Maria Chivite berriro Lehendakari hautatua izan den lehen emakumea izatea oso albiste ona dela. «Lehenik eta behin, une honetan funtsezkoa delako egonkortasuna eta kudeaketaren jarraipena», esan du Calviñok, baina, era berean, «Maria Chivitek une konplexu honi aurre egiteko beharrezko ezaugarriak» dituelako, Ukrainako gerrak ekonomian duen eragina edo klima-aldaketaren aurkako borroka bezalako erronkekin.
Calviño presidenteordeak azpimarratu duenez, «lankidetza bikaina izan dugu azken lau urteotan, eta ez dut zalantzarik legegintzaldi berri honetan jarraituko duela». Hori guztia, gaineratu du Nadia Calviñok, «elkarrizketaren, akordioaren eta leialtasun instituzionalaren esparruan», funtsezko elementua baita egonkortasunerako eta bizikidetzarako.
Ekitaldiaren beste alderdi batzuk
Ekitaldiaren irekian Foru Gobernuko Tronpeta eta Tinbal Bandak Nafarroako Ereserkia eta Ivan Boumansen «Trombuco» fanfarria jo ditu. Iruñeko Orfeoiak, berriz, Raimundo Lanasen «Navarra mía» eta Mikel Laboaren «Txoria txori ·» abestu ditu. Ekitaldia Duguna Dantza Taldeak burututako «Agurra» batekin amaitu da.
Iñigo Urkullu, Adrián Barbón eta Emiliano García-Page Euskadiko, Asturiasko eta Gaztela-Mantxako gobernuetako presidenteak eta Jean-Jacques Lasserre Pirinio Atlantikoetako Departamenduko Kontseiluko presidentea bertaratu dira. Halaber, gonbidatuta zeuden Merindadeko hiri nagusietako eta 10.000 biztanletik gorako herrietako alkateak, bai eta Lehendakari hautetsiaren senideak eta lagunak ere. Gainera, Foru Komunitateko lehen agintariak eta Nafarroako gizarteko estamentu zibikoen, sozialen, ekonomikoen, hezkuntzakoen eta kulturalen ordezkariak ere bertaratu dira.
Zehazki, ekitaldian izan diren gonbidatu ofizialen zerrendan jarduneko Gobernuko kideak, Espainako Gobernuaren Ordezkaritza, Mahaiko eta Bozeramaileen Batzordeko kideak, Ganberako parlamentariak, Nafarroako diputatuak eta senatariak, Foru Komunitateko eurodiputatu bat, Nafarroako Kontseiluko presidentea, Arartekoa, Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiko, Komandantzia Militarreko eta Segurtasun Indar eta Kidegoetako ordezkariak, bai eta hiri-, politika-, enpresa-, sindikatu-, unibertsitate- eta lankidetza-erakundeetako kideak ere.
