- Euskadi da autonomia erkidego bakarra baliabide hori osorik babesteko estrategia berriztaezina duena, eta, gainera, Europan ezaugarri horiek dituen estrategia bakarrenetakoa da
- Bi egunez, 300 pertsona aditu baino gehiago eztabaidatu dira bitarteko hori modu jasangarrian kudeatzeko gakoen inguruan, ikuspegi guztietatik: legegintza, klima aldaketara egokitzea, lurraldearen antolamendua edo lurzoruaren balioaren sentsibilizazioa eta zabalkundea
Euskadi lurralderik aurreratuenetako bat da lurzoruaren babes integralari dagokionez. Hori agerian utzi du SOILUZIOAK 2023 – Euskadiko Lurzorua Babesteko Biltzarrak. Bertan azpimarratu da 2022ko ekainean onetsi zen Euskadiko Lurzorua Babesteko 2030 Estrategia. Neurri aitzindari horren ondorioz, Euskadi da autonomia erkidego bakarra baliabide berriztaezin horren babes integralerako estrategia duena.
Alexander Boto IHOBEko zuzendari nagusia da (Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa) eta gaur itxi du lurzorua babesteko urteko ekitaldia. Adierazi duenez, «SOILUZIOAK biltzarrak bidea hasi du lurzoruaren babesa osorik kudeatzean aurrera egiteko eta 2050erako mundu mailan ezarritako helburua lortzeko beharrezko aliantzak ezartzeko, hala nola lurzoruaren zero degradazio garbia».
Soiluzioak 2023 – Lurzorua Babesteko Nazioarteko Biltzarra Bilbon egin da urriaren 10ean eta 11n, Bertan, 300 pertsona aditu baino gehiago bildu eta nazioarteko organoen arduradunek ere esku hartu dute, hala nola FAOk, Europako Batzordeak edo Ingurumenerako Europako Agentziak.
Botok bere esku hartzean Eusko Jaurlaritzak lurzoruaren babesaren alde hartu duen konpromisoa azpimarratu du, “ingurumenaren arloan gehien alde batera uzten den gaia izan arren, Euskadin, dagoenekoestrategia espezifikoa du, Europako eskualde nagusien artean ingurumen plangintza aitzindaria egiteko neurria, lurzorua babesteko politiken zeharkakotasuna bermatzeko ezinbestekoa den gobernantza eraginkorraren alde egiten duena «.
Bi egun horietan izandako eztabaiden ondorioz, adituen aurkezpenei, solasaldi inspiratzaileei eta mahai inguruei esker lurzoruaren babesak planteatzen dituen erronkei aurre egin ahal izan zaie, bai eta hainbat ondorio atera ere:
- Europan lurzoruen % 60k degradazio prozesuak jasaten ditu, eta degradazio horri frenoa jartzeak honako ekintza hauek eskatzen ditu, besteak beste: datuetan oinarritutako politikak garatzea zaintza sistemekin, lurzoruei buruzko legeria bateratuan aurrera egitea eta gobernantza sistemak hobetuko dituzten eskala eragile anitzetan lan egitea.
- Lurzorua babesteko Europako estrategiak eta lurzoruaren zaintzari eta erresilientziari buruzko hurrengo zuzentarauak ingurune horretan jarduteko irizpideak harmonizatzeko eta zirkulartasuna integratzeko balio behar dute, ez bakarrik hutsik dauden lursailena, baita induskatutako materialena ere.
- Beharrezkoa da lurzoruaren ezagutzan sakontzen jarraitzea, erabakiak hartzeko eta aurrera egiteko. Lurzoruaren osasuna neurtzea ez da erraza. Euskadiko lurzoruaren etorkizuna lurzoruaren kalitatearen behatokia sortzea izango da.
- Ildo horretan, Europak gutxieneko oinarriak zehaztu behar ditu, Europa mailan alderatu ahal izateko.
- Lurra funtsezkoa da baserritik mahairako estrategian, baita Nekazaritza Politika Bateratuan ere. Euskadin, lurraldearen % 60 inguru lehen sektoreak kudeatzen du, eta horrek esan nahi du gure lurraren osasuna, neurri handi batean, garatzen diren praktiken mende dagoela.
- Lurralde Antolamenduaren eremuan lehenetsiko den lurralde ereduak okupazio berriak saihestuko ditu, hutsik dauden lurzoruak berrerabiltzea sustatuko du, nekazaritza lurzorua zainduko du eta azpiegitura berdeak bultzatuko ditu.
- Lurzorua, karbono hustubide nagusietako bat izateaz eta klima aldaketa arintzen laguntzeaz gain, ezinbesteko aliatua da klima aldaketaren ondorioetara egokitzeko.
- Lurzoruaren osasuna bermatzeko, beharrezkoa da lurzoruaren balioa bizi euskarri gisa herritarrei ezagutaraztea eta sentsibilizatzea. Gure bizitzan, ekosistemen bizitzan, eskaintzen dizkiguten zerbitzu eta funtzio guztiekin.
Lurzorua babestea gizartearen erronken aurrean
SOILUZIOAK 2023ren bigarren egunean lurzoruaren babesak gizartearen erronken aurrean duen harremanean jarri da arreta. Saioetan hainbat hitzaldi izan dira, profesional hauen eskutik: Ana María Alonso Zarza Espainiako Geologia eta Meatzaritza Institutuko zuzendaria, Margot de Cleen (Herbehereetako Azpiegitura eta Uraren Kudeaketa Ministerioa), Dario Piselli (Europako Ingurumen Agentzia), María José Sanz (Basque Centre for Climate Change – BC3) eta Carlos Garbisu, NEIKER zentroko zientzia zuzendaria. Gainera, Dalila Argueta Hondurasko Giza Eskubideen eta Lurraldearen defendatzailearen hitzaldiarekin itxi da jardunaldia.
Aurreko ekitaldiak: Common Forumeko urteko bilera eta Posidonen amaierako hitzaldia
Atariko gisa, Lurzorua Babesteko Biltzarrak (SOILUZIOAK) eremu horretan aurreratuta dauden Europako beste eskualde batzuetako esperientziak izan ditu: aurreko egunean, urriaren 9an, Common Forum on Contaminated Land sare europarraren urteko bilera egingo da. Hori, lurzoru kutsatuetan eta lurzorua babesteko estrategia berrietan espezializatuta dago, eta Europar Batasuneko herrialdeetako arduradun teknikoek osatzen dute. Bertan, Europako gobernuetako eta ingurumen agentzietako berrogeita hamar bat ordezkari izan ziren.
Gainera, Posidon proiektua lurzoruak deskontaminatzeko irtenbide berritzaileak bilatzera bideratuta dago, eta Europako Batzordearen finantziazioa du. Bost urteko jardueraren ondoren, azken konferentzia egin du, Europako lurzoruak birgaitzeko I+G+b kontratazio publiko prekomertzialaren etorkizunari buruz eztabaidatu duen saio batean.
