900 840 111 zenbakira egindako deiek agerian uzten dute emakumeenganako sexu-indarkeriaren goranzko joera, azken sei urteetan %60 igo baita

Nerea Melgosa Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak parte hartu du gaur bere sailak azaroaren 25aren inguruan (Emakumearen aurkako Indarkeria Ezabatzeko Nazioarteko Eguna) antolatutako lan-jardunaldian. Bilera Agintzari 900 840 111 telefono-zerbitzua kudeatzen duen erakundearen Bilboko egoitzan izan da, eta bertan izan dira saileko langileak (Gizarte Zerbitzuen Zuzendaritza, Emakunde eta Bizkaiko Espetxea), baita Ertzaintza ere. Agintzarik, bere aldetik, zerbitzuaren jardueraren balantzea egin du.

Nerea Melgosarekin batera, Lide Amibilibia Gizarte Politiketako sailburuordea, Marian Olabarrieta zuzendaria eta Ana Aldekoa taldeko teknikaria, Miren Elgarresta Emakundeko zuzendaria eta Sorne Etxebarria teknikaria, Vicenta Alonso Bizkaiko espetxeko zuzendaria, Oiane Zarate psikologoa eta 900 840 111 zerbitzuko koordinatzailea eta Mª Ángeles Martín Ertzaintzako Pertsonen Aurkako Delituen Taldeko arduraduna izan dira.

“Indarkeria matxistaren biktimek ez dute aukeratu biktima izatea. Ez du balio horri buruzko interpretaziorik. Indarkeria matxista gizonen eta emakumeen arteko desberdintasunaren eta giza eskubideen urraketaren adierazle larriena da, eta gobernuak eta gizarte aurreratuak ezin du hori onartu”, azaldu du sailburuak.

Nerea Melgosak gogorarazi duenez, “5.500 emakumek baino gehiagok babesa behar dute Euskadin”, eta, 2003tik, Espainiako Estatuan 1.300 emakume hil dira indarkeria matxistaren ondorioz, “horietatik 50 baino gehiago Euskadin”. Horregatik interpelatu du: “Begiratu al dezake inork beste alde batera? Inork uka al dezake oraindik indarkeria matxistaren existentzia?”.

900 840 111 zenbakiaren datuak

Esku-hartzeko txandan, Oiane Zarate biktimei laguntzeko 900 840 111 telefono-zerbitzuaren arduradunak zerbitzuaren azken sei urteetako datuak eman ditu, eta nabarmendu du sexu-indarkeriagatiko arreten kopurua nabarmen handitu dela, batez ere azken bi urteetan. Horri dagokionez, esan duenez, azken sei urteetan %60 egin du gora, 2018an 310 dei izatetik 2023an 497 dei izatera igaro baita.

• Alderaketa, urteka, urtarrilaren 1etik urriaren 31ra.

Sailburuak eta Oiane Zaratek esan duten bezala, eraso gehienak konfiantzaren eta gertutasunaren esparruan gertatzen dira, hala nola bikotea, familia, lagunak edo lan-ingurunean. Zaratek, gainera, azaldu du biktimek beldurrez hitz egiten dutela deietan, bai salatzeko eta prozesu judizialetik pasatzeko, bai erasoa hurbileko eta barruko inguruneetan publiko egiteko.

900 840 111 telefonora egindako deiak erabat isilpekoak eta anonimoak dira, baina zerbitzuak ezinbestekotzat jotzen du biktima guztiei helaraztea beren langileek entzuteko eta laguntzeko daudela. Helburu horrekin, Oiane Zaratek bost bideo aurkeztu ditu, indarkeria mota desberdinak islatzen dituzten benetako testigantzak jasotzen dituztenak (aktoreek irudikatuak): sexu-harremanak izateko bikotekidearena, berak nahi ez badu ere; onartu gabeko eta sare sozialetan argitaratutako grabazio intimoena; familia-inguruneko abusuena, lagunena eta lan-eremuko nagusi baten jazarpenarena.

Gida berria

Horrekin batera, Gizarte Zerbitzuen Zuzendaritzak Indarkeria matxistaren biktimentzako Baliabide eta Zerbitzuen Gida berritua aurkeztu du. Bertan, indarkeria eta kalte fisiko, psikiko eta sexuala zer den identifikatzen laguntzen zaie emakumeei, baita haien eskubideak zein diren ere, biktima gisa identifikatu eta erasoren bat izanez gero nora jo behar duten identifikatu ondoren.

Hain zuzen ere, M. Antonia Martinek ere hartu du parte jardunaldian. Polizia hori Ertzaintzako Bilboko Pertsonen aurkako Delituen Taldearen arduraduna da, eta agenteen prestakuntzaz eta biktimei eskaintzen zaien babesaz hitz egin du.

Azkenik, Emakundek Emakumearen Institutuaren hainbat ekimen azaldu ditu eta Gizonduz izeneko maskulinotasunei buruzko programa azaldu du. Ildo horretatik, Bizkaiko Espetxeko zuzendaria den Vicenta Alonsok adierazi du espetxeko hamar bat presok parte hartzen dutela maskulinotasunei buruzko tailer batean. Ekimen interesgarria da, indarkeria matxistagatik kondenatutako preso asko dituen zentro batean.

Parte-hartzaile guztiak bat etorri dira biktimentzako gizarte-babesaren garrantzia azpimarratzean; laguntza eta elkartasun laburtua Nerea Melgosa sailburuaren hitzaldiaren amaieran: “Beldurra galtzen lagundu behar diegu, eta 900 840 111 tresna eraginkorra da emakume biktimak ahalduntzeko. Gizarte gisa inplikatu behar dugu, bermeekin egin dezaten. Orduan, erasotzaileei esan ahal izango diete: Nire beldurra zure boterea zen. Orain ez naiz beldur, zuk ez duzu botererik”.