- Gobernu Kontseiluak argi berdea eman dio Euskadiko Gardentasunaren Legearen proiektuari, eta Eusko Legebiltzarrera bidaliko da, izapidetu dezan
- Arauak gardentasuna bermatzea, herritarrek gai publikoetan parte hartzea eta kontu ematea erraztea du helburu
Gobernantza Publiko eta Autogobernuko sailburu Olatz Garamendi Gobernu Kontseiluaren osteko prentsaurrekoan izan da gaur, Euskadiko Gardentasunaren Legearen proiektua aurkezteko. Garamendik nabarmendu duenez, lege honek «herritarrekiko konpromisorako beste tresna bat izan nahi du, politika publikoen eraginkortasuna eta efizientzia hobetzeko helburuarekin, baita herritarrak politika publiko horiekin gehiago identifikatzeko tresna ere».
Gaur Gobernu Kontseiluak onartu ondoren, testua Eusko Legebiltzarrera bidaliko da, izapidetzeko. Testuak hiru mugarri nagusi ditu: administrazioaren gardentasuna bermatzea herritarren aurrean, administrazioak gai publikoetan parte har dezan bultzatzea eta gobernu-programa bakoitza betetzeko garatutako ekintzen eta ekimenen kontuak denbora errealean ematea erraztea. «Horrek guztiak eragin zuzena du gizartearen garapenean, Euskadiren hazkunde ekonomikoan eta, azken batean, herritarren ongizatean», azpimarratu du Garamendik.
Arau honi publizitate aktiboko betebehar gehiago erantsi zaizkio, gaur egun daudenak baino. Horrela, administrazio publikoek hartu dituzten erabakien berri eman beharko dute, baita erabaki horiek nola hartzen dituzten, zerbitzuak nola antolatzen diren eta beren jarduketen arduradunak nortzuk diren edo funts publikoak erabiltzearekin zerikusia duen guztia ere.
Gainera, arau horrek Gardentasunaren Euskal Agintaritza – Gardena sortzea aurreikusten du. Berme-organo horretan, herritarrek erreklamazioa jarri ahal izango dute, informazio-eskubidea ukatzen zaienean edo herritarrek nahi dutena ez denean. Bere funtzioak bi alderditan laburbiltzen dira. Alde batetik, erakundeak zainduko du Administrazio Publikoak publizitate aktiboaren eta sarbide eskubidearen arloko betebeharrak betetzen dituela. Horrela, neurri zuzentzaileak dituzten konponbideak emateko eta zehapen prozedurak edo diziplina jarduerak hasteko gaitasuna izango du. Bestalde, Gardenak informazioaren kanpoko kanalaren eta informatzaileen babesaren komunikazioak izapidetuko ditu ustelkeriaren aurkako borrokaren esparruan. Horretarako, organoak independentzia osoz jardungo du Euskadiko erakunde maila guztiekiko, baita sektore pribatuarekiko ere.
Gardenaren bidez, informatzaileak eta ustelkeriaren aurkako borroka babesteko Europako sistema ezartzen da. Erakunde horrek funtzionarioak eta nortasun juridiko propioa izango ditu, eta bere eginkizunak betetzean erabateko independentzia izango du. Parlamentuaren kontrolpean egongo da.
Gardentasunaren arloko arau-hausteengatiko zehapen-araubidea ere ezartzen du lege-proiektuak. Esparru horretan, legegintzaldi bakoitzeko Gobernu Programa argitaratzeko betebeharra nabarmentzen da, eta urteko adierazle batzuk egitea kontuak emateko, hala nola artatutako zerbitzu publikoen kostua, enplegu publikoa osatzen duten giza baliabideak edo etorkizuneko konpromiso nagusiak, besteak beste.
Herritarren eta interes taldeen parte hartzea
Arau honek jasotzen duen beste puntu bat interes taldeen erregistroa sortzea, lobby ere esaten zaiena, eta herritarren parte-hartzearen eta lankidetzaren erregistroa, identifikazio publikoa errazteko eta horiek Euskadiko sektore publikoaren aurrean egiten duten jardueraren gardentasuna eta kontrola bermatzeko.
