Euskal Autonomia Erkidegoan mugikortasun jasangarria biziberritzeko eta trenbide-ondarea zaintzeko baterako ahaleginean, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak, Euskal Trenbidea Sarearen bitartez, asmo handiko birgaitze-proiektu bat iragarri dute, Urolako Bide Berdea osatuko duena, Zumarraga Zumaiarekin lotuz 4,15 Km-ko luzera izango duen tarte berri baten bidez (Iraeta-Narrondo). Gipuzkoan dagoen bidegorri-sareari beste lau kilometro gehituko zaizkio, Urolako trenbide zaharraren Zestoa eta Zumaia arteko zatia Bide Berde bihurtuko dutenak. Horretarako, proiektuak 5,75 milioi euroko inbertsioa du guztira, eta 30 eta 32 hilabete arteko epea obra egiteko.
Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraioetako sailburuak eta Turismo, Merkataritza eta Kontsumoko sailburuak, Iñaki Arriolak eta Javier Hurtadok, hurrenez hurren, eta Jasangarritasun diputatu José Ignacio Asensiok batera aurkeztu dute gaur goizean proiektu hau, mugikortasun jasangarri eta aktiboa bultzatzeko elementu gisa.
4,15 Kilometro berri horiekin, Urolako Bide Berdea 36 kilometrora iritsiko da, Gipuzkoako bidegorrien sarea aberastuko du eta herritarrei aukera emango die Urolako harana modu jasangarrian eta ingurunea errespetatuz esploratzeko.
Honi dagokionez, Jasangarritasun diputatu José Ignacio Asensiok adierazi duenez, «jasangarritasunarekin eta garapen integralarekin dugun etengabeko konpromisoan gure lurraldea, bide berdeak, aukera paregabea dira ingurumena errespetatzen duen desplazamendu eredu bat sustatzeko. Horrelako ekintzak funtsezkoak dira Urola eskualdeko gizarte- eta ingurumen-eraldaketan. Bidegorri hau egitea mugarri garrantzitsua da gure eskualdean mugikortasun jasangarriago eta aktiboago baten etengabeko bilaketan eta klima-aldaketaren aurkako borrokan». Era berean, foru-arduradunak gaineratu duenez, «proiektu hau hain irrikatua dago eskualdeko bizilagunen artean, herritarren eskaerari erantzuten dio eta oinezkoen eta bizikleten mugikortasuna sustatzeko dugun ikuspegia betetzen du. Era berean, garrantzitsua da gure ingurumen-aberastasuna zaintzea, bai eta aberastasun hori hedatzen den udalerriek ekonomia suspertzeko duten gaitasuna ere».
Egokitu nahi den bidegorri-tarte horretan (Iraeta-Narrondo), zaila da egoera larrian dauden bi tunel sartzea: Iraetako eta Arroako tunelak. Tunel horiek 73 metro eta 522 metro dituzte, hurrenez hurren, eta egonkortu eta birgaitu egingo dira, Bide Berdearen parte izan daitezen. Horrela, Iraeta auzoa eta Arroa lotuko dira, eta Narrondo auzoraino zabalduko dira.
Eusko Jaurlaritzako Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Sailak, Euskal Trenbide Sarearen bidez, tunelak egonkortzeko lanen diseinua, lizitazioa eta exekuzioa gidatuko ditu, eta 3.482.787,27 euroko zenbatekoa hartuko du bere gain proiektuaren fase honetarako. Bestalde, Gipuzkoako Foru Aldundia, Jasangarritasun Departamentuaren bitartez, bidegorriaren obren diseinuaz, lizitazioaz eta egikaritzaz arduratuko da, 2.269.074,4 euroko aurrekontuarekin, Narrondo Arronako geltoki zaharrarekin lotuz.
Arriola sailburuak Eusko Jaurlaritzaren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren arteko lankidetzari balioa eman dio, «gainera, Eusko Jaurlaritzaren trenbide-ondare garrantzitsua kontserbatzen laguntzen duen proiektu batean, ondare hori berreskuratuz eta herritarren gozamenerako zerbitzuan jarriz». «Guretzat – gaineratu du – oso garrantzitsua da erabiltzen ez diren trenbide-ibilbide zaharrek berriz ere bizia kobratzea, eta are gehiago mugikortasun jasangarriaren ikuspegitik egiten badute».
Proiektu bateratuak erakusten du bi erakundeek mugikortasun jasangarriarekin duten konpromisoa, erabiltzen ez diren trenbide-trazadura zaharrak biziberrituz, oinezkoen eta bizikleten mugikortasunerako egokiak diren korridore berde bihurtzeko. Obrak 2023., 2024. eta 2025. urteen artean egitea espero da.
Turismo Jasangarritasuneko Lurralde Plana
Proiektu hori Turismo Jasangarritasuneko bigarren Lurralde Planaren parte da Euskadirentzat. Plan hori Next Generation funtsek babesten dute, eta Eusko Jaurlaritzako Turismo, Merkataritza eta Kontsumo Sailaren eta Espainiako Gobernuko Industria eta Turismo Ministerioaren arteko lankidetzaren emaitza da. Plan hau osatzen duten 12 proiektuen artean,
Gipuzkoak, Gipuzkoako Foru Aldundiak bultzatuta, 2,56 milioi euroko aurrekontua izan du. Hiru deialdietan, Euskal Autonomia Erkidegoak 80 milioi euro jaso ditu guztira Next Generation funtsetatik, Jasangarritasun Turistikoko Planen eta Plan Turistiko Nazionalen programarako. Funts horiek 34 proiektutan banatu dira, eta horietako gehienak gauzatze-prozesuan daude. Plan horien barruan, Gipuzkoako Foru Aldundiaren Bide Berdeen proiektuak hura osatzen duten ekintzen aniztasuna eta sendotasuna adierazten ditu adibide gisa. Proiektu horretan, bide berdeek garapen turistiko jasangarrirako eskaintzen dituzten aukerak identifikatu dira, lurraldearen gizarte-kohesioari lagunduz.
Horri dagokionez, Javier Hurtado Turismo, Merkataritza eta Kontsumoko sailburuak azaldu duenez, «proiektu honen helburua da trenbideak biziberritzea eta bi eremutan beste erabilera bat ematea. Lehenik eta behin, inguruko biztanleen bizitza aktiboa eta osasungarria sustatzea, ingurumena eta natura errespetatzearekin lotutako erakargarri turistiko gisa. Bigarrenik, bide berdeak ere gure ondarearen sinbolo dira, eta industria-turismoko baliabide bihurtzen dira, Eusko Jaurlaritzaren apustuetako bat askotan erabiltzen ez diren azpiegiturak biziberritzeko eta gure memoria eta historia balioesteko».
