Euskal Autonomia Erkidegoko Laneko Ikuskaritzak aurtengo otsailean eta martxoan abian jarritako kontratazioko iruzurraren aurkako talka-planari esker, 2.334 kontratu mugagabe bihurtu dira, horietako 1.613 aldi baterakoak eta 721 aldizkako finkoak. Denboraleen kasuan, iruzurraren aurka borrokatzeko tresnaren arabera egoera irregularrean egon daitezkeenen % 36,7 aldatu da. Aldizkako langile finkoen kasuan, ehunekoa % 44,48ra igotzen da.
2018. urteaz geroztik, Euskal Autonomia Erkidegoko Laneko Ikuskaritzak aldian-aldian hainbat kanpaina egiten ditu aldi baterako kontratazioko iruzurraren aurka borrokatzeko. Zehazki, otsaila eta martxoa bitartean, bi karta-sorta igorri ziren, tresna detektatu ondoren, aldi baterako kontratazioan estrukturaltasuna detektatu zen kasuak, bai eta aldizkako kontratu finkoaren erabileran irregulartasunak ere. Era berean, gutunak bidali ziren aldi baterako laneko enpresen bidez egiturazko beharrei erantzuteko egindako kontratuak berrikusteko, eta hori lege-iruzurra da.
Aldi baterako kontratazioari dagokionez, Ikuskaritzak 1.506 gutun bidali zizkien beste hainbeste enpresari, Iruzurraren aurka Borrokatzeko Tresnak, big data teknologia erabiltzen duenak, iruzurra egin zezakeela hauteman zuen 4.401 kontraturen egoera berrikusteko. Jakinarazpen horietatik 245 Araban egin ziren, 963 kontraturekin; 845 Bizkaian, 2.350 kontraturekin, eta 416 Gipuzkoan, 1.088 kontraturekin. Gutunetan azaltzen zenez, aldi baterako kontratazioa enpresen aldi baterako premiekin lotuta dago, eta ez egiturazko lanpostuak betetzearekin, eta horrek justifikatu gabeko kontratazioa eta lege-iruzurra ekar dezake.
Bidalketa horren ondorioz, eraginpeko enpresek, borondatez eta hilabeteko epean, 1.613 kontratu erregularizatu dituzte, susmopean zeudenen % 36. Eraldaketen proportzioa apur bat handiagoa da emakumeen artean ( % 39,9) gizonen artean baino ( % 34,9). Lurraldeka, ehunekorik altuena Gipuzkoan izan da ( % 42,8), gero Bizkaian ( % 37,9) eta azkenik Araban ( % 26,6).
Borondatezko erregularizazio-epea igaro ondoren, Laneko Ikuskaritzak talka-plan honen bigarren fasea jarri du abian urteko azken hiruhilekoan: betetzen ez duten enpresei dagozkien ikuskapen-jarduerak.
2022ko lan-erreforma
2022an lan-erreforma indarrean jartzeak aldaketa sakona eragin du enpresak kontratatzeko moduan. Lehen aldi baterako kontratazio asko egiten ziren, baina erreformak kontratu mugagabea ezartzen du arau gisa, eta aldi baterakoek justifikatuta egon behar dute. Hori dela eta, eta Laneko Ikuskaritzak egiten duen lan handiarekin batera, gero eta gutxiagotan gertatzen da iruzurra kontratazio mota horretan, eta, horregatik, aurreko urteetan erregularizatutako kontratuen kopuruetan aldea dago. Gainera, erreformak aldizkako langile finkoak nolakoak izan behar duten arautzen du, eta, Euskadin, produkzio-sarearen ezaugarriengatik, oso eragin txikia dute. Hala ere, handitu egin dira, erreformak, hain zuzen ere, egonkortasuna bermatzen duelako, baita urtarokotasuna ezaugarri duten enpleguetan ere.
Otsaileko kanpainak iruzurrezko aldizkako kontratu finkoak ere hauteman nahi zituen. Zehazki, 585 gutun bidali ziren, 1.621 langileri eragin ziezaiekeenak. Banaketa geografikoa 76 enpresakoa zen Araban (212 kontratu), 314 Bizkaian (898 kontratu) eta 195 Gipuzkoan (509 kontratu). Borondatezko aldia amaitu ondoren, 721 kontratu erregularizatu dira, tresnaren susmoaren pean zeudenen % 44,5.
Gipuzkoak izan du erregularizazio kopuru handiena, 263 ( % 50,6), Arabak 73 ( % 38,6) eta Bizkaiak 385 kontratu bihurtu ( % 37,7). Modalitate horretan, sexuen araberako bihurketa ia berdina da. Erregularizatutako 721 kontratuetatik, 347 emakumeei zegozkien eta 374 gizonei.
Kontratazio-modalitate horretan, Laneko Ikuskaritzaren jarduketa-fasea ere hasi da.
