EGEFek Ibaizabal ibaia Galdakaon uholdeen aurrean babesten lagundu du

0

URA Uraren Euskal Agentziak, Eusko Jaurlaritzaren mendeko sozietate publikoak, klima-aldaketara egokitzea, hondamendi-arriskuen prebentzioa eta erresilientzia sustatzeko «2.4 helburu espezifikoaren» barruan gauzatu du jarduera hori, ekosistemetan oinarritutako ikuspegiak kontuan hartuta, EAEko 2021-2027 EGEF Programan, Ibaizabal ibaiaren funtzio hidraulikoa eta hustubide-ahalmena hobetzeko helburuarekin.

Obra horien bidez, sekzio hidraulikoa 5,3 km-ko luzerako ibai-tarteetan handitu da Nerbioi eta Ibaizabalen, eta 3 zubi ordeztu dira (Gudarien Hiribidea, Urbi eta Bridgestone) eta Bengoetxeko edo Mercadilloko zubia egokitu eta zaharberritu da.

Jarduketa osoa egiteko, 11 urteko obrak eta orotara 36,2 milioi euroko inbertsio egin behar izan dira, 5.200 pertsona ur-goraldien errepikapen naturalaren eraginpean egoteari uzteko (100 urteko errepikatze-denborako uholdeak). Jarduketa multzo horri esker, espero zitezkeen bataz besteko kalte materialak 7 milioi eurotik 700.000 eurotik behera murriztu dira urtean.

Ekonomiaren Garapen, Iraunkortasun eta Ingurumeneko sailburu Arantxa Tapiak egindako jardueren xehetasunak eman ditu  Galdakaon egindako ekitaldian, lanekin lortutako emaitza garrantzitsuenak azaltzeko. Tapiak nabarmen du URAk 11 urtez egindako ondoren, uholde-arriskua «nabarmen murriztu» dela, Galdakao, Basauri eta Zaratamoko udalekin lankidetza estuan.

Lehenengo fasean ibilguaren hustutze-ahalmena handitu zen Nerbioi ibaiaren 2.020 metroko tarte batean. Jarduketa hori 2012an amaitu zen: Nerbioi ibaiaren funtzio hidraulikoa hobetzea lortu zen, uholde errepikariek sarri erasanak sortu izan zituen tarte batean.

Bigarren fasean, ibilgua 1,5 kilometroko tarte batean handitu zen, Nerbioi ibaiaren elkargunearen eta Ibaizabaleko Bengoetxe presa txikiaren artean, ur askoko gertakarietan behin eta berriz agerian geratu zen gaitasun hidrauliko eskasari erantzuteko. Horren ondorioz, Urbiko eta Bridgestoneko zubiak aldatu behar izan ziren, eta Urbiko presa txikia partzialki eraitsi. Obra horiek 2017an amaitu ziren, eta 7,7 milioi euroko inbertsioa izan zuten.

Hirugarren fasean, Ibaizabal ibaiaren funtzio hidraulikoa eta husteko gaitasuna hobetzeko obrak bildu dira: Bengoetxeko presa txikiaren eta Plazakoetxeko presa txikiaren (Galdakao) arteko 1,6 km-ko luzeran: hiru faseen multzoaren funtsezko fasea, hain zuzen ere. Alde batetik, lanekin lortzen den pertsonen eta inguruneko jarduera ekonomikoaren segurtasun areagotzeagatik. Eta, bestetik, martxan jarri direnetik, uholdeetatik babesteko I. eta II. faseen gaitasuna handitzen dutelako. 12,5 milioi euroko inbertsioa izan du guztira III fase horrek, eta Eskualde Garapeneko Europako Funtsaren (EGEF 2021-2027) finantzaketa du.

Fase honen mugarri izan da Galdakaoko Mercadillo edo Bengoetxea zubia handitu eta zaharberritzea. Zubi zaharra da, harrizkoa. Lehen, ura husteko ahalmen gutxikoa zen, eta Euskal Kultura Ondarearen Zerrenda Orokorrean monumentu kategoriako kultura-ondasun gisa katalogatua.

Era berean, jarduera gehigarriak egin ziren, hala nola, Plazakoetxeko zubiko zutabeen oinarriak sendotzea eta erabileraz kanpo dagoen Bengoetxeko presa txikia eraistea.