- 15 eta 29 urte bitarteko 5.598 pertsonek parte hartu dute Gazteria Zuzendaritzak egindako Gazteok atrebentziaz! kontsultan
- Gazteen emantzipazioa bultzatzeko 2030 Euskal Estrategiaren X. Proiektu Traktorean dago jasota itun hori, eta Euskadiko Gazteriaren Kontseiluarekin lankidetzan egin da
- Gazte gehienek (% 72,4k) uste dute ituna egiterakoan adin desberdinetako pertsonek parte hartu behar dutela
Eusko Jaurlaritzako Gazteria Zuzendaritzak, Euskadiko Gazteriaren Kontseiluarekin (EGK) lankidetzan, 2023ko urriaren 3tik azaroaren 3ra bitartean Euskadiko 15 eta 29 urte bitarteko gazteei zuzendutako Gazteok atrebentziaz! online kontsulta sustatu zuen, Euskadiko Gazteriaren Aldeko eta Aldeko Itunak izan behar dituen edukiei buruz duten iritzia jasotzeko.
Ekimen hau Eusko Jaurlaritzak 2023ko martxoaren 21ean onartutako Gazteen Emantzipazioa bultzatzeko 2030 Euskal Estrategiaren barruan sartzen da. Estrategia horren X. Proiektu Traktoreak Euskadiko Gazteriaren aldeko itun bat bultzatzea planteatzen du, Euskadiko Gazteriaren Kontseiluarekin lankidetza estuan. Belaunaldien arteko ekitatean oinarritutako ituna, gizarte osoaren inplikazioa eta gazteen partaidetza eta lidergo nabarmena eskatzen dituena.
Gazteen Euskal Behatokiak egindako kontsultan, Euskadiko gazteen aldeko Ituna, gazteekin eta gazteentzat egindakoa, landu behar dituen gaiak aztertu dira, ituna egiten parte hartu behar duten pertsonak, eta, gainera, galdera irekien bidez, gazteek gizarteari zer eskatzen dioten eta haiek eskain dezaketela uste dutena jasotzen da.
5.598 gaztek parte hartu dute kontsultan. Emakumeek gizonek baino gehiago parte hartu dute. Osasuna, enplegua, prestakuntza eta etxebizitza, 10etik 9 puntutik gorako puntuazioarekin, gazteek garrantzitsuentzat jotzen dituzten gaiak dira, baina proposatutako gainerakoek 10etik 7tik gorako puntuazioa lortzen dute.
Gazteen bizitza hobetzeko neurriak planteatzeko orduan, honako gai hauei eman beharko litzaiekeen lehentasuna baloratzea (0-10)
Bestalde, gazte gehienek (% 72,4) uste dute ituna egiterakoan adin desberdinetako pertsonek parte hartu behar dutela, eta soilik % 27,6k uste dute gazteek soilik parte hartu beharko luketela.
Gazteei galdetzen zaienean zer ekarpen egin dezaketen belaunaldi zaharragoek gazteen bizitza hobea izan dadin, lehenik eta behin esaten dute pertsona zaharragoek beren esperientziarekin lagun dezaketela. Hala ere, gazteek eskatzen dute adinekoek ez epaitzeko iraganeko irizpideetan oinarrituta, aldaketa bat gertatu dela uler dezaten, entzun eta babes dezaten.
Gazteek beren egoera hobetzeko egin dezaketen ekarpenari dagokionez, gazteek diote beren lekukotasuna funtsezkoa dela gazteek bizi duten egoeraren ideia errealista emateko. Gainera, haientzat garrantzitsuak diren beste gai batzuk ikusarazten laguntzen ari dira (klima-aldaketa, feminismoa, osasun mentala…). Horregatik, itunean protagonista izatea eskatzen dute.
Gazteak jakitun dira gazte guztien inplikazio handiagoa beharrezkoa dela. Beren parte-hartze urriari buruzko autokritika egiten dute, eta adierazi dute gehiago eta hobeto antolatu behar direla eta hobekuntzak lortzeko borrokatu behar dutela, ez soilik haientzat, baizik eta gizarte osoarentzat ere bai. Ezagutzak eta gogoa, ilusioa eta parte hartzeko eta konponbideak bilatzeko konpromisoa dituztela diote, baina arreta eta borondatea eskatzen diete erakundeei.
Era berean, 1.073 pertsonak adierazi dute prest daudela aurrerago egingo diren lantalde presentzialetan parte hartzeko.
Bigarren fase hori 2024ko lehen seihilekoan hasiko da, eta 15 eta 29 urte bitarteko gazteekin eta gazteriarekin lotutako gaietan adituak direnekin aurrez aurreko partaidetza-prozesu bat izango da, eta online partaidetza-prozesua ere egongo da.
Eusko Jaurlaritzako Gazteriako zuzendari Miren Saratxagak adierazi duenez, «prozesu hori oso garrantzitsua izaten ari da, bai ekarpen kuantitatiboagatik, bai jasotako ekarpenengatik. Orain arte parte hartu duten gazteen kopurua masa kritiko esanguratsu baten eta gazteek zuzenean eragiten dieten gaietan parte hartzeak sortzen duen interesaren isla da».
Bestalde, eta Saratxagaren arabera, «gazteek argi eta garbi definitzen dute, parte hartzeko ariketa honen bidez, beraientzat lehentasuna duten gaien gai-zerrenda. Beren ahotsarekin hitz egiten dute, beste agente batzuek interpreta ditzaten saihestuz, entzun gabe «.
Ildo horretan, Gazteriako zuzendariak azpimarratu duenez, «bereziki nabarmentzekoa da gazteek belaunaldien arteko dimentsioari ematen dioten garrantzi handia, adinekoen belaunaldiekiko ikuspegi kritiko eta eraikitzaile batekin, eta, era berean, ikuspegi autokritiko batekin, gazteen eginkizunari berari dagokionez».
Balorazioa amaitzeko, honako hau adierazi du: «hori guztia erantzukizun eta heldutasun-maila handiko gazteen belaunaldiaren adierazle da. Prozesu parte-hartzaile hori, halaber, Euskadiko gazteen aldeko Ituna, gazteekin eta gazteentzat eraikitzeko oinarri ona da».
