Legearen indarraldiko lehen hilabeteetan, 5.000 espediente eta 9.000 emakida gehiago daude. Horrek adierazten du gaur iristen dela lehen iristen ez zirenengana
2023.urtean, Lanbide‑Enplegu Zerbitzu Publikoak genero-indarkeriaren, salerosketaren, sexu-esplotazioaren edo etxeko indarkeriaren 403 biktimarentzako diru-sarrerak eta gizarteratze-programak bermatu ditu; noiztik eta, iazko martxoaren 29an, Eusko Legebiltzarrak 2022ko abenduan onartutako Lege berria indarrean sartu zenetik.
Arauak zera jasotzen du: egoera horiek pairatzen dituzten pertsonei soilik eskatuko zaie erroldatuta egotea, Lanbidera jotzen dutenean beren egoeraren justifikazioa izanda. Horrek bermatzen die berehala izango dutela aukera erasotzaileengandik urrun bizi ahal izateko. Zehazki, genero-indarkeriaren 357 biktima, etxeko indarkeriaren 31 biktima, gizakien salerosketaren 10 biktima eta sexu-esplotazioaren bost biktima izan dira.
Halaber, Lege berriak aurreikusten du Euskadin errefuxiatu gisa bizi direnen salbuespen-egoera (307 pertsona batu dira), eta aldi baterako babesekoena (157 gehiago). Adingabeak babesteko sistemetatik etorritako gazteei dagokienez, 160 izan dira.
Legea eguneratzeak berrikuntza hau zekarren: terrorismoagatik Euskaditik alde egin behar izan zuten eta biktima-izaera egiaztatuta zuten pertsonak ere hartu ahal izatea. Horri esker, 4 pertsona gehiago babestu ahal izan dira. Eta horiek gehitu behar dira Kanpoko Euskal Gizataldeei buruzko Legerian aurreikusitakoari, non hiru pertsona gehiago hartu diren.
2023ko apiriletik abendura bitartean, guztira, DSBEren titularren 5.343 espediente gehiago batu ziren. Hala ere, 9.059 emakida berri eman ziren. Horrek esan nahi du sisteman sarrerak gehi irteerak ere badaudela, enplegua lortzen duten pertsonen kasuan; eta horrek gainera ahalbidetzen du DSBEan aurreikusitako atalaseak gainditzea. Era berean, ia 10.000 espedientetan, batu egiten dira DSBEa eta laneko diru-sarrerak.
Eredua aldatzea
Lege berriaren defentsan, sistema modernizatzearekin batera, Idoia Mendia lehendakariordeak helburuen artean nabarmendu zuen zaurgarritasun-arrisku handienak dituztenei berehalako arreta ematea. Hartara, 2023an zehar, lehenengo publizitate-kanpaina egin zen lege berriak zekartzan aukerak, baldintzak eta betebeharrak zabaltzeko. Horrez gain, konpromisoa hartu zen lanpostu bat lortzeko moduan zeudenei enplegu-aukerak aurkitzeko.
Horregatik guztiagatik, Sara Buesak Lanbideko Prestazioen eta Gizarteratzearen zuzendariak hauxe uste du: «Legea bere helburua betetzen ari da». “Aldaketa sakon hau ezin da egun bakar batean burutu. Baina arrakasta bat da behar duenarengana iristea eta lan egiteko aukerak eskaintzea lana nahi dutenei (baina orain arte ez zekitenak nola konektatu lan-merkatuarekin). Edo, behintzat, oraindik egiteko dugun bidean asmatzen ari garen zantzu bat da», nabarmendu du Buesak.
Urtarril honetan, gainera, indarrean sartu egingo da Lege horretan aurreikusitako egoera guztiei aplikatzea argitzen duen Erregelamendua; eta bazterketa-arrisku handienean dauden gizarte-erakundeen lankidetzarekin lagunduko da. Erregelamenduak ekarriko du zenbatekoak hiru hilean behin eguneratzeko prozedura ezartzea (hartzaileei jakinarazi zaien bezala). Lehenengo prozesuak 19.579 titularri eragiten zien. Horietatik, urtarrilaren erdialdean, % 95a automatikoki amaitzea lortu zen; hori guztia, beste administrazio batzuekiko elkarreragingarritasunari esker.
