Jokin Bildarratz Hezkuntza sailburua, Begoña Pedrosa sailburuordearekin batera, Zarauzko Lizardi Bigarren Hezkuntzako Institutuan izan da gaur goizean, Ikaslab proiektua eta bere espazioak abian jarri direla eta. Marina Aranzabal zentroko zuzendariak Ikaslab proiektuetako bat bertatik bertara ezagutzeko bisita teknikoa zuzendu du. Proiektua haur, lehen eta bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan garatzen da, eta eskolei eta institutuei espazio fisikoen birplanteamendua eskaintzen die, irakatsi eta ikasteko prozesu berri baten beharrei erantzuteko espazio berritzaileak sortu eta diseinatzeko.
Horretarako, Ikaslabek espazio argi, zabal eta malguak proposatzen ditu, ikasleen parte-hartzea, talde-lana, elkarrekintzak eta eztabaida sustatzeko. Altzari moldakorrak eta mugikorrak dituzte, eta gailu digitalak ikaskuntza-prozesurako.
Helburua ez da soilik espazioa tansformatzea, baizik eta ikasleari bere rit, mos eta beharretara egokitzen diren tresna berriak eskaintzea, ikaskuntza-prozesua erakargarriagoa egitea, bere autonomia sustatzea, bere espiritu ekintzailea ere indartzea eta parte-hartzea bultzatzea: ikasle aktiboak eta konprometituak.
Bildarratz sailburuak berrikuntzak duen balioa azpimarratu du, ikastetxeek beren instalazioak egokituz joan daitezen lan-metodologia berriak eta ikaskuntzarako esperientzia berriak garatzeko. Era berean, neska-mutilen eskura jartzen diren teknologiak azpimarratu ditu, haien bizitzako edozein esparrutan aplikatuko diren komunikazio-estrategiak eskaintzeko.
Hastapenetatik ezarpenera
Hezkuntza Sailak Ikaslab jarri zuen abian 2022-2023 ikasturtean, proiektu pilotu gisa, eta ikerketa-prozesu bat hasi du UPV/EHUko Bilboko Hezkuntza Fakultatearekin. Gune horien eragina ikertu nahi da, Euskal Hezkuntza Sistemarako eredu propio bat sortzeko. Berritzegune Nagusiari lagunduz, eta ikastetxeen beren parte-hartzearekin, proiektua diseinatuz eta espazioen hezkuntza-erabilera esanguratsuagoari buruzko prestakuntza jasoz. Aurreikuspenen arabera, ikasturte honen amaieran 23 Ikaslab proiektu ezarri dira Euskadiko ikastetxe publikoetan.
Sailburuak «laborategi» gisa aipatu du Ikaslab proiektua, «guztiontzako ikaskuntza sortzaile eta berritzailerako gune bat. Espazioak berak, era batera edo bestera, izaera hezitzailea hartzen du, etengabe eboluzionatzen ari den eszenatoki gisa, egungo gizartearen premiei lotutako egoera zehatz eta konplexuei eman beharreko erantzunak eztabaidatu eta lantzeko. Ezagutza eta gaitasunak espazio honetan daude «. Ildo horretan, nabarmendu du Ikaslab «aukera ezin hobea» dela diziplinarteko ikasgaiak esparruka lantzeko.
Proiektuaren helburuen artean honako hauek nabarmendu behar dira, beraz:
- Irakaskuntza-prozesuak berrikustea ahalbidetuko duten metodologia berriak praktikan jartzea, ikasleek XXI. mendeko trebetasunak eta gaitasunak garatzeko aukera izan dezaten (ikerketa eta talde-lana, berdinen arteko ikaskuntza, erronken ebazpena…).
- Irakasle zein ikasleek gaitasun digitala hobeto eskuratzea, teknologia digitalen hezkuntza-integrazioa irakaskuntzaren eta ikaskuntzaren elementu eraldatzaile gisa lortzeko.
- Eskolako espazioek duten garrantziaz eta ikaskuntzan duten eraginaz hausnarketa egitea. Ikasgela espazio malgu, eroso, sortzaile eta inspiratzaile bihurtzea, antolamendu fisikoan eta ikasgelaren girotzean aldaketak sartuz.
Espazio malgu eta ireki horiek ikasleen jakin-mina eta ikertzeko nahia sustatzen dute. Ikasleek ikaskuntza praktikoagoa eta testuinguruan egokiagoa lortzen dute.
Hainbat gunetan
Espazio malgu horiek, aldi berean, hainbat gunetan banatzen dira, ikasleek txoko horietako bakoitzean egingo duten lanaren arabera:
- Ikertu gunea: ikasleek autonomiaz jarduteko espazioa da, bakarka, bikoteka edo taldeka. Ikertzeko, informazioa bilatzeko eta autoesploraziorako aukerak ematen dizkie gune honek ikasleei, entzule pasiboak izan beharrean. Gune aproposa da Arazoetan Oinarritutako Ikaskuntza edota Ikerketan Oinarritutako Ikaskuntza baliatzeko.
- Sortu gunea: jakintzaren sorkuntzarako gunea da; ikasleek ikaskuntza prozesuan landutako eta garatutako ezagutzak eurek sortutako produktu batean islatuko dituzte, informazioa bereganatze hutsetik harago. Ikasleak sortzaile edo maker Talde-lanak eta erabakiak hartzeko gaitasunak pisu handia dute hemen.
- Komunikatu gunea: egindako lanak aurkezteko espazioa da. Sortutako lanak besteekin elkarbanatzeko ariketa horiek aurkezpen ortodoxoetatik harago joan behar dute, eta interaktibitateak, entzumen aktiboak zein feedbackak leku handia izan beharko dute. Teknologia berriek aukera ematen dute aurkezpen horiek modu presentzialean edo telematikoan egiteko.
- Pentsatu gunea: ez da espazio fisiko bat; beste gune guztietan zeharka agertzen eta eragiten duen eta gune guztiak elkar lotzen dituen espazio transbertsala baizik. Pentsatuk ikas-irakas prozesuaren momentu guztietan egon behar du, ikasleek euren indargune eta ahulguneak ezagutu ditzaten.
Ikaslab proiektuaren planteamendu edo eskema nagusia den hau, ikastetxe bakoitzak bere errealitatearen edo hezkuntza proiektuaren arabera egokituko du, betiere proiektuak dakartzan oinarri teoriko nagusiei eutsiz, hala nola ikasleen autonomia eta protagonismoa ikas-irakas prozesuetan, irakaslearen laguntzaile rola, prozesu kognitiboen lanketa edo gaitasun kritiko eta konpetentzien garapena.
