Aukerak Suspertzen programa Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politika Sailak bultzatzen du, Familien eta Haurren Zuzendaritzaren bidez, adin txikikoen beharrak asetzeko, desabantaila sozialean eta hezkuntza- eta ikaskuntza-prozesuarekin jarraitzeko zailtasunak dituztenentzat. Eten digitala ezabatzea du helburu, eskolaz kanpoko laguntza eta tokiko sare komunitarioaren aktibazioa sustatuz.
2023an zehar, Aukerak Suspertzen programak areagotu egin du eskola-desberdintasunak ezabatzeko konpromiso hori, eta gizartean desabantailan dauden 3.710 haur eta neraberi erantzuna eman die. Aurreko ekitaldian baino %31 gehiago (2.829 adingabe). Era berean, boluntarioen kopurua 171 igo da (%30,7). Hala, 2022an 556 pertsona izatetik 2023an 727 izatera igaro da.
2020an Inor Atzean Utzi Gabe funtsaren bidez sustatu ziren zortzi ekimenetako bat da programa hau. Funts hori covid-19aren ondorioak arintzeko sortu zen, eta 2021az geroztik Familien eta Haurren Zuzendaritzaren aurrekontuan sartu zen.
Baliabide materialak emateaz gain (gailuak eta konektibitatea, esaterako), Aukerak Suspertzen gaitasun digitalak eta hezkuntza-laguntza indartzean oinarritzen da, eta adingabe bakoitzaren eta haren familiaren behar berezietara egokitzen da. Horretarako, programak hezkuntza-erantzunak aktibatzen ditu boluntarioen eta profesionalen, administrazio publikoen eta hirugarren sektore sozialeko erakundeen lankidetzatik.
Agintzari gizarte ekimeneko kooperatiba buru dela, programak 20 erakunde laguntzaile ditu, hiru lurralde historikoetako 90 udalerritan lan egiten dutenak, adingabeen garapen pertsonal eta akademikoa bultzatuko duen hezkuntza eta teknologia laguntza integrala eskaintzeko.
Nerea Melgosa Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuaren hitzetan, “Aukerak Suspertzen hezkuntza-aukeren berdintasunerako zubia izateaz gain, gure gizartea definitzen duen elkartasun- eta komunitate-espiritua irudikatzen du”. Melgosak programaren eta Eusko Jaurlaritzak bultzatutako zaintza-politikaren arteko lotura ere nabarmendu du. Hala, honakoa erantsi du: “zaintzek barnean hartzen dute adingabeei ematen diegun laguntza hezitzailea, emozionala eta soziala. Eta programa honek argi erakusten du nola ekintza kolektiboak eta elkartasunak bizitzak eralda ditzaketen eta Euskadiko gizarte-sarea indartu”.
Azkenik, sailburuak berriro esan du erakunde publiko eta pribatuen arteko lankidetzara deitu duela, bai eta herritarren parte-hartzera ere, programaren eragina areagotzen jarraitzeko eta adingabekoak oztopo teknologiko edo sozialen ondorioz hezkuntza-prozesuan atzean geratuko ez direla ziurtatzeko.
Bestalde, Oscar Granadok, Agintzarin Aukerak Suspertzen-eko koordinatzaileak, adierazi duenez, “programaren arrakasta ez da soilik neurtzen artatutako adingabeen kopuruaren hazkunde esanguratsuaren arabera, baita haien bizitzetan lortu dugun eraginaren sakontasunaren arabera ere”. Azaldu duenez, “gizartean desabantailan dauden gazteak ahalduntzea bilatzen dugu, gero eta digitalizatuago dagoen mundu honetan aurrera egiteko beharrezkoak diren tresnak eta trebetasunak eskainiz”. Melgosak adierazi duen bezala, Granadok programaren “ahalegin kolektiboa” ere nabarmendu du; izan ere, “Gobernuaren, gizarte-sektorearen eta komunitatearen arteko sinergia funtsezkoa da”, azpimarratu duenez.
Aukerak Suspertzen datuetan
Eskolaz kanpoko hezkuntza-laguntza jaso duten adingabeen kopurua %31 hazi da aurreko ekitaldiarekin alderatuta. Guztira 3.710 haur eta nerabek hartu dute parte ekimen horretan, 2022an baino 881 gehiagok.
Hazkunde hori EAEko lurralde guztietan gertatu da; hala ere, bereziki nabarmena izan da Bizkaian, 2022an 1.444 adingabe izatetik 2023an 1.844 izatera igaro baita. Igoera proportzionala izan da beste lurraldeetan ere: Araban, 429 – 941; eta Gipuzkoan, 689 – 925.
Haurren eta nerabeen %76 ikastetxe publikoetakoak ziren, eta %24 itunpeko ikastetxeetatik.
Programak laguntzak finkatu ditu Euskadiko 90 udalerritan, 2022an baino zazpi gehiago: 12 Araban, 49 Bizkaian eta 29 Gipuzkoan.
Familiei dagokienez, aurreko ekitaldian Aukerak Suspertzen programaren onuradunak nabarmen igo dira (%31,5): 2.896 eta aurreko ekitaldian 2.201 izan ziren. Profilari dagokionez, familia gehienak bi gurasokoak (% 60) eta guraso bakarrekoak (% 36) dira. Gainerako portzentajea guraso bakarreko familiei (% 2) eta beste familia batzuei (% 2) dagokie.
Zuzeneko hezkuntza-arreta emateaz gain, baliabide teknologikoen hornidura handitu egin da: 307 gailu eta 152 konexio-txartel banatu dira, eta, hala, lineako hezkuntzarako sarbidea erraztu da. Ikuspegi horrek bermatzen du onuradunek hezkuntza-laguntza jasotzeaz gain, beren ikaskuntza-prozesuetan bete-betean parte hartzeko behar dituzten baliabideak ere jasotzen dituztela.
Haur eta nerabeen hezkuntzari dagokionez, 1.472 (% 75) Lehen Hezkuntzan daude, eta gehienak 2. zikloan daude, guztizkoaren % 31.
Programan parte hartu duten haur eta nerabe guztietatik, 1.932 (% 48) Oinarrizko Gizarte Zerbitzuen deribazioz egin da, gizarte-egoera ahulean dauden familiak identifikatzen baitituzte. Adin txikikoak eta familiak programaren buru den erakundera, Agintzari kooperatibara, bideratzen dira, eta hortik laguntza ematen duen erakunde bakoitzera. Gainerakoak erreferentziako entitateen bidez sartu dira.
