Laneko sailburuordeak nabarmendu du Ikuskaritza indartu dela, eta enpresek beren betebeharrak bete ahal izan ditzaten zerbitzu publikoa dela
Euskadiko Laneko Ikuskaritzak 33.617 kontratu mugagabe eta lanaldi osoko bihurtu ditu legegiontzaldian, bai ohiko jardunaren ondorioz, bai talka-planen ondorioz. Datu horiek Laneko eta Gizarte Segurantzako sailburuorde Elena Pérez Barredok jakinarazi ditu 2023ko Ikuskaritzaren balantzearen aurkezpenean. Bertan, Idoia Mendia Lehendakariordeak zuzentzen duen Sailaren apustua berretsi du: «organo hori indartzea, enpresek beren betebeharrak bete ditzaten».
Pérez Barredo Laneko Ikuskaritzako zuzendariorde Iciar Gonzálezekin batera agertu da gaur Bilbon, Ikuskaritzak iaz garatutako jarduketen «kontuak emateko». Ekitaldi horretan, «ikuskapen-lanak argi eta garbi indartu dira, eta, batez beste, lan horiek indartu, gerta daitezkeen egoera irregularrak zuzendu eta horiek egiteko arrisku txikiagoa dago».
Hala ere, gogorarazi nahi izan du «Laneko Ikuskaritzaren helburua ez dela zehapena, baizik eta denek beren betebeharrak betetzea». Garrantzitsuena, gaineratu duenez, hau bezalako zerbitzu publiko bat egotea da, zuzendu beharrekoa zuzendu ahal izateko, eta, ez-betetzea gertatuz gero, zigorrarekin zorrotza izatea.
Zifrei dagokienez, balantzeak islatzen duenez, 2023an kontrataziorako iruzurraren aurkako jarduketa globalen ondorioz 18.627 kontratu berrikusi ziren, 12.605 Euskadiko Laneko Ikuskaritzaren ohiko jardunaren ondorioz, eta 6.022 talka-planaren esparruan. Horietatik 5.316 kontratu mugagabe eta lanaldi osoko bihurtzea lortu zen, 2.982 ohiko jardueragatik eta 2.334 talka-planean. Eta legegintzaldiari dagokionez, 88.059 berrikusi ziren, eta horietatik 33.617 aldatu ziren, % 38.
2018az geroztik, Euskal Autonomia Erkidegoko Laneko Ikuskaritzak kontratazioan iruzurraren aurka borrokatzeko hainbat kanpaina egiten ditu aldizka, eta kontratu erregularizatu ugari egiten ditu. Laneko sailburuordeak azaldu duenez, 2022an lan-erreforma indarrean jartzeak aldaketa sakona eragin du enpresak kontratatzeko moduan. Lehen aldi baterako kontratazio asko egiten ziren, baina erreformak kontratu mugagabea ezartzen du arau gisa, eta aldi baterakoek justifikatuta egon behar dute. Hori dela eta, eta Laneko Ikuskaritzak egiten duen lan handiarekin batera, gero eta gutxiagotan gertatzen da iruzurra kontratazio mota horretan, eta, horregatik, aurreko urteetan erregularizatutako kontratuen kopuruetan aldea dago.
2024ari begira, aurreikusita dago iruzurraren aurkako talka-planen bigarren faseak gauzatzea aldi baterako kontratazioaren arloan eta iaz hasitako aldizkako finkoen arloan, bai eta kanpaina berriak ere, Iruzurraren aurka Borrokatzeko Tresnak ezartzen dituen parametroen arabera.
Udako talka-plana
Era berean, iaz, ondoz ondoko bigarren ekitaldiz, udako talka-plana jarri zen abian, batik bat prebentziozkoa, berotegietan, garbitegietan, tindategietan, eraikuntzan, ostalaritzan, nekazaritzan, lorezaintzan, hondakinen bilketan eta aire zabaleko hainbat jardueratan tenperatura altuen eraginpean egoteagatik. 4.236 jakinarazpen bidali ziren masiboki, muturreko tenperaturen eta batez besteko prebentzio-tenperaturen eraginpean egotearen ondoriozko arriskuen berri emateko, bai eta Osalanek emandako baliabideei buruzko informazioa emateko ere. Gainera, berritasun gisa, kanpaina espezifiko bat egin zen ingurumen-baldintza txarretara zabalduta, 132 ikuskapen-jarduerarekin.
Lan-harremanak eta emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna sustatzeari buruzko guztia ere Ikuskaritzaren jardueraren parte dira. Ildo horretan, Iciar Gonzalezek nabarmendu du 2023an 196 jarduera egin zirela sexu-jazarpenaren eta jazarpen-protokoloen arloan, 20 sexuaren ziozko diskriminazioaren arloan, 17 ordainsari-desberdintasunaren arloan eta 247 50 langiletik gorako enpresetan berdintasun-planen ezarpena egiaztatzearen arloan.
Ikuskaritzako langileak indartzeari dagokionez, gogorarazi da Sailak sei beka emango dituela oposizio horiek prestatzeko eta aukera-berdintasuna errazteko. Gainera, adierazi da 2023ko ekitaldia ixtean Lan Ministerioak azpiikuskaritzako oposizioak deitu dituela eta aurreikusita duela Ikuskaritzako lekualdatze-lehiaketa egitea, Euskadin dauden lanpostu hutsak betetzen jarraitzeko. Iazko ekitaldiaren amaieran, Euskadin 58 ikuskari eta 22 inspektoreorde plaza zeuden.
