Pedro Azpiazu Ekonomia eta Ogasuneko sailburua Carlos Cuerpo Ekonomia, Merkataritza eta Enpresako ministroarekin bildu da, eta MRR funts europarren eskualde-kudeaketa aktibatzeko premia azaldu dio, euskal produkzio-sarera iristea arintzeko. Horrela, Azpiazuk Eusko Jaurlaritzak Confebaskekin eta haren hiru lurralde-erakundeekin (CEBEK, SEA eta ADEGI) lankidetzan egindako proposamena helarazi dio. Proposamen horretan, EAEko proiektu estrategikoak garatzeko oraindik gauzatu ez diren MRR 1.047M euroko dirulaguntzen zuzeneko kudeaketa jasotzen da.
«ESKUALDEETAKO PERTESak aktibatzeak erabaki politiko bat eskatzen du, Espainiako Gobernuak planteatutako kudeaketa-formula aldatzeko, administrazioen onerako izango dena –gauzatze eraginkorragoaren aukera eskaintzean–, baita Euskadiko produkzio-sarearen onerako ere, bereziki ETEena», argitu du sailburuak.
MRRa gauzatzeko epea 2026an amaitzen da, eta, beraz, horren erdia igarota, gobernantzaren formula aldatzen ez bada, ez betearazteko arrisku larria dago, eta horrek Europari erabili ez diren funtsak itzultzera behartuko luke. «Europako funts horiek gure ekonomia benetan eraldatzen duten proiektuak sustatzeko erabiltzea da helburua», argitu du.
Azpiazuk uste du «dimentsio historikoko porrota eta aukera galera» izango litzatekeela, eta Eusko Jaurlaritzaren lankidetza zintzoaren aldeko jarrera agertu du, lankidetza eraginkorra euskal ehun ekonomikoan eragin positibo handiak izango dituen bertute bihurtzeko unea baita, Europako baliabide horien galerak gehien eragingo diona.
Gainera, sailburuak nabarmendu du uste osoa duela kudeaketa deszentralizatuagoa eta enpresetatik, zentro teknologikoetatik, unibertsitatetik, hirugarren sektoretik eta abarretatik gertuagokoa izateak bide gehigarri bat ekar dezakeela Europako laguntzen aprobetxamendu osoa bultzatzeko, laguntza horien zenbatekoari eta helburu eraldatzaileari dagokienez.
Eusko Jaurlaritzak azken 40 urteetan enpresa- eta industria-politikak aplikatzen eta hobetzen izandako esperientziaren bermea eta lankidetza publiko-pribatuaren ibilbide frogatua eta luzea abiapuntu egokia dira, zalantzarik gabe, Europako funtsak euskal enpresa-sarea modernizatzeko eta Europako eskaeretara egokitzeko erabiliko direla ziurtatzeko.
Eusko Jaurlaritzak proposatu du espezializazio adimenduneko estrategia (RIS3) palankaz erabiltzea MRR funts europarrak lor ditzaketen proiektuak definitzeko, betiere Europak onartutakoaren ildotik. Kontua da Autonomia Erkidegoetara bideratzea oraindik banatu gabe dauden Estatuko PERTEen funtsen % 65 –11.792,57 M €–, Euskadik zenbateko horren % 8,88 kudea dezan –Estatuko balio erantsi gordinaren pisuari dagokiona, INEren datuen arabera–, guztira 1.047,18 M €.
Finantzen Euskal Institutuaren protagonismoa
BasqueFIK, Euskadiko Finantza Klusterra eta Inbertitzailea aurkeztu eta egun batera, Azpiazuk Erresilientzia Autonomikorako Funtsaren maileguen kudeaketan parte-hartze aktiboa izatea eskatu du, Espainiako Berreskurapen, Eraldaketa eta Erresilientzia Planaren eranskinean sartuta dagoena, Finantzen Euskal Institutuaren bidez.
Funts horrek 20.000 milioi euro arteko zuzkidura du, eta proiektu pribatuak, publikoak eta publiko-pribatuak finantzatzeko erabiliko da, honako arlo hauetan: etxebizitza sozial eta eskuragarria eta hiri-berroneratzea; garraio iraunkorra; industria-lehiakortasuna eta ETEena; ikerketa, garapena; berrikuntza; turismo iraunkorra; zainketen ekonomia eta uren eta hondakinen kudeaketa eta trantsizio energetikoa.
Europako Inbertsio Bankuak (EIB) kudeatuko du funtsa, eta planteatzen da FEIk bitartekari lanak egin ahal izatea (EIBrekin batera enpresak finantzatzeko beste ekimen batzuetan duen esperientzia aprobetxatuz) eta euskal ETEei eskuragarri dagoen finantzaketa bideratzen aktiboki parte hartzea. Hori posible izan dadin, eskatzen da lehenbailehen sina daitezela FEIren, EIBren eta Estatuko Administrazio Orokorraren artean beharrezkoak diren akordioak, harreman horren baldintzak ezartzen dituztenak.
«Euskadik gobernantza-aukera hori proposatzen du, lurralde-lehentasunak ezarriz, hala nola Administrazio zentralari laguntza ematea enpresetarako eta produkzio-sarerako Europako funtsak bideratzeko, eta beste autonomia-erkidego batzuekin eta beste eragile publiko eta pribatu batzuekin balioetsitako eta partekatutako alternatiba bat da», errepikatu du Azpiazuk.
Eskualdeetako PERTEak prestatzeak aukera emango lioke Eusko Jaurlaritzari MRR funtsen – dirulaguntzen eta dirulaguntzen – ezarpenarekin aktiboki bat egiteko eta baliabide gehigarriak izateko, dagoeneko martxan dauden enpresa-sustapeneko politikak bizkortzeko eta asmo handiagoa emateko. «Euskal Autonomia Erkidegoek esperientzia dugu dirulaguntzen kontratu eta programen kudeaketan, eta gure produkzio-sarearen beharrak eta proiektuak ezagutzen ditugu; horrek egungo inbutuarekin amaitzea eta funtsak bideratzeko 17» leihatila «berri ahalik eta gehien aprobetxatzea ekarriko luke», amaitu du.
