Euskal Autonomia Erkidegoko hiru hiriburuetako udalek (Vitoria-Gasteiz, Bilbo eta Donostia-San Sebastián) eta Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hiru foru-aldundiek eta Eusko Jaurlaritzak akordio instituzional bat sinatu dute gaur, Eusko Jaurlaritzaren Gasteizko egoitzan, etorkizunean zaintzaren aldeko herrialde-mailako itun edo konpromiso bat lortzeko. Urrats berri eta erabakigarria da etorkizuneko Zainketen aldeko Euskal Ituna sendotzeko bidean, gizartearen beharrei eta erronkei erantzun behar diena.
Nerea Melgosa Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak azpimarratu duenez, akordio hau “aurrerapauso bat da zaintza eredu inklusiboago, bidezkoago eta iraunkorrago baterantz”. Erakundeen akordio horrek 14 konpromiso jasotzen ditu. Konpromiso horiek ikuspegi integral bat hartzen dute zainketa-sistema hobetzeko, sektoreko enpleguaren kalitatea, genero-berdintasunaren sustapena eta zainketak eskubide eta erantzukizun kolektibo gisa aitortzea ardatz hartuta.
“Zaintza guztion ongizatea da, eta, beraz, sektore publikoak gidatu behar ditu, gizonen eta emakumeen eta, oro har, gizartearen partaidetza erantzukidearekin”, esan du sailburuak. “Lortutako akordioa administrazioen arteko akordioa baino gehiago da; printzipioen adierazpena da”, azpimarratu du. “Akordio hau etorkizunerako ibilbide-orria da, non zainketak gure gizartearen funtsezko zutabetzat hartzen baitira”, nabarmendu du Melgosak.
Akordio instituzionala gaur goizean gauzatu da Lakuako Eusko Jaurlaritzaren egoitzan. Bertan, zazpi erakundeetako ordezkariek dokumentuari buruzko sinadura aurkeztu dute: Gorka Urtaran, Arabako Gizarte Politiketako diputatua; Amaia Antxustegi, Bizkaiko Gizarte Ekintzako diputatua; Maite Peña, Gipuzkoako Gizarte Politiketako diputatua; Juan Ibarretxe, Bilboko zinegotzia; Garikoitz Agote, Donostiako Gizarte Ekintzen Zuzendaria; Raimundo Ruiz de Escudero, Gasteizko zinegotzia; eta Nerea Melgosa, Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburua.
Erakundeen arteko topaketa berri horrek koherentzia du Gizarte Elkarrizketarako Mahaian eta Euskadiko Elkarrizketa Zibilerako Mahaian aurretik lortutako akordioekin. Iñigo Urkullu lehendakariak berak iragarri zuen, legegintzaldiko politika orokorreko azken osoko bilkuran, Euskadiko Elkarrizketa Zibileko Mahaiaren akordioa, abenduan itxia eta apirilean lortutakoa, Gizarte Elkarrizketarako Mahaiaren akordioarekin bat egiteko asmoa, eta erakunde-akordio horretan, hiru foru-aldundiek eta hiru euskal hiriburuek hartzen dute parte. Denak dira zainketen aldeko itun baten oinarriei buruzko akordioak. Oinarri horiek Migraziorako eta Asilorako Euskal Foroko Berdintasun Batzordearekin eta Emakundeko Aholku Batzordearekin ere kontrastatu dira, eta lan-prozesuak aurreikusten dira mahai eta batzordeetan horien jarraipena eta garapen operatiboa egiteko.
Adostutako dokumentuak berak dio erabaki hau, adostutakoa oinarri hartuta, dokumentua “irekita dagoela bere irismenean eta edukian, harekin lotu eta hura garatzen parte hartu nahi duten eragile guztientzat”.
Erakunde sinatzaileek agiri horretan adierazi dutenez, zaintzak “guztion ongia dira, interes orokorrekoa, eta sektore publikoak gidatu behar du haren antolaketa, gizonen eta emakumeen eta, oro har, gizartearen parte-hartzearekin, erantzunkide gisa”. Horregatik, akordio edo konpromiso kolektibo bat bultzatzeko joera dute. Horren emaitzak ebaluatu egin beharko dira, eta etengabe berritu eta eguneratu beharko da, bereziki hurrengo bi hamarkadetan (2030 eta 2040), eraldaketa sozial eta demografiko sakoneko testuinguruan.
