Pirinio Atlantikoek eta Pirinio Garaiek, mugaren beste aldean, eta Euskadiko eta Nafarroako autonomia erkidegoek bat egin dute landa eremuko zainketak hobetzeko proiektu bat abiarazteko. Mugaz gaindiko lankidetza hori Interreg Poctefa Europako programak babesten du, eta Gizalab Fundazioak garatzen du. Helburu nagusia arreta- eta zaintza-eredu berritzaile bat sortzea da, landa-eremuetako adinekoen beharrei modu eraginkor eta iraunkorrean erantzungo diena, ingurune espezifiko horretara egokitutako zerbitzu eta teknologien garapena sustatuz.
TRANSIS LAB proiektua, mugaz gaindiko living lab bat da, bizitza luzeko gizarte berrikuntza landa eremuetan (erabilera partekatuko esperimentazio-laborategia),
aliantza honen giltzarria da. 1,9 milioi euroko finantzazioarekin eta mugaz gaindiko 12 bazkideren partaidetzarekin, modu integralean heltzen die adineko pertsonek landa inguruneetan dituzten premia bereziei.
Hitzaldian, Javier Castro proiektuaren koordinatzaileak nabarmendu du “mugaz gaindiko lankidetzaren eta ikuspegi komunitarioaren garrantzia funtsezkoak dira landa-eremuetako zainketa-ekimenen arrakastarako”, eta adierazi du “gure komunitateetan adineko pertsonen benetako beharrei erantzuten dieten konponbide berritzaileetara bideak irekitzen dituztela”. “Ikuspegi honen bidez, laguntza-sare publikoak eta komunitarioak aktibatzen dituzten zainketa-dinamika berritzaileak sortu nahi dira, horrela, gizarte-sarea indartuz eta adinekoen bizi-kalitatea hobetuz”, esan du.
Hurbileko gizarte- eta osasun-zerbitzuen beharrari ekiteaz gain, ekimen horrek aurre egin behar dio profesionalen eskasiaren erronkari, arlo hauetan: medikuntza eta erizaintza komunitarioa, eten teknologikoak, gizarte-isolamendua, oztopo geografikoak eta zainketen feminizazioa.
Erronka horiei erantzuteko, Transis Lab proiektuak sei esperientzia pilotu ezarriko ditu parte hartzen duen lurralde bakoitzean (hiru EAEko lurralde historikoetan, bat Nafarroan, bat Pirinio Atlantikoetan eta beste bat Pirinio Garaietan), erantzun unibertsalak eta adinekoen beharretara egokituak eskaintzeko diseinatuak.
“Ekimen horiek hiru fase kritikotan egituratzen dira: ahulezia-profilak identifikatzea, esku-hartze plan pertsonalizatuak garatzea eta esku-hartzeen eraginkortasuna neurtzeko eragin-ebaluazioa”, azaldu du Javier Castrok. Ildo horretatik, Castrok adierazi duenez, “ikuspegi integralaren bidez, koordinazio soziosanitarioa hobetu nahi da, adineko pertsonak beren komunitateekin konektatu nahi dira, eta beren beharretara eta errealitateetara hobeto egokitutako tresna publikoak diseinatu nahi dira, ikuspegi komunitario, prebentibo, parte-hartzaile, hurbil eta pertsonalizatuarekin”.
Hala, Transis Lab proiektua konponbide berritzaile eta itxaropentsu gisa sortu da, landa-eremuko zainketen egungo eta etorkizuneko erronkei aurre egiteko, eta ahulezia-egoeran dauden 400 adineko zuzenean inplikatzen ditu.
Azkenik, koordinatzaileak azaldu duenez, “Euskadi, Nafarroa, Pirinio Atlantikoak eta Goi Pirinioak aliantzak eta mugaz gaindiko gainerako bazkideek adinekoen bizitza hobetzeko konpromisoa erakusten dute”, eta “Transis Lab bezalako proiektuekin, berrikuntza sozialerako eta nazioarteko lankidetzarako bide berri bat irekitzen da, eta aurrekari baliotsua ezartzen da landa-eremuetako zainketen etorkizunerako eta belaunaldi nagusien ongizaterako”.
