Pentsioen sistema europarra jorratzeko gaur Madrilen egin den nazioarteko mintegi baten barruan, Eusko Jaurlaritzak Borondatezko Gizarte Aurreikuspeneko Erakundeen (BGAEen) eredua azaldu du aurreikuspen-erreferente gisa. Etorkizuneko apustu hori duela 40 urte hasi zen, Eusko Legebiltzarrak Estatu osoan aitzindaria den arau bat onartu zuenean. Arau horren helburua zen erakunde horietako afiliatuen estaldurak eta ondasunak babestea aurreikus daitezkeen eta/edo aurreikusi ezin daitezkeen arriskuetatik.
Foro horretan, Arantza Larrauri Finantza Politikako zuzendariak eta Luis Carlos Izquierdo Euskadiko gizarte-aurreikuspen osagarria sustatzeko arduradunak nabarmendu dute BGAEek zeregin garrantzitsua dutela egoera ekonomiko txarrei aurre egiteko, hala nola langabeziari, ezintasun iraunkorrari, mendekotasunari edo gaixotasun larriari, eta gizarte-aurreikuspen osagarriaren bigarren zutabea direla. Aurreikuspen-erakundeek, azaldu denez, ezaugarri espezifikoak dituzte, irabazi-asmorik ez dutelako eta estatutu juridiko guztiz independentea eta kudeaketa gardena dutelako, besteak beste.
Bere azalpenean, Lacallek BGAEen egungo dimentsioa testuinguruan kokatzen duten zifrak eman ditu. BGAEen ondarea 28.894 milioi eurokoa da. Zifra makroekonomietan emanda, ondare hori Euskadiko barne-produktu gordinaren % 31,65 da. Dauden 68 BGAEetako bateko bazkideei dagokienez, guztira 1.175.919 pertsonak hartzen dute parte (% 55 41 eta 60 urte artekoak dira). Ematen ari den estaldura-bolumenari dagokionez, iaz ordaindutako prestazioen zenbatekoa 691 milioi eurokoa da. Prestazioetan egindako ordainketaren % 74 erretiro-kontingentziari zegokion, eta % 18 aurreikuspen-erakundean sartutako pertsona baten heriotzagatik jaso zuten onuradunek.
Hobekuntza-bide horretan, eta inbertsio-esparrua zabaltzeko asmoz, nazioarteko mintegi horretan nabarmendu da Eusko Jaurlaritzak emandako urratsa. Izan ere, joan den otsailean dekretu berri bat onartu zen lehentasunezko BGAEak erregulatzeko, Euskadiko pentsioen eredu osagarri gisa. Pentsio horiek langileen eta enpresen artean partekatutako ekarpenez hornituko da, eta, batez ere, errenta gisako prestazioak emango dira.
Testu berriak, era berean, BGAEentzat egokiak diren aktibo berriak jasotzen ditu, haiei finantza-merkatu berrietarako sarbide dibertsifikatuagoa ematen dietena, eta inbertsio sozialki arduratsuen alderdiak garatzen ditu. Gainera, gehieneko administrazio-gastuen beherapena sartzen du, eta horrek zuzeneko onura ekarriko die pentsio osagarriei, zuzeneko proportzioan igoko baitira. Berrikuntzen artean, BGAEen gobernu-organoetan gizonen eta emakumeen arteko banaketa orekatua lortzeko eskakizunak nabarmentzen dira, besteak beste.
