- Euskarri estrategiaren esparruan, erakundeek diagnostiko komuna eta proposamen partekatuak egiten dituzte
- Familia laguntzako sarerik gabeko gazteei zuzendutako Trapezistak programaren aurrekontua % 25a igo da aurten
Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Sailak eta Vitoria-Gasteizko, Donostiako eta Bilboko udalek lantalde bat osatu zuten maiatzean hiru hiriburuetan familia-laguntzako sarerik ez duten gazteen egoera aztertzeko. Lehen bileren ondoren, taldeak fase berri bati ekitea eta beste erakunde eta eragile batzuekin batera diagnostiko komun bat eta proposamen partekatuak lantzea proposatzen du, betiere Euskarri Estrategiarekin eta Bizitegi Bazterketa Larriaren aurkako Euskal Estrategiarekin bat etorriz.
Izan ere, Euskadin familia-laguntzako sarerik gabeko gazte migratzaileen etorrerak gora egin du pandemiaren ondoren, eta eragina izaten ari da batez ere hiru hiriburuetan, baina baita Getxon, Barakaldon eta Irunen ere, nahiz eta intentsitate desberdinarekin sei udalerrietako bakoitzean.
Errealitate hau ez da berria. Intentsitateak gora edo behera egiten du, baina goranzko joera dauka. Horregatik, 2021az geroztik, Euskarri Estrategiak familia-erreferenterik gabeko adingabeak eta gazteak gizarteratzeko eta laneratzeko laguntzak eskaintzearen aldeko apustua egiten du, euskal administrazio publikoen ekintza koordinatu eta erantzukidetik abiatuta. Eta koherentziaz, Udalek, Foru Aldundiek eta Eusko Jaurlaritzak baliabideak eta programak indartu dituzte.
Era berean, pandemiak migrazio-fluxua geldiarazi zuen, eta euskal erakundeen kontzientzia areagotu zuen profil hori duten gazteen kopuruari eta haien egoerari buruz, konfinamendua deklaratzean kalean zeudenak hartzeko prestatutako aterpeetako eguneroko kontaktutik abiatuta.
Babeslekuetatik irtetean, Eusko Jaurlaritzak ostatu-alternatibak prestatu zituen, eta, ondoren, Trapezistak programa jarri zuen abian, Euskadin familia-laguntzarik ez duten gazteei helduarora igarotzeko laguntza-programa, ibilbide pertsonalizatuen eta integralen bidez.
Programa hori Eusko Jaurlaritzaren eta Hirugarren Sektore Sozialeko erakundeen arteko lankidetza publiko-sozialaren ondorioz sortu zen, eta gaur egun horrelako ia hogeita hamar erakunde ari dira programa hiru lurraldeetan garatzen.
“Helburua zen kalera ez itzultzea eta, horretarako, gizarteratze-prozesua indartzea, harrerako euskal ereduarekin koherenteak diren eta migrazio- eta gazte-politiketan txertatuta dauden erantzunak emanez, muturreko kalteberatasun-egoeran dauden gazteekin ekintza positiboko neurri gisa”, adierazi du Nerea Melgosak, Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak. Ikuspegi horrek Gazteriari buruzko 2/2022 Legea indartu zuen.
Trapezistak programak, eskubide eta betebeharrei buruzko akordio bat sinatu ondoren, gizarte-laguntza, gizarte eta hezkuntza-arloko esku-hartzea eta lan-bitartekotza eskaintzen ditu, Euskadin familia-laguntzako sarerik ez duten gazteak gizarteratzeko eta laneratzeko prozesuak azkartuz.
Gaur egun, nazioartean onartutako programa da, eta 2023an 606 gazteri eman zien arreta; horietatik 206 programatik atera ziren, eta 149 helburuak beteta. Gainerakoek aurrera jarraitzen dute prozesu horretan.
Hasieran, ibilbidean aurrera egin zuten pertsonak sartu ziren, beste batzuk errazago txandakatu eta sar zitezen. Gaur egun, gizarteratzeko eta helduarora igarotzeko ibilbidearen aurreko faseetan sartzen dira gazteak. 400 plaza inguruko edukiera du. Eta 2024rako aurrekontua % 25a igo da, lau milioi eurotik bost milioi euroraino.
Etorrerak ugaritu egin direnez eta zerbitzu integral berriak egokitu behar direnez, zenbait udalek bazterketa-sareko baliabideak zabaldu dituzte etxerik gabeko pertsonentzat, eta gazte migratzaileak horietara bideratzen dira. Bestalde, lehenengo bileratik, Eusko Jaurlaritzak eta hiru hiriburuetako udalek Trapezistak eta hasierako harrerarako alternatibak bultzatzeko beharra adostu dute, Trapezistak programaren filosofiarekin lankidetzan eta koherentzian. Eta deszentralizatzea, gazteen gizarteratzeko eta laneratzeko aukerak maximizatzeko.
