Ecosistema Startup-ek duela gutxi aurkeztutako Euskadiko enpresa teknologiko eta berritzaileei buruzko 2024ko txostenak egoera dinamikoa eta hedatzen ari dena erakusten du.Euskadik 698 enpresa teknologiko ditu; horietatik 311 startupak dira, 111 scaleupak eta 276 ETEak. Sailkapen hori Starupen Legean ezarritakoaren arabera egiten da, eta ENISAren babesarekin. Txostenak Eusko Jaurlaritzaren Up!Euskadi plataformaren laguntza jaso du, zeinak startupak monitorizatu, identifikatu eta sustatzen dituen, bai eta ikusgarritasuna eman eta eskualdeko inbertsore eta bazkide estrategikoekin harremanetan jarri ere.
Euskadi berrikuntzaren arloko erreferente gisa nabarmentzen da, batik bat hiru probintziatan: Bizkaia, Gipuzkoa eta Araba.
Bizkaiak 165 enpresa teknologiko ditu, 2.920 enplegu sortzen ditu eta urtean 198,25 milioiko fakturazioa du. Inbertsioen artean honako hauek nabarmentzen dira: 30 milioi euro Lookiero-rentzat eta 6 milioi euro Libere Hospitality-rentzat.
Gipuzkoak 175 enpresa teknologiko ditu, 3.130 enplegu sortzen ditu eta urtean 222 milioi euroko fakturazioa du. Donostia da foku nagusia, 73 startup eta 24 scaleup baititu. Inbertsio nabarmenen artean, Multiverse Computing-en 25 milioiak daude. Horrek osasun eta teknologia arloan kapitala erakartzeko probintziak duen gaitasuna islatzen du. Era berean, Arabak 94 enpresa teknologiko ditu, 1.175 enplegu sortzen ditu eta urteko fakturazioa 50,75 milioikoa da. Vitoria-Gasteiz da buru 74 startupekin eta 10 scaleupekin.
Txostenak nabarmentzen du Euskadik hazkunde nabarmena izan duela 2020az geroztik enpresa berritzaileak sortzen. Hedapen horrek startup, scaleup eta ETE teknologikoen kopuruaren hazkundean du isla, 2024an guztira 698 izan baitira, eta funtsezko sektoreek bultzatu dute, hala nola eHealth, biotech, energia, 4.0 industria eta zibersegurtasuna. Zehazki, eHealth sektoreak 64 enpresa ditu, 1.080 enplegu sortzen ditu eta 32,25 milioi euro fakturatzen ditu. Biotech sektoreak 46 enpresa ditu, 1.355 enplegu sortzen ditu eta 58,75 milioi euro fakturatzen ditu. Energia eta 4.0 industriaren sektoreak ere garrantzitsuak dira, eskualdearen ekonomiari modu esanguratsuan laguntzen baitiote.
Urtean 40 inbertsio-txanda baino gehiago 2020az geroztik
Euskal ekosistema Espainiako startupen ekosistema sendoenetakoa da inbertsio-mailan. Euskal Autonomia Erkidegoan, startupek 800M € baino gehiago bildu dituzte 2016 eta 2024 urteen artean. Ibilbidean bereziki aipagarriak izan dira Satlantis eta Multiverse, euskal startupetan egindako inbertsioaren bi konpainia nagusi; izan ere, biek bi txanda itxi zituzten 2021ean eta ekitaldiaren guztizko batura urtekoaren batez baino handiagoa izan zen.
Emakume ekintzaileen % 20
Genero-arrakalak gainditu beharreko erronka izaten jarraitzen du Euskadin; hala ere, emakumezko ekintzaileei dagokionez, zifra handienetako bat du: Euskadiko sortzaileen % 20 emakumeak dira, eta % 80 gizonak. Dena den, oraindik datuek adierazten dute ekintzailetzaren ekosisteman emakumeen parte-hartze handiagoa sustatzen duten politikak eta programak behar direla.
Txostenak azpimarratzen du Euskadi goranzko joera izaten ari dela berrikuntzaren eta ekintzailetza teknologikoaren arloan. Eskualdeko gobernuaren etengabeko babesarekin eta inbertsio-bizkortzaile eta -programen sare sendoarekin, Euskadi ondo kokatuta dago Espainia mailan eta nazioarteko mailan berrikuntzaren hub-a bihurtzeko. Nahiz eta oztopo batzuk dauden, hala nola genero-arrakala, ezarritako estrategiekin badirudi euskal ekosistema teknologikoak etorkizun oparoa izango duela.
Espainiako 7.000 teknologia-konpainia baino gehiago aztertu dira
El Referente-ren nazio-txostenak berretsi du Espainiako teknologia-enpresen kopurua 7.000 konpainiatik gorakoa dela. Horietatik, 3.640 startupak dira, eta 1.185 scaleupak; urtean 11.500 euro baino gehiagoko eragin ekonomikoa eragiten dute Espainian, eta sektorean zuzeneko 99.919 enplegu baino gehiago sortzen dituzte.
Txostenaren metodologia Ecosistema Startup plataformatik ateratako datuetan dago oinarrituta. Plataforma hori Espainiako startup, inbertitzaile eta business angel-en datu-baserik handiena da. Txosten hau egiteko, 15.000 enpresa baino gehiago aztertu dira, Espainiako 7.000 teknologia-konpainiatik gora hautatu dira, eta sortzaile, sektore, enpresa-motei buruzko informazio xehea eta bestelako datu garrantzitsuak eman dira. Hiru hilean behin, Merkataritzaren Erregistroak datuak baliozkotzen ditu INFORMArekin sinatutako hitzarmen baten bidez; hala, bermatu egiten da urteko fakturazioari, langile-kopuruari eta enpresen egoerari buruzko informazioa zehatza dela.
Txostenak nazio-lurraldean identifikazio fiskaleko kodearekin (IFK) eratuta dauden enpresak bakarrik hartu ditu kontuan. Enpresak Merkataritza Erregistroak baliozkotu ditu, iraungita edo likidatuta daudenak albo batera utzita, eta barne hartzen ditu 2010. urtean edo ondoren eratutako enpresak, salbuespenak salbu. Hiru enpresa-mota ezarri dira (startupak, scaleupak eta ETEak), eta sailkapen hori egiteko bi irizpide hartu dira aintzat: urteko fakturazioa eta bizi-urteak. Enpresen kokapena helbide fiskalaren arabera egiten da, eta datu hori Merkataritzaren Erregistrotik lortu da, INFORMAren bidez. Datuak plataformatik lortu eta eguneratu dira 2024ko ekainaren 1era arte.
Azpimarratu behar da txostenak ENISAren, Patio Campus-en eta Up!Euskadi-ren babesa izan duela. Azken horrek modu aktiboan parte hartu du eskualdearen scouting sakona egiteko.
Euskadiko Startupen Ekosistemari buruzko txosten osoa HEMEN deskargatu daiteke.
