Imanol Pradales Lehendakariak urte politiko berriko lehen elkarrizketa eskaini du gaur goizean Radio Euskadiko Boulevard saioko mikrofonoetan. Elkarrizketan zehar, Eusko Jaurlaritzak epe labur eta ertainean dituen erronkei buruz galdetu diote Pradalesi.
Hala, Nafarroako presidente Maria Chiviterekin asteazkenean egingo duen bileraren harira, Lehendakariak garrantzitsutzat jo duena, «Nafarroarekiko harremana lehentasuna» dela azpimarratu du, eta, ildo horretan, bi erkidegoen artean dauden kultura eta hizkuntza arloetako loturak eta lotura ekonomikoak, bidesariei dagokienak eta garraiokoak nabarmendu ditu.
Bi agintariek jorratuko duten azken esparru horri buruz galdetuta, eta, zehazki, abiadura handiko trena eraikitzeko lanei buruz eta Abiadura Handiko Trena Nafarroarekin Gasteizen edo Ezkioren bitartez lotzeko bi aukerei buruz galdetuta, Imanol Pradalesek adierazi du Eusko Jaurlaritza «eragile erabakigarria eta erabakitzailea» dela azpiegitura horretan, eta, azpimarratu duenez, azpiegitura horrek belaunaldi askori eragingo die, ingurumenean, industrian eta gizartean eragina izango du eta milioi askoko inbertsioa eskatzen du. Horregatik, Lehendakariak adierazi du Eusko Jaurlaritza «erabat inplikatuta» dagoela gai teknikoetan parte hartzeko, bai Nafarroako Gobernuarekin, bai Garraio Ministerioarekin, «gogoeta guztiak kontuan hartu behar direlako».
Ildo horretan, Pradalesek Ministerioari eskatu dio txosten teknikoak eskura jar ditzala, faktore guztiak eta xehetasun kuantitatibo eta kualitatibo guztiak ezagutu ahal izateko. «Erabakia faktore guztiak kontuan hartuta hartu behar da, Euskadiren garapen ekonomikoa jokoan baitago», baieztatu du, eta onartu du inplikatutako eragileek informazio hori eskuratzeko lan egin behar dutela.
Osasunari buruzko Euskal Ituna
Euskal Osasun Sistema izan da elkarrizketan Lehendakariak jorratu duen beste eremuetako bat, eta hori ere urte politikoaren lehen asterako ezarritako agenda-konpromisoen artean dago. Zehazki, Osasunari buruzko Euskal Itunari buruz eta ostegun honetan, irailaren 5ean, inplikatutako eragileekin egingo den lehen bilerari buruz galdetu diote. «Erakunde politiko eta sindikal guztiak egongo gara, ELA izan ezik, oraindik ez baitu baieztatu joango denik, elkargo profesionalak eta unibertsitateak; oso mahai zabala izango da», zehaztu du.
Topaketan jorratuko diren gaiei buruz, Imanol Pradalesek azaldu du hiru bloke landuko direla. «Alde batetik, Euskal Osasun Sistemari buruzko diagnostiko partekatua bilatuko dugu, eta, beraz, ostegunean dokumentu bat aurkeztuko dugu, eztabaidagai izango dena, urriaren hasieran amaitu ahal izateko; diagnostikoa egin ondoren, Euskal Osasun Zerbitzua eta Osakidetza gidatu behar dituzten printzipioak zehaztuko ditugu, tartean dauden eragileek aberastuko eta hobetuko duten proposamen batekin; eta, azkenik, etorkizuneko ildo estrategiko nagusiak eta gauzatu beharreko ekintzak ezarriko ditugu», adierazi du Pradalesek.
Gai horren eta prozeduraren harira, Lehendakariak argi eta garbi adierazi du ez duela Legebiltzarrean moratoriarik eskatuko, osasun-arloko beharrizanei konponbideak bilatzeko atzerapena ekarriko duenik. «Ezin dugu itxaron Osakidetzan hobetu beharreko gauzak hobetzeko», azpimarratu du, eta kirurgiako itxaron-zerrendak murriztea bezalako beharrak aipatu ditu.
Politikan gizalegez aritzeko ituna
Lehendakariari, halaber, joan den astean Gobernu Kontseiluan aurkeztutako Itunari buruz galdetu diote. Hala, dokumentuaren xedeari dagokionez, Pradalesek azpimarratu du «egunero hobetu behar ditugula eredu eta kultura demokratikoa, eta pedagogia egin behar dugula gizarte osoarekin», eta baieztatu du, Euskadin beste eremu batzuetan gertatzen den krispazio politikoko giroa ematen ez bada ere, «eztabaida politikoaren kalitatea hobetu behar dugula; ona da hori blindatzea eta Euskadi eredugarria izatea».
Horrela, Imanol Pradalesek adierazi duenez, «eztabaida honen inguruan adierazpen politiko bat egotea ona litzateke».
Elkarrizketan zehar, immigrazioa eta Euskadiko segurtasuna bezalako gaiek ere lekua izan dute. Lehenengo gaiari dagokionean Lehendakariak adierazi duenez, «Europako lege-esparrua eta giza eskubideak hartu behar dira oinarritzat». Beroan egindako itzulketen aurka dagoela adierazi du, legez kanpokoak direla gogoraraziz, eta immigrazioa egiturazko kontua dela azpimarratu du. Hori dela eta, adierazi duenez, «egiturazko itun bat behar da» eta, gaineratu duenez, «guztion elkartasuna». «Gai hori kudeatzeko prest gaude», adierazi du.
Horregatik, azpimarratu du beharrezkoa dela pertsona horiek modu ekitatiboan banatzea, «Euskadiko harrera-baliabideak gaindituta baitaude».
Segurtasunari dagokionez, Imanol Pradalesek azpimarratu du Euskadi Herri segurua dela, baina «gune batzuetan segurtasun ezaren pertzepzioa» dagoela. Hala, prebentzioa eta delinkuentziarekiko 0 tolerantzia politika aipatu ditu egoerari aurre egiteko ezinbestekotzat, eta arma zuriak eramatearen arazoari dagokionean gaineratu duenez, «errealitate horri begietara begiratu eta konponbidea eman behar zaio». Horri dagokionez, Lehendakariak jakinarazi du 2023ko martxoan Ertzaintzan objektu zorrotzak errekisatzeko plan berezia abian jarri zenetik mota horretako 1.000 objektu baino gehiago konfiskatu direla.
2025eko aurrekontuak
Ekonomia arloan, Pradalesek ziurtatu du, Euskadiko enplegu-hazkunde garbiaren datuetan, KPIaren adierazleetan, euriborraren jaitsieran eta Alemaniaren indartze ekonomikoan oinarrituta, hazkunde ekonomikoa izango dela, eta horrek aukera emango duela foru-ogasunen diru-bilketa handitzeko; beraz, 2025eko Aurrekontuak errekorrak izatea espero du.
