Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen eta Nekazaritza eta Arrantza Sailaren mendeko NEIKER zentro teknologikoa 7 herrialdetako 21 bazkidek osatutako Europako partzuergo bateko buru da, nekazaritzako elikagaien hondakinetatik abiatuta ongarri jasangarrien ekoizpena bultzatzeko. LANDFEED izeneko ekimenak 4 urteko iraupena izango du eta Europan nekazaritza jasangarriagoa garatzen lagunduko du, hondakinak berreskuratzea sustatuz, karbono aztarna murrizteko eta lurzoruen osasuna hobetzeko.
Ongarri mineralak dira, hala nola nitrogeno, fosforo eta potasio konposatuak, Europako nekazaritzan gehien erabiltzen direnak, baina horien energia ekoizpenak karbono aztarna handia sortzen du. Proiektuak 6,6 milioi euroko aurrekontua du, eta etorkizun handiko aukera gisa sortu da, nekazaritzako elikagaien hondakinak bioongarri bihurtzea proposatuz, zeinek, jasangarriagoak izateaz gain, lurzoruaren egitura hobetu eta higadura murrizten laguntzen duten. LANFEED bat dator Europan ingurumena gehiago errespetatzen duen nekazaritza baterako trantsizioaren estrategiarekin.
Teknologia berriak nekazaritza jasangarriago baterako
Proiektua gidatzeaz gain, NEIKER estaldura biodegradagarrien garapenaz arduratuko da, ongarri horietarako algetan oinarrituta, nutrienteak askatzea hobetzeko eta berotegi efektuko gasen emisioak murrizteko. Estaldura horiek nutrienteak modu kontrolatuagoan askatzea ahalbidetzen dute eta, ondorioz, landareen hazkunde eraginkorragoa bultzatzen.
“Gure helburua ongarriak sortzea da, jasangarriagoak izateaz gain, lurzoruaren eta biodibertsitatearen osasuna hobetzeko aukera ematen dutenak eta, aldi berean, ingurumen inpaktua murrizten dutenak”, azaldu du Miriam Pinto NEIKEReko hondakinen errebalorizazioko ikertzaile eta proiektuaren koordinatzaileak.
Proiektuaren esparruan, hamar bioongarri berri baliozkotzea aurreikusten da, Europako hainbat kokagunetan saiakuntzak eginez, baldintza klimatiko eta lurzoru mota desberdinetan duten eraginkortasuna frogatzeko. Ongarri horiek prezio lehiakorretan egongo dira eskuragarri, eta, horri esker, nekazariek ongarri mineralekiko mendekotasuna murriztu eta klima aldaketaren erronkei aurre egin ahal izango diete.
Landa ekonomietarako inpaktua eta ingurumen jasangarritasuna
Proiektuaren helburu nagusietako bat landa ekonomia eta ekonomia periferikoak bultzatzea da, bioekonomian oinarritutako negozio ildo berriak sortuz. Proiektuak 150 enplegu sortuko dituela aurreikusten da, esaterako, Espainian Teruel eta Jaen eskualdeetan, baita Frantzia eta Italiako beste eremu batzuetan ere. Gainera, bioongarrien tokiko ekoizpenak Europar Batasunak kanpoko baliabideekiko duen menpekotasuna murriztuko du, nekazaritza burujabetza hobetuko du eta ongarrien balio katearen jasangarritasuna indartuko du.
Halaber, LANDFEEDek Europako nekazaritzaren karbono aztarna murrizten ere lagunduko du, Europar Batasuneko Green Deal eta Parisko Akordioaren helburuekin bat eginda. Proiektuaren helburua da ongarrien ekoizpenean ur eta energia kontsumoa murriztea eta nekazaritza lurzoruetan karbono atzipena hobetzea.
NEIKERek koordinatuta, LANDFEED proiektua 7 herrialdetako 21 bazkidek osatzen dute: Espainia (Zabala Innovation Consulting SA, Fertinagro Biotech SL, Fundacion Azti – Azti Fundazioa, Auzo Lagun S. Coop eta Kollvik Recycling SL); Frantzia (Pisciculture d’Ispeguy SARL, Inrae Transfert SAS, Centre Regional d’Innovation et de Transfert de Technologie Agroressources, Institut National de Recherche pour l’Agriculture, l’Alimentation et l’Environnement, Institut National Polytechnique de Toulouse eta Chambre d’Agriculture des Pyrenees Atlantiques); Italia (Universita degli Studi di Catania y Agenzia Nazionale per le Nuove Tecnologie, l’Energia e lo Sviluppo Economico Sostenibile); Hungaria (Laser Consult Muszaki-Tudomanyos es Gazdasagi Tanacsado Korlatolt Felelossegu Tarsasag); Grezia (Iatridis Konstantinos, Ethnicon Metsovion Polytechnion eta Centre for Renewable Energy Sources and Saving Fondation); Polonia (Instytut Uprawy Nawozenia i Gleboznawstwa, Panstwowy Instytut Badawczy eta Politechnika Wroclawska); eta Alemania (European Science Communication Institute (ESCI) GGMBH).
NEIKERi buruz
NEIKER, Basque Research & Technology Alliance (BRTA) elkarteko kidea, nekazaritza, abeltzaintza eta basogintzako sektoreetarako irtenbide berritzaileak sortzen espezializatutako zentro teknologiko bat da. NEIKERen lan ildo nagusiak hauek dira: sektorearen barruan 4.0. nekazaritza bultzatzea, ustiategien jasangarritasuna eta lehiakortasuna garatzea, klima larrialdiak nekazaritzan eta abeltzaintzan dituen ondorioak arintzeko aukerak bilatzea eta bioekonomia sustatzea. Eta hori guztia One Health ikuspegia integratuz: animalien, ingurumenaren eta pertsonen osasunaren arteko harremana modu transbertsalean landuz. Gainera, Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza Sailaren mendeko erakundea den heinean, NEIKERen jardueraren helburua da euskal exekutiboak diseinatzen dituen estrategiei erantzutea eta horiek bultzatzea, Euskadiko nekazaritza eta abeltzaintzaren sektorea eta basogintzarena sustatzeko, garatzeko eta kudeatzeko.
